Læknisfræði

Farsóttarfræðingar þræða frumskógana

Lengst inni í frumskóginum í Kamerún eru vísindamenn í óðaönn að taka sýni úr leðurblökum, öpum og öðrum dýrum, í leit að nýjum veiruafbrigðum sem spáð geta fyrir um næsta heimsfaraldur.

BIRT: 16/06/2022

Vísindamenn frá CREMER stofnuninni eru búnir mótorhjólum og sverðum og fara í mánaðarlegar skoðunarferðir djúpt inn í frumskóga Kamerún. Ástæðan er að veiða og kryfja leðurblökur og safna apaskít.

 

Eftir að hafa náð í sýnin setja vísindamennirnir upp staðbundna bækistöð, kryfja dýrin og skrásetja allt. Sýnin eru svo send til höfuðborgar Kamerún, Yaoundé, og greind enn frekar.

 

Þótt einkennin séu mismunandi eiga allir helstu heimsfaraldrarnir það sameiginlegt að vera tengdir dýrum, það er að segja smitsjúkdómar sem hafa borist frá dýrum til manna.

 

Markmiðið er augljóst: Rannsóknarteymið rannsakar útbreiðslu veira og finnur ný veiruafbrigði svo hægt sé að vara við nógu tímanlega til að koma í veg fyrir nýjan heimsfaraldur.

VÍSINDAMENN VEIÐA LEÐURBLÖKUR Í SKJÓLI NÆTUR

Vísindateymið CREMER hefur sérhæft sig í að taka blóðprufur eða saursýni úr dýrum til þess að átta sig á veiruafbrigðum. Þegar nótt fellur á spenna vísindamennirnir út langt net sem notað er til að veiða í leðurblökur og taka úr þeim sýni, áður en þeim svo er sleppt lausum á nýjan leik.

KÓRÓNUVEIRUR ÞRÍFAST Í LEÐURBLÖKUM

Allt frá árinu 2016 hafa vísindamenn greint rösklega 200 ólíkar gerðir af kórónuveirum, auk hinna ýmsu gerða af þráðveirum (ebóla og Marburg) í leðurblökum. Sjö þessara veirutegunda hafa þegar borist í menn og þrjár þeirra hafa sýkt menn verulega.

VÍSINDAMENN TAKA SÝNI ÚRBRÁÐ VEIÐIMANNA

Litlar antílópur, svokallaðar kjarrantílópur, eru einnig taldar geta borið þráðveirur. Veiðimenn aðstoða við veiðar á dýrunum og vísindamenn taka síðan sýni úr dýrunum. Vísindafólkið kennir heimamönnum jafnframt hvernig forðast megi smit.

NÆLONSTRENGIR TIL HÖFUÐS LEÐURBLÖKUM

Minnstu leðurblökurnar eiga sér engrar undankomu auðið. Gríðarstórt net sem minnir einna helst á hörpu gerða úr nælonstrengjum, grípur leðurblökurnar á flugi. Úr netinu renna þær niður í eins konar léreftspoka þar sem vísindamennirnir hafa lítið fyrir að ná þeim.

HVÍTKLÆDDIR FÍNKEMBA NETAVEIÐINA

Vísindamenn í hvítum búningum með skurðstofugrímur stunda veiðar á leðurblökum. Starf þeirra felst í að greina hvort leðurblökurnar bera með sér ebólu, inflúensuafbrigði, mers-veiru, Marburg-veiru, covid-19 eða aðra lífshættulega sjúkdóma.

DÝRASKÍTUR LEYSIR RÁÐGÁTUR

Vísindamenn njóta aðstoðar afrískra pygmía við að rekja spor apanna. Leitin nær yfir 2.600 km2 stórt náttúruverndarsvæði í Campo Ma’an-þjóðgarðinum og stærð svæðisins gerir það að verkum að tekið getur nokkrar vikur að safna saursýnum úr 15 dýrum.

ÓLÖGLEGAR VEIÐAR HLUTI AF VÍSINDUNUM

Hreisturdýr, nagdýr og slöngur eru mikilvægur hluti af reynslubanka vísindamanna, jafnvel þótt veiðar á slíkum dýrum séu bannaðar. Sú staðreynd er líka ástæða þess að vísindamenn þegja yfir því hvar sýnin finnast.

SÝNI ERU VARÐVEITT Í RÚM 15 ÁR

Sýnin eru varðveitt í rúm 15 ár í blóðbanka í Yaoundé, höfuðborg Kamerún. Með því móti geta vísindamenn fylgst með þróun veiranna yfir tiltekið tímabil og borið eldri veirutegundir saman við þær nýfundnu.

MENN SMITUÐU GÓRILLUR AF COVID-19

Átta górillur eru hafðar í haldi í Mefou-þjóðgarðinum, þar sem fylgst er grannt með dýrunum, sökum þess að þau hafa smitast af covid-19. Dýr þessi sýna svo ekki verður um villst að maðurinn getur einnig borið smit í dýr og ógnað heilsu þeirra.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: CHRISTIAN ERIN-MADSEN

© Jean-François Lagrot,

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Jörðin

Hvenær var hnettinum skipt í tímabelti?

Maðurinn

Hve mikið gagnamagn rúmast í heilanum?

Lifandi Saga

Fimm heppnustu manneskjur sögunnar

Maðurinn

Fimm ráð vísindamanna til að lífið verði hamingjuríkara

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is