Alheimurinn

Af hverju eru engar stjörnur grænar?

Stjörnur geta verið rauðar, gular, hvítar eða bláar – en af hverju ekki grænar?

BIRT: 20/10/2024

Til að stjarna sýnist græn má hún aðeins gefa frá sér grænt ljós en það gera engar stjörnur.

 

Stjörnur sem stafa frá sér grænu ljósi, senda líka út ljós í öðrum litum og virðast því hvítar.

 

Sólin okkar er einmitt ein þeirra stjarna sem gefa frá sér mikið af grænu ljósi en virðist alveg hvít þegar hún er skoðuð úti í geimnum, t.d. frá ISS-geimstöðinni. Héðan virðist hún hins vegar gulleit vegna þess hvernig gufuhvolfið dreifir ljósinu. Rauðar stjörnur eru kaldari en t.d. bláar stjörnur sem eru mjög heitar. Þarna á milli eru rauðgular, gular og hvítar stjörnur.

 

Litir sýna hitastig

Ljós og litir þess eru í raun rafsegulgeislun á mismunandi bylgjulengdum. Sýnilegt ljós er aðeins 0,0035% af öllu ljósrófinu.

 

Þegar við horfum á stjörnur mætti því segja að við séum næstum blind. Við sjáum ekki nema örlítið brot af öllu því ljósi sem stjarnan sendir frá sér.

Í um 104 ljósára fjarlægð hafa stjörnufræðingar uppgötvað deyjandi stjörnu sem er að ganga í gegnum óskiljanlega breytingu.

Allra heitustu stjörnur eru bláar

1.

Betelgás er rauð risastjarna í um 640 ljósára fjarlægð. Yfirborðshitinn er 3.300 °C, töluvert minni en yfirborðshiti sólarinnar sem er um 5.600 °C. Betelgás sjáum við sem rauða.

2.

Í stjörnuþyrpingunni Messier 47 eru til stjörnur með yfir 10.000 stiga yfirborðshita. Þessar stjörnur virðast bláar. Þyrpingin er í um 1.600 ljósára fjarlægð og sést á suðurhveli himins.

HÖFUNDUR: NIELS HALFDAN HANSEN

© NASA© ALMA (ESO/NAOJ/NRAO) /E. O’Gorman/P. Kervella. © ESO/José Francisco (josefrancisco.org).

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Hvernig varð Rússland svona stórt?

Maðurinn

Svona gróa sár

Tækni

Gervigreindin getur nú spáð fyrir um líf og dauða

Maðurinn

Þannig þekkjast félagsblindir

Lifandi Saga

Dr. Kellogg rak út djöfulinn með kornflexi 

Maðurinn

Nú verða þessi börn hávaxnari en jafnaldrar þeirra

Maðurinn

4.000 ára gömul steinhella reyndist vera fjársjóðskort

Menning og saga

Hver átti hugmyndina að táknunum fyrir karla og konur?

Náttúran

Sjáið heiminn með augum hunda

Lifandi Saga

Raðmorðingi sigraði í sjónvarpsþætti

Náttúran

Apar þekkja gamla vini

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is