Þær geta orðið allt upp í 10 cm langar, mælt milli fóta, hafa ógnvekjandi höggtennur og búa líka yfir einhverju eitraðasta efni dýraríkisins.
Tegundin telst til svonefndra trektköngulóa og á heimkynni í Ástralíu, þar sem hún veldur ótta og hefur fjöldamörg mannslíf á samviskunni.
Hópur vísindamanna hjá Queenslandháskóla hefur árum saman reynt að snúa þessu við og nýta eitur köngulóarinnar til að bjarga mannslífum.
Nú benda nýlegar rannsóknarniðurstöður, sem birtust í The European Heart Journal, til að þeim hafi loks orðið nokkuð ágengt.
Vísindamennirnir beindu sjónum sínum sérstaklega að einni tegund af þeim 40 trektköngulóartegundum sem lifa í Ástralíu.
Hefur þróað með sér öflugt eitur
Heimkynni köngulóarinnar eru á sandeyjunni K´gari sem áður kallaðist Fraser-eyja, undan austurströnd Ástralíu.
Þar hafa þessar áttfætlur lifað í einangrun í um 20.000 ár. Fyrir bragðið hefur eitur köngulóanna þróast öðruvísi en eitur annara trektköngulóa og telst m.a.s. sexfalt eitraðra en hinnar frægu Sidney-köngluóar sem er af sömu ætt.
Í þessu öfluga eitri hafa vísindamennirnir hjá Queenslandháskóla áður uppgötvað nokkuð sérstæða sameind, Hi1a sem hefur reynst þess megnug að loka fyrir tilteknar jónarásir í hjartanu og stöðva þannig þau boð sem valda frumudauða vegna súrefnisskorts.
Fyrri rannsóknir á dýrum hafa líka sýnt að þessi sameind virðist vernda ákveðnar heilafrumur og draga þannig úr heilaskaða eftir heilablóðfall.
Fyrsta sinnar gerðar
Í nýjustu rannsókninni kom í ljós að Hi1a-sameindin hefur alveg jafngóða virkni við að draga úr frumuskaða eftir hjartaáfall og tilraunalyfið cariporide sem þurfti að hætta að nota vegna aukaverkana.
Vísindamennirnir gera sér nú vonir um að Hi1a geti orðið fyrsta lyf þessarar gerðar sem komist alla leið gegnum allar öryggisprófanir. Þeir segja Hi1a einungis hafa áhrif á frumur í hinum skaddaða hluta hjartans en binda sig ekki við heilbrigð svæði.
„Við komumst að því að Hi1a hefur aðeins samskipti við frumur í skemmda hluta hjartans við heilablóðfall og binst ekki heilbrigðum svæðum – sem dregur úr hættu á aukaverkunum,“ útskýrir Nathan Palpant, einn rannsakenda á bak við rannsóknina við New Atlas.
Trektköngulærnar frá paradísareyjunni K'gari voru fyrst uppgötvaðar af vísindamönnum árið 1995, en talið er að þær hafi lifað í einangrun á eyjunni í allt að 20.000 ár.
Þetta vekur vonir um að þessi eitursameind geti orðið mikilsvert vopn í baráttunni við eitt algengasta banameinið.
„Flest dauðsföll af völdum hjarta- og æðasjúkdóma eru af völdum hjartaáfalla og heilablóðfalla en samt eru engin lyf á markaðnum til að koma í veg fyrir skaðann sem þau valda,“ segir Mark Smythe, einn þeirra sem vann rannsóknina, við New Atlas.
