Maðurinn

10 óvanalegar tegundir af fælni

Til er fólk sem þjáist af ótta við blóm, trúða eða lykt. Lesið ykkur til um tíu öðruvísi tegundir af fælni.

BIRT: 17/05/2022

Með fælni er átt við órökrétta hræðslu við tiltekinn hlut eða aðstæður sem kann að vera svo alvarleg að líf einstaklingsins sem á í hlut, sé algerlega háð þessum tiltekna ótta.

 

Flestir kannast við myrkfælni, hræðslu við köngulær, lofthræðslu og innilokunarkennd en fælni getur snúist um allt mögulegt annað. Hér má sjá stutt yfirlit yfir þessar fælnitegundir.

 

Oddfælni (Aichmophobia): Hræðsla við beitta og oddhvassa hluti. Þeir sem þjást af þessari fælni geta meira að segja verið smeykir við fingur sem bent er með.

 

Gatnamótafælni (Agyrophobia) : Ótti við að fara yfir götu. Óttinn er alveg óháður umferð, því mannlaus gata getur verið alveg jafn skelfileg og sú sem mikil umferð er um.

 

Blómafælni (Anthophobia): Hræðsla við blóm. Kvilli sem kann að reynast mörgum erfiður sem vilja hreyfa sig út fyrir hússins dyr.

 

Dansfælni (Chorophobia): Hræðsla við að dansa. Margir kæra sig ekkert um að dansa en hér er um að ræða ótta sem getur gert fólk veikt.

 

Trúðafælni (Coulrophobia): Hræðsla við trúða. Hér er ekki einvörðungu um að ræða reiðilega trúða sem hafa þann tilgang að hræða fólk, heldur einnig ofur venjulega trúða.

 

Símaleysisfælni (nomophobia): Óttinn við að lenda í því að vera farsímalaus. Þetta er ein nýjasta tegundin af fælni sem þekkt er. Þessi fælni kann að vera svo alvarleg að aldrei sé slökkt á símanum og hann hafður með hvert sem er.

 

Lyktarfælni (Osmophobia): Hræðsla við lykt. Þessi kvilli kann að tengjast einhverri tiltekinni lykt eða þá öllum mögulegum gerðum af sterkri lykt.

 

Fælnifælni (Phobophobia): Ótti við fælni. Fólk getur orðið svo hrætt við að verða hrætt við eitthvað að sá ótti getur komið fólki í koll.

 

Speglafælni (Spectrophobia): Hræðsla við spegla og eigin spegilmynd. Þessi kvilli er einkar sjaldséður en er álitinn vera til marks um ótta við að viðurkenna hver maður er. 

 

Fjarkafælni (Tetraphobia): Hræðsla við töluna fjóra. Þessi fælni er einkar algeng í mörgum löndum í Asíu þar sem talan 4 og tákn dauðans líkjast oft verulega.

Slagsmál í heila losa okkur við fælni

Gríðarstór könguló skríður upp eftir handleggnum en þú haggast ekki. Nýleg tækni sem þróuð var af vísindamönnum í Cambridge í fyrra gerir kleift að eyða fælni og sálrænum áföllum úr undirmeðvitundinni.

 

Tilraunin gekk út á að framkalla fyrst ótta hjá þátttakendunum með því að gefa þeim rafstraum í hvert skipti sem þeir sáu rauðan hring. Þeir gátu greint óttaviðbrögðin í heilanum og komust síðar að raun um að viðbrögðin gerðu alveg ómeðvitað vart við sig á tilviljanakenndum tímum dagsins.

 

Með því að virkja umbunarkerfi heilans þegar óttinn gerði vart við sig, gátu vísindamennirnir unnið bug á óttanum. Þegar fram í sækir vonast þeir til að nýta megi aðferðina til að eyða áfallaminningum hjá t.d. hermönnum sem snúið hafa heim úr stríði.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Lars Thomas

Shutterstock

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Lifandi Saga

Hve lengi höfum við fengið sumarfrí?

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Vinsælast

1

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

2

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

3

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

4

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

5

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

6

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

1

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

2

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

3

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

4

Maðurinn

Með skönnun má spá fyrir um þunglyndi

5

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

6

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Menning

Hvers vegna varð kvikmyndin „Casablanca“ svona vinsæl?

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

Maðurinn

Getur dáleiðslan komið í stað fyrir lyf? 

Jörðin

Evrópsk ofureldstöð virðist undirbúa gos

Maðurinn

10 óvanalegar tegundir af fælni

Náttúran

Loftslagsfyrirbrigði gæti aukið bráðnun í norðri

Maðurinn

Mjúki maðurinn gengur í arf

Maðurinn

Nátthrafnar deyja fyrr en morgunhanar. En ástæðan kemur á óvart.

Alheimurinn

NASA: 50 metra stór loftsteinn getur skollið á jörðina árið 2046

Heilsa

Kynin bregðast ekki eins við yfirvofandi áfalli

Maðurinn

Í fyrsta sinn: Vísindamenn leiða í ljós hvað gerist í heilanum þegar við deyjum

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Í spænsku borgarastyrjöldinni lifði hermaður nokkur það af, líkt og fyrir kraftaverk, að fá byssukúlu gegnum heilann. Eftir þetta gat hermaðurinn lesið dagblöðin á hvolfi. Atburðurinn veitti vísindamönnum nýja innsýn í starfsemi heilans.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is