Ef þú ert stunginn af býflugu eða vespu geta afleiðingarnar í versta falli orðið meðvitundarleysi, krampar og hjartastopp.
Því þegar þessi iðnu skordýr telja sér stafa ógn af einhverju, þá hafa þau sér til varnar stungubrodd sem tengist eiturkirtli og flugurnar dæla innihaldi hans í meintan óvin.
Þrátt fyrir að einungis sé um einn þúsundasti af grammi af eitri í kirtlinum, þá er eitrið afar sterkt og inniheldur ensím og efni sem virka á æðar, taugar og aðrar frumur í líkamanum.
Þrátt fyrir að árlega séu einungis skráð fáein andlát eftir slíkar stungur er full ástæða til að leita til læknis ef maður verður fyrir stungu í munni eða á hálsi og eins ef maður er stunginn mörgum sinnum eða fær heiftarleg ofnæmisviðbrögð.
LESTU EINNIG
Hver er munur á býflugum, vespum og trjágeitungum?
Vespur sem við nefnum jafnan geitunga, fyrirfinnast gjarnan í stórborgum og seinnni part sumars má greina hvernig þeir verða árásargjarnari í fæðuleit sinni innan um mannmergð, sérstaklega þegar líður að hausti og þeir bíða þess að deyja. Þorsti getur einnig gert geitungana mun skeinuhættari.
Trjágeitungurinn er einnig vesputegund og er hann með svipaða líkamslögun og liti. Hann er ekki mjög árásargjarn en stunga hans er hins vegar bæði öflug og afar sársaukafull. Það stafar m.a. af því að eitrið inniheldur efnið acetylcholin sem framkallar mikinn sársauka.
Ólíkt geitungum eru býflugur jafnan afar friðsamar en sé búi þeirra ógnað eða þær upplifi mikla yfirvofandi hættu, þá draga þær fram vopn sitt. Býflugnastunga er ekki eins sársaukafull og geitungastunga, þrátt fyrir að býflugnastunga innihaldi meira eitur. Býflugur stinga auk þess einungis einu sinni og deyja síðan því broddurinn rifnar jafnan af við stunguna. Geitungar geta hins vegar stungið margoft.
Þekktu skordýrin
Þrátt fyrir að býflugan, trjágeitungurinn og vespan líkist hver annarri um margt, þá hefur hver tegund t.d. einkennandi liti sem greina þær í sundur.
Vespa
Vespur eru með einkennandi C-laga líkama og afar mjótt „mitti“.
Vespur eru jafnan ekki mikið loðnar og eru með áberandi svarta og gula liti.
Trjágeitungur
Það er fyrst og fremst stærðin sem einkennir trjágeitunginn en flugan getur orðið allt að fjórir sentimetrar.
Auk þess hefur trjágeitungurinn rauðbrúnan haus og það suðar sérstaklega hátt í honum.
Býflugur
Miðað við geitunga eru býflugur loðnar og hnellnar.
Fætur býflugunnar eru einnig styttri og virðast svarbrúnir á lit.
Hvernig meðhöndlar maður geitungastungu eða býflugnastungu?
Óháð því hversu æstar flugurnar eru sem maður hittir fyrir, er niðurstaðan álíka eitruð. Það er fjöldi stungnanna sem telur. Besta vörn gegn býflugnastungum og geitungastungum er einfaldlega að forðast þessi skordýr.
En slysin gerast óhjákvæmilega og þá er um að gera að draga broddinn og eiturkirtilinn sem skjótast burt, þar sem vöðvar í kirtlinum halda áfram að dæla eitrinu inn í dauðateygjum sínum.
Auk þess er sagt að nýskorinn laukur hafi góð áhrif á slíkar stungur og dragi úr verkjum.
Ofnæmir geta dáið af býflugnastungu eða geitungastungu
Sumir fá útbrot með miklum kláða um allan líkamann og í undantekningartilvikum verkar býflugnastunga eða geitungastunga á æðakerfið og heila sem getur leitt til þess að blóðþrýstingur falli, maður missi meðvitund og fái krampa eða jafnvel hjartastopp.
Ef maður er með slæmt ofnæmi fyrir þessum skordýrum eins og raunin er með um 5% manna getur verið veruleg hætta á ferðum.
Ofnæmissjúklingar hafa myndað of viðkvæma mótefnavaka fyrir býflugnastungu eða geitungastungu en þessum ofsafengnu viðbrögðum er beint gegn eitri flugnanna.
Og fái slíkir ekki adrenalínsprautu eða antihistamín tímanlega gætu þeir átt á hættu að deyja.
