Alheimurinn – Sólmyrkvi
Lestími: 4 mínútur
Sólmyrkvi 2021
Þvermál sólar er u.þ.b. 400 sinnum stærra en tunglið, en tunglið er næstum 400 sinnum nær jörðinni og því við réttar aðstæður getur það lokað alveg fyrir sýn okkar á sólina – fyrirbæri sem kallast sólmyrkvi.
Það eru fjórar gerðir sólmyrkva:
- Almyrkvi
- Hringmyrkvi
- Deildarmyrkvi
- Blandaður myrkvi – almyrkvi sem hefst eða endar sem hringmyrkvi.
Þann 10. júní 2021 verður deildarmyrkvi frá Íslandi séð.
Tunglið mun þá ganga alveg fyrir sólu, en vegna aflangrar brautar er það aðeins of langt frá jörðu til að myrkva hana alveg.
Tunglið mun því hylja um 70 % sólarinnar sem er mesti myrkvi á Íslandi frá árinu 2015.
Við hringmyrkva nær tunglið ekki að skyggja á alla sólina og þá sést þunnur sólhringur umhverfis brún tunglsins
© Shutterstock
© Shutterstock
Orsök mismunandi sólmyrkva
Skuggi tunglsins skiptist í alskugga og hálfskugga. Í hálfskugga verður deildarmyrkvi og í alskugga verður almyrkvi eða hringmyrkvi.
Almyrkvi og hringmyrkvi
Ef þú ert í alskugganum (umbra) verður almyrkvi. Ef tunglið er of langt í burtu til að skyggja á alla sólina fáum við hringmyrkva í staðinn.
Deildarmyrkvi
Hálfskugginn kallast penumbra. Frá þessu sjónarhorni mun tunglið ekki ganga alveg fyrir sólina og því verður deildarmyrkvi.
Deildarmyrkvi á Íslandi
Hringmyrkvann verður m.a. hægt að sjá á Grænlandi og í Kanada, en sumstaðar í Evrópu verður einnig hægt að sjá eitthvað af honum.
Ísland verður því miður ekki besti staðurinn til að sjá sólmyrkvann. Hér sést sólmyrkvinn frá eilítið skökku sjónarhorni og því mun tunglið aðeins hylja um 70% sólarinnar. Við fáum því ekki hringmyrkva heldur deildarmyrkva.
Eftir 10. júní þurfum við að bíða til 25. október 2022 til að upplifa sólmyrkva aftur en þá sjáum við deildarmyrkva á Íslandi.
Þannig sérðu deildarmyrkvann
Hvenær og hvar: Í Reykjavík mun sólmyrkvinn vara frá því um kl. 09:06 til kl. 11:33 um morguninn, og hámark sólmyrkvans verður um kl 10:17. Timasetningar eru örlítið mismunandi eftir því hvar þú ert á landinu.
Lengd: Tvær klukkustundir og 27 mínútur.
Sýnileiki: Þegar þú horfir á myrkvann skaltu vera með sérstök hlífðargleraugu sem hindra hættulega útfjólubláa geisla sólarinnar – annars áttu á hættu að skemma augun verulega.
Ljósmyndun: Ef þú vilt taka myndir er gott að nota ljóssíur og svo nota þrengsta ljósop myndavélarinnar og mesta mögulega lokunarhraða.
Í deildarmyrkva er eins og tunglið hafi tekið bita af sólinni
© Shutterstock
Sólmyrkva-dagatal
Á þessu yfirliti getur þú séð hvenær almyrkvar, hringmyrkvar og deildarmyrkvar verða á næstu árum.
Almyrkvi
- 4. desember 2021
- 20. apríl 2023
- 8. apríl 2024 – Deildarmyrkvi á Íslandi
- 12. ágúst 2026 – Almyrkvi á Íslandi
- 2. ágúst 2027
Hringmyrkvi
- 10. júní 2021- Deildarmyrkvi á Íslandi
- 14. október 2023
- 2. október 2024
- 17. febrúar 2026
- 6. febrúar 2027
Deildarmyrkvi
- 30. apríl 2022
- 25. október 2022 – Sést á Íslandi
- 29. mars 2025
- 21. september 2025
- 14. janúar 2029
Birt 06.06.2021
