Maðurinn

10 hlutar líkamans sem erfitt er að átta sig á

Framþróunin sér til þess að við sem tegund verðum færari um að komast af. Í sumum tilvikum er í fljótu bragði erfitt að koma auga á tilganginn.

BIRT: 08/01/2024

1) Fóturinn

Fyrir fimm milljón árum klifruðu forfeður okkar í trjánum og höfðu þörf fyrir sveigjanlegan fót sem gat gripið utan um greinarnar. Þegar við svo komum niður úr trjánum varð fóturinn harður en fjöldi beinanna hélst óbreyttur. Öll þessi bein sem fóturinn hefur yfir að ráða auðvelda að við brjótum t.d. ökklann eða tognum á fæti.

 

2) Karlmannsbrjóst

 

Geirvörturnar eru á sínum stað en þær eru með öllu ónothæfar – fyrir karlana. Um er að ræða leifar frá því snemma á fósturstiginu þegar við öll stefnum að því að fæðast sem stúlkubörn.

 

3) Blöðruhálskirtill

 

Sáðvökvi karla er framleiddur í blöðruhálskirtlinum en þar með er upptalin gagnsemi þess líffæris. Líffæri þetta á það til að stækka með aldrinum og þar sem þvagrásin fer í gegnum blöðruhálskirtilinn kann hún að þrýstast saman með þeim afleiðingum að torvelt reynist að hafa þvaglát.

 

Auk þess myndast iðulega krabbamein í kirtlinum: Frumubreytinga verður vart í alls 80 af hundraði allra áttræðra karlmanna.

 

4) Spöngin (bilið milli kynfæra og endaþarms)

Endaþarmsopið er að finna mjög nærri þvagrásinni (einkum hjá konum). Þessi tilhögun er oft og iðulega orsök blöðrubólgu og þvagfærasýkinga sökum þess að bakteríur villast af leið.

 

5) Kinnholur

Við mennirnir höfum yfir að ráða fernum nefholum og af þeim eru kinnholurnar með furðulegustu lögunina. Frárennslið úr holunum er nefnilega staðsett efst. Þetta gerir það að verkum að uppsafnaður vökvi, óhreinindi og slím komast ekki auðveldlega leiðar sinnar og fyrir bragðið hættir okkur til að fá kinnholubólgu.

 

6) Fæðingarvegurinn

Þegar heilar okkar tóku að stækka má segja að legið hafi setið á hakanum. Það var áfram verulega þröngt og fyrir vikið eru fæðingar meðal kvenna erfiðari og sársaukafyllri en þekkist meðal annarra dýra. Þróunarfræðingar telja þröngan fæðingarveginn útskýra hvers vegna heilar okkar urðu ekki stærri en sem svo.

 

7) C-vítamín

 

Við mennirnir, ásamt öðrum prímötum, leðurblökum, naggrísum og nokkrum fuglategundum, erum ófær um að framleiða sjálf C-vítamín. Fyrir bragðið þurfum við að snæða ávexti og grænmeti til að viðhalda virku ónæmiskerfi og komast hjá því að veikjast af skyrbjúg.

 

 

8) Tennurnar

Tennurnar þrýstust saman þegar heilinn fór að stækka. Þrátt fyrir mikla framþróun breytist fjöldi tannanna ekkert. Þetta þýðir að við sitjum uppi með endajaxlana sem valda okkur oft svo miklum kvölum þegar þeir troðast fram í munninum, þrátt fyrir þrengslin.

 

Þess ber einnig að geta að við fáum einungis einn umgang af fullorðinstönnum.

 

9) Barkinn

Barkinn opnast rétt við opið á vélindanu. Barkalokið lokar fyrir barkann þegar við kyngjum, en því er þó ekki ætíð treystandi. Afleiðingin getur í sumum tilvikum birst þannig að okkur svelgist á, sem í stökum tilvikum getur leitt til köfnunar.

 

10) Botnlanginn

Við vitum ekki fyrir víst hvort hann gegnir nokkrum tilgangi í mönnum. Það kemur þó ekki í veg fyrir að hann bólgni stundum, sem haft getur í för með sér sárar kvalir og jafnvel dregið okkur til dauða.

 

 

Babak Arvanaghi

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Lifandi Saga

Hve lengi höfum við fengið sumarfrí?

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Vinsælast

1

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

2

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

3

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

4

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

5

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

6

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

1

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

2

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

3

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

4

Maðurinn

Með skönnun má spá fyrir um þunglyndi

5

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

6

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Menning

Hvers vegna varð kvikmyndin „Casablanca“ svona vinsæl?

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

Maðurinn

Getur dáleiðslan komið í stað fyrir lyf? 

Jörðin

Evrópsk ofureldstöð virðist undirbúa gos

Maðurinn

10 óvanalegar tegundir af fælni

Náttúran

Loftslagsfyrirbrigði gæti aukið bráðnun í norðri

Maðurinn

Mjúki maðurinn gengur í arf

Maðurinn

Nátthrafnar deyja fyrr en morgunhanar. En ástæðan kemur á óvart.

Alheimurinn

NASA: 50 metra stór loftsteinn getur skollið á jörðina árið 2046

Heilsa

Kynin bregðast ekki eins við yfirvofandi áfalli

Maðurinn

Í fyrsta sinn: Vísindamenn leiða í ljós hvað gerist í heilanum þegar við deyjum

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Í spænsku borgarastyrjöldinni lifði hermaður nokkur það af, líkt og fyrir kraftaverk, að fá byssukúlu gegnum heilann. Eftir þetta gat hermaðurinn lesið dagblöðin á hvolfi. Atburðurinn veitti vísindamönnum nýja innsýn í starfsemi heilans.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is