Farsóttarfræðingar þræða frumskógana

Lengst inni í frumskóginum í Kamerún eru vísindamenn í óðaönn að taka sýni úr leðurblökum, öpum og öðrum dýrum, í leit að nýjum veiruafbrigðum sem spáð geta fyrir um næsta heimsfaraldur.

BIRT: 16/06/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

Vísindamenn frá CREMER stofnuninni eru búnir mótorhjólum og sverðum og fara í mánaðarlegar skoðunarferðir djúpt inn í frumskóga Kamerún. Ástæðan er að veiða og kryfja leðurblökur og safna apaskít.

 

Eftir að hafa náð í sýnin setja vísindamennirnir upp staðbundna bækistöð, kryfja dýrin og skrásetja allt. Sýnin eru svo send til höfuðborgar Kamerún, Yaoundé, og greind enn frekar.

 

Þótt einkennin séu mismunandi eiga allir helstu heimsfaraldrarnir það sameiginlegt að vera tengdir dýrum, það er að segja smitsjúkdómar sem hafa borist frá dýrum til manna.

 

Markmiðið er augljóst: Rannsóknarteymið rannsakar útbreiðslu veira og finnur ný veiruafbrigði svo hægt sé að vara við nógu tímanlega til að koma í veg fyrir nýjan heimsfaraldur.

VÍSINDAMENN VEIÐA LEÐURBLÖKUR Í SKJÓLI NÆTUR

Vísindateymið CREMER hefur sérhæft sig í að taka blóðprufur eða saursýni úr dýrum til þess að átta sig á veiruafbrigðum. Þegar nótt fellur á spenna vísindamennirnir út langt net sem notað er til að veiða í leðurblökur og taka úr þeim sýni, áður en þeim svo er sleppt lausum á nýjan leik.

KÓRÓNUVEIRUR ÞRÍFAST Í LEÐURBLÖKUM

Allt frá árinu 2016 hafa vísindamenn greint rösklega 200 ólíkar gerðir af kórónuveirum, auk hinna ýmsu gerða af þráðveirum (ebóla og Marburg) í leðurblökum. Sjö þessara veirutegunda hafa þegar borist í menn og þrjár þeirra hafa sýkt menn verulega.

VÍSINDAMENN TAKA SÝNI ÚRBRÁÐ VEIÐIMANNA

Litlar antílópur, svokallaðar kjarrantílópur, eru einnig taldar geta borið þráðveirur. Veiðimenn aðstoða við veiðar á dýrunum og vísindamenn taka síðan sýni úr dýrunum. Vísindafólkið kennir heimamönnum jafnframt hvernig forðast megi smit.

NÆLONSTRENGIR TIL HÖFUÐS LEÐURBLÖKUM

Minnstu leðurblökurnar eiga sér engrar undankomu auðið. Gríðarstórt net sem minnir einna helst á hörpu gerða úr nælonstrengjum, grípur leðurblökurnar á flugi. Úr netinu renna þær niður í eins konar léreftspoka þar sem vísindamennirnir hafa lítið fyrir að ná þeim.

HVÍTKLÆDDIR FÍNKEMBA NETAVEIÐINA

Vísindamenn í hvítum búningum með skurðstofugrímur stunda veiðar á leðurblökum. Starf þeirra felst í að greina hvort leðurblökurnar bera með sér ebólu, inflúensuafbrigði, mers-veiru, Marburg-veiru, covid-19 eða aðra lífshættulega sjúkdóma.

DÝRASKÍTUR LEYSIR RÁÐGÁTUR

Vísindamenn njóta aðstoðar afrískra pygmía við að rekja spor apanna. Leitin nær yfir 2.600 km2 stórt náttúruverndarsvæði í Campo Ma’an-þjóðgarðinum og stærð svæðisins gerir það að verkum að tekið getur nokkrar vikur að safna saursýnum úr 15 dýrum.

ÓLÖGLEGAR VEIÐAR HLUTI AF VÍSINDUNUM

Hreisturdýr, nagdýr og slöngur eru mikilvægur hluti af reynslubanka vísindamanna, jafnvel þótt veiðar á slíkum dýrum séu bannaðar. Sú staðreynd er líka ástæða þess að vísindamenn þegja yfir því hvar sýnin finnast.

SÝNI ERU VARÐVEITT Í RÚM 15 ÁR

Sýnin eru varðveitt í rúm 15 ár í blóðbanka í Yaoundé, höfuðborg Kamerún. Með því móti geta vísindamenn fylgst með þróun veiranna yfir tiltekið tímabil og borið eldri veirutegundir saman við þær nýfundnu.

MENN SMITUÐU GÓRILLUR AF COVID-19

Átta górillur eru hafðar í haldi í Mefou-þjóðgarðinum, þar sem fylgst er grannt með dýrunum, sökum þess að þau hafa smitast af covid-19. Dýr þessi sýna svo ekki verður um villst að maðurinn getur einnig borið smit í dýr og ógnað heilsu þeirra.

BIRT: 16/06/2022

HÖFUNDUR: CHRISTIAN ERIN-MADSEN

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: © Jean-François Lagrot,

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is