Maðurinn

Hversu mikinn kulda er hægt að lifa af?

Kuldi getur haft banvænar afleiðingar. Við mínus 40 gráður deyrðu á u.þ.b. þremur mínútum án fata. Og við 60 mínusgráður deyja frumurnar strax.

BIRT: 31/12/2022

Í 40 mínusgráðum getur maður hlaupið í u.þ.b. þrjár mínútur áður en það hefur alvarleg áhrif. En  ber húð  í ógnarkulda undir -60 gráðum frýs samstundis og frumurnar deyja. Ef allur líkaminn er ber deyr einstaklingur í þessum kulda nánast á stundinni.

 

Jafnvel með réttum klæðnaði er erfitt að verja svæðin í kring um augu og nef sem getur orsakað alvarlegt kal.

 

Kuldi í öndunarvegi er hættulegur

 

Hætta er á að skaða öndunarveginn og lungun við innöndum á ísköldu lofti. Inúítar og aðrir sem búa í mjög köldu loftslagi lenda oft í meiðslum á lungum.

 

Vísindamenn sem vinna á Suðurskautslandinu anda oft í gegn um nokkurs konar öndunarpípu sem er innan á úlpunni, þ.a. loftið nær að hitna aðeins af líkamshitanum áður en það fer í öndunarveginn.

Kaldasti staður Jarðar er Vostok á Suðurskautinu. Þar fer kuldinn allt niður í -60 gráður og er lífshættulegt að vera úti við ef líkaminn er ekki vel dúðaður.

Vindur kælir enn meira

Þrátt fyrir að mælirinn sýni aðeins örfáar mínusgráður getur vindkælingin verið meiri.

 

Vindkælingartafla segir til um hvernig vindur kælir í raun meira en það sem stendur á hitamælinum. Líkaminn hitar upp loftið nálægt sér og skapar nokkur konar einangrandi lag, en vindurinn blæs burtu þessu heita lofti og húðin verður kaldari.

 

Í stormi myndi -20 gráður verða eins hættulegar eins og -40 gráður í logni. Til að lifa af mikinn kulda er einnig nauðsynlegt að halda sér þurrum, því líkaminn kólnar mun hraðar ef fötin eru blaut eða þá að maður hefur svitnað undir fötunum.

Líkaminn gefst upp í miklum kulda

Þú finnur vel fyrir því ef líkamshiti fer undir 35 gráður og verður aðeins verra ef hitinn fellur enn meira.

 

Líkamshiti 32-35 gráður: Minniháttar kæling

 

Vöðvar: Skjálfa til að mynda hita

 

Hjarta: Hjartsláttur og blóðþrýstingur hækka

 

Lungu: Hraðari innöndun

 

Blóð: Blóðsykur hækkar þvíglúkósi brennur hægt

 

Húð: Verður föl, því æðar dragast saman

 

Líkamshiti 28-32 gráður: Kæling í meðallagi

 

Vöðvar: Mikill skjálfti

 

Hendur og fætur: Hreyfingar eru hægar og ómarkvissar

 

Heili: Verður ringlaður og viðbrögð hæg

 

Varir, eyru, fingur, tær: Verða blá, því blóðstreymi er lítið

 

Líkamshiti 20-28 gráður: Alvarleg kæling

 

Vöðvar: Skjálfa ekki lengur

 

Hendur og fætur: Ganga og hreyfingar nánast ómögulegar

 

Hjarta: Hjartsláttur og blóðrýstingur falla

 

Lungu: Hæg öndun

 

Heili: Minnistap, þokukenndur

 

Munnur: Erfiðleikar við að tala

 

Húð: Verður blá og þrútin

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

ESA

Heilsa

Er hægt að sofa með opin augun?

Lifandi Saga

Að sjá fangana var áfall: Hermenn grétu

Lifandi Saga

Að sjá fangana var áfall: Hermenn grétu

Náttúran

Ljós ruglar viðbrögð skordýranna

Náttúran

Ljós ruglar viðbrögð skordýranna

Alheimurinn

Stjarna breytir sér í demant

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Maðurinn

Rannsókn: Greinileg merki um framhjáhald.

Lifandi Saga

Þess vegna trúa milljónir á mýtuna: Barnaníðingar djöfulsins 

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

3

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

4

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

5

Maðurinn

3 ókostir við greind

6

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

6

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Tækni

100 milljónir hafa kosið: Hér eru hin sjö nýju undur veraldar 

Lifandi Saga

Hvenær voru fóstureyðingar gerðar frjálsar í Bandaríkjunum?

Maðurinn

Hvers vegna þarf eldra fólk minni svefn?

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Maðurinn

Leiðbeiningar um uppeldi: Reiðilestur veldur niðurbroti í heila

Maðurinn

Hvernig er best að fara á klósettið?

Maðurinn

Auðmaður vill drekka úr æskubrunninum

Hvernig myndast krabbamein?

Allt byrjar þetta með einni frumu sem skiptir sér skyndilega á óeðlilegan hátt og hættir þar með að hlusta á eðlileg vaxtarboð líkamans.

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.