Tækni

Gervigreindin getur nú spáð fyrir um líf og dauða

Líkanið notar skrár yfir sex milljónir manna og nákvæmni spánna kemur á óvart.

BIRT: 06/10/2024

Ef þú gætir flett áfram um nokkrar síður – eða kafla – í lífsbók þinni, myndirðu gera það?

 

Þessi spurning hefur nú öðlast meira gildi en áður, þar eð gervigreindin virðist geta áætlað hvað muni bíða þín síðar á lífsleiðinni. Þetta gildir m.a. um sjúkdóma, tekjur – og dánartíma.

 

Það er hópur vísindamanna hjá Kaupmannahafnarháskóla, Northwesternháskóla, DTU og ITU sem hafa þróað gervigreindarlíkan sem getur sagt nokkuð nákvæmlega fyrir um æviferil og lífaldur fólks.

 

Vísindamennirnir notuðu sömu algóritma og knýja ChatGPT. Þessir algóritmar greina gríðarlegt magn texta og leita að mynstrum í orðaröðum og málsgreinum. Algóritminn nýtir svo þær upplýsingar sem hann hefur fundið til að sjá fyrir hvaða orð eigi að koma næst í málsgreininni.

 

Á svipaðan hátt getur líkan vísindamannanna skoðað fjölmarga atburði í ævi fólks og ákvarðað hvað líklegast er að gerist næst.

 

„Við notuðum líkanið til að fá svar við þeirri spurningu að hve miklu leyti unnt væri að segja fyrir um atburði í framtíð þinni á grundvelli atburða í fortíð þinni.“ segir Sune Lehmann, prófessor við DTU og aðalhöfundur niðurstöðuskýrslunnar.

 

Vísindamennirnir fóðruðu líkanið á upplýsingum um búsetu, menntun, tekjur, heilbrigði og atvinnu allra Dana, samtals nærri sex milljóna.

ChatGPT hefur aðeins þykjustuvit

Spjallmennið hefur staðist ýmist þung próf en í rauninni veit það ekki neitt.

Greind: Getur skilið hugsanir annarra

Í tilraun einni reyndist ChatGPT standa sig jafn vel og níu ára barn við að spá því að einhver yrði fyrir vonbrigðum með að konfektkassi reyndist tómur. Það bendir til þróaðrar hæfni til að skilja hugsanagang annarra.

Greind: Stóðst háskólapróf

ChatGPT hefur tekið samskonar krossapróf og lögð eru fyrir bandaríska stúdenta. Þótt spjallmennið svaraði stundum út í hött, náði það m.a. 7 í lögfræði.

Heimska: Sér ekki gegnum lygar

ChatGPT byggir ekki á eigin þekkingu, heldur giskar sig áfram að næsta orði í svarinu. Öfugt við mannsheilann hefur spjallmennið enga hugmynd um hvað það veit ekki og gerir því alvarleg mistök.

Þessum gríðarmiklu upplýsingum var forrit látið snúa yfir á eins konar gervimál og mynda málsgreinar.

 

Dæmi: „Í ágúst 2020 fékk Birte, með sykursýki 2, 30.000 krónur í laun sem hársnyrtir í Kaupmannahöfn.“ Með því að raða æviatburðum fólksins upp á tímalínu, náði líkanið að skapa eins konar ævisögu hvers og eins.

 

Og til dæmis gat líkanið spáð fyrir um það með 78% nákvæmni hverjir myndu deyja fyrir 2020.

 

Og rangar spár virtust helst byggjast á slysförum eða hjartaáfalli sem auðvitað er erfitt að sjá fyrir.

 

Líkön á borð við þetta má trúlega síðar nota til að ákvarða sjúkdómaáhættu einstaklinga – og reyndar eru þessir algóritmar þegar í notkun á nokkrum stöðum.

Leit á netinu slævir heilann og samfélagsmiðlum má líkja við eiturlyf. Heyrst hafa margar fullyrðingar um skjái og hér hyggjumst við skoða sannleiksgildi nokkurra algengustu staðhæfinganna.

„Svipaða tækni nota hátæknifyrirtæki nú þegar til að spá fyrir um lífsframvindu fólks og atferli, þegar þessi fyrirtæki rekja atferli okkar á samfélagsmiðlum,“ segir Sune Lehmann.

 

Vísindamennirnir sem að rannsókninni stóðu, segja tryggingastarfsemi meðal þeirra greina þar sem líkön af þessu tagi geti orðið til vandræða.

 

„Að sjálfsögðu eiga tryggingafélög ekki að nýta sér líkanið okkar. Grunnhugsunin að baki tryggingum er einmitt sú að við deilum öll byrðunum af því að við vitum ekki hverja ólánið dynur yfir,“ segir Lehmann.

HÖFUNDUR: SIMON CLEMMENSEN

© Shutterstock. © Connect World/Shutterstock.

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Hvernig varð Rússland svona stórt?

Maðurinn

Svona gróa sár

Tækni

Gervigreindin getur nú spáð fyrir um líf og dauða

Maðurinn

Þannig þekkjast félagsblindir

Lifandi Saga

Dr. Kellogg rak út djöfulinn með kornflexi 

Maðurinn

Nú verða þessi börn hávaxnari en jafnaldrar þeirra

Maðurinn

4.000 ára gömul steinhella reyndist vera fjársjóðskort

Menning og saga

Hver átti hugmyndina að táknunum fyrir karla og konur?

Náttúran

Sjáið heiminn með augum hunda

Lifandi Saga

Raðmorðingi sigraði í sjónvarpsþætti

Náttúran

Apar þekkja gamla vini

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is