Náttúran

Er það virkilega rétt að píranafiskar geti étið fullvaxinn mann upp til agna á fimm mínútum? 

Þjóðsögurnar um píranafiska og græðgi þeirra eru fjölmargar og þegar litið er upp í kjaftinn á þeim blasa við hárbeittar skörðóttar tennur. En geta píranafiskar virkilega umbreytt manneskju í beinagrind á fáeinum mínútum?

BIRT: 13/02/2023

Það þarf milli 300 og 500 píranafiska til að tæta í sig fullvaxinn karlmann á fimm mínútum. Þetta sýna útreikningar dýrafræðingsins Raymond Owczarzak. 

 

Þar sem píranafiskar halda sig oft í stórum hópum er slík matarveisla alveg möguleg, þrátt fyrir að raunveruleg dæmi séu fágæt. 

 

Roosevelt forseti varð vitni að blóðbaði

Þetta slæma orðspor fiskanna stafar líklega frá atburði sem fyrrum forseti BNA, Teddy Roosevelt, varð vitni að árið 1913.

 

Hann var þá á ferðalagi um Amazonfljótið og þegar vitað var að hann myndi sækja heim þorp eitt, undirbjuggu þorpsbúar komu hans með því að girða af lítinn hluta af fljótinu með netum og fylltu staðinn með píranafiskum. Þeir létu síðan vera að fóðra dýrin í nokkra daga. 

Píranafiskar veiða í hópum

 

  • Skynfæri þeirra eru ákaflega næm: Píranafiskar skynja strax blóð í vatni. Þetta sýnir tilraun þar sem einum dropa var bætt í 200 lítra af vatni. Fiskarnir þyrpast líka saman þegar þeir heyra gusur í vatni. 
     
  • Hjarðeðli styrkir sjálfsöryggi fiskanna: Píranafiskar vilja helst veiða í hópum. Því stærri sem hópurinn er þess rólegri eru fiskarnir þegar þeir ráðast á stærri rándýr, samkvæmt rannsóknum. 

 

  • Öflug bit rífa bráðina í sundur: Píranafiskar hafa, miðað við eigin líkamsþyngd, eitt öflugasta bit í dýraríkinu og með hárbeittum, skörðóttum tönnum geta þeir flegið bráðina í sundur á skömmum tíma. 

„Hamsleysi og illska einkennir skepnurnar“

Þegar Roosevelt kom til þorpsins vildu þorpsbúar skemmta honum með því að henda lifandi kú til fiskanna sem voru allir sársoltnir. Fiskarnir hreinsuðu allt kjöt af skepnunni á fáeinum mínútum. 

 

Síðar sagði Roosevelt að píranafiskar væru skelfilegri en bæði hákarlar og barrakúðar og skrifaði í ferðabók sinni Through the Brazilian Wilderness: „Kvikindin eru með stutt trýni, starandi meinfýsinaugu og gapandi kjaft með hárbeittum tönnum og atferli þeirra einkennist af algjöru hamsleysi sem passar alveg við útlit þeirra.“ 

 

Það er nokkuð til í orðspori því sem fylgir þessum fiskum en þeir eru ekki alveg eins árásargjarnir eins og sögusagnir segja. 

  Hópur 300 – 500 píranafiska getur tætt í sig fullvaxinn mann á um fimm mínútum. 

Líf píranafiska er ennþá nokkur ráðgáta

Í janúar 2020 kom út rannsókn sem vísindamenn frá Brasilíu og Portúgal framkvæmdu en í henni kemur fram að þeir áverkar sem finnast á mönnum sem drukkna á svæðum píranafiska stafa fremur af öðrum fiskategundum. 

 

Orðspor píranafiska sem hamlausra drápara hefur valdið því að þeir hafa verið fremur lítt rannsakaðir miðað við aðrar dýrategundir. 

 

Líffræðingar vita t.d. ekki með vissu hve margar tegundir eru til og fæðuval þeirra hefur heldur ekki verið kortlagt með nokkurri nákvæmni.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Niels Halfdan Hansen

Shutterstock

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

Alheimurinn

Stjarna breytir sér í demant

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

3

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

4

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

5

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

6

Maðurinn

3 ókostir við greind

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Tækni

100 milljónir hafa kosið: Hér eru hin sjö nýju undur veraldar 

Lifandi Saga

Hvert var banamein Elvis Presleys?

Maðurinn

Angistargenið er nú fundið

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Maðurinn

Leiðbeiningar um uppeldi: Reiðilestur veldur niðurbroti í heila

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Maður hnerrar til að hreinsa ryk, slím og aðskotahluti úr öndunarveginum, en haldi maður aftur af hnerranum situr þetta kyrrt og heldur áfram að valda óþægindum.

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.