Þú þarft ekki annað en að grípa í hönd kærastans eða kærustunnar til að ómeðvituð verðlaun streymi til verðlaunastöðva heilans.
Það er nefnilega ekki nóg með að ástin liggi í loftinu – hún liggur líka í heilanum.
Ástin lýsir upp heilann
Vísindamenn hjá Coloradoháskóla í Boulder hafa rannsakað hvað gerist í heilanum þegar við erum samvistum – eða þráum samvistir – við fólk sem okkur er kært.
Til rannsóknarinnar voru notaðar amerískar hagamýs sem rétt eins og mannfólkið hafa tilhneigingu til að mynda langtímasambönd, stofna heimili og ala afkvæmin upp saman. Mýsnar virðast líka syrgja ef þær missa maka sinn.
Í tilraun voru mýs sem höfðu valið sér maka, aðskildar og þurfti önnur að opna dyr til að ná saman. Í annarri tilraun þurftu þær að komast yfir girðingu.
Músunum gekk þetta misjafnlega og hvort heldur tilraunir þeirra tókust eða mistókust var fylgst með virkni í verðlaunastöðvum heilans, nuccleus accumbens.
Niðurstöðurnar sýndu að heilinn framleiddi meira af hamingjuhormóninu dópamíni þegar mýsnar náðu saman.
Eins konar vinátta
„Þetta bendir til þess að dópamín sé ekki aðeins mikilvægt til að hvetja okkur til að ná samvistum við makann, heldur streymi það beinlínis um verðlaunastöðvar heilans, þegar við náum þessari samveru,“ segir Anne Pierce, heilasérfræðingur hjá háskóladeildinni í Boulder.
Þetta gilti líka um mýs sem eygðu möguleika á að komast til annarra músa sem þær þekktu, sem sagt vina sinna.
Vinátta er vanabindandi
Lækkandi hormónastig og virkar heilastöðvar – nýtt vináttusamband setur af stað lífefnaferli sem gerir vináttuna að lokum mjög vanabindandi.
1. Hormónaskortur ýtir undir vináttu
Lítið magn karlhormónsins testósteróns og streituhormónsins kortisol eykur líkurnar á því að þú stofnir til vináttusambands. Dragi enn frekar úr magni þessara hormóna þegar þið hittist er vináttan komin vel áleiðis.
2. Tenginet skapar gleði og samkennd
Vináttan er orðin traust þegar samveran virkjar heilastöðvarnar möndluna, drekann og ennisblöðin. Virkni í þessu tengineti heilastöðva vekur jákvæðar tilfinningar, góðar sameiginlegar minningar og mikla samkennd.
3. Vináttan verður einskonar fíkn
Samveran veldur virkni í miðju verðlaunastöðva heilans, nuccleus accubens. Það skapar ekki aðeins notalega gleði, heldur verður beinlínis að eins konar fíkn og þú hefur beina þörf fyrir samvistirnar.
„Það sem við höfum fundið er einskonar líffræðileg staðfesting í heilanum. Hún sýnir að ákveðin tengsl skilja eftir greinileg efnaáhrif í heilanum,“ segir Pierce í fréttatilkynningu.
Von fyrir brostin hjörtu
Í annarri tilraun var músunum haldið aðskildum í fjórar vikur sem vísindamennirnir segja nógu langan tíma til að mýs taki að leita sér að nýjum maka.
Þegar parið fékk aftur að vera saman virtust mýsnar greinilega þekkja hvor aðra en hin einkennandi aukning dópamíns var því sem næst horfin.
„Þetta má líta á sem eins konar núllstillingu sem gerir dýrunum kleift að halda lífi sínu áfram og mynda mögulega önnur tengsl,“ segir Zoe Donaldson lektor í atferlistaugalíffræði og meðhöfundur niðurstöðugreinarinnar.
Þakkið fyrir vini ykkar því án þeirra eykst hættan á ótímabæru andláti. Þakkið jafnframt fyrir nef ykkar því það er sennilega nefið sem hefur hjálpað ykkur að þefa uppi bestu vinina.
Það má líta á þetta sem góðar fréttir fyrir fólk sem hefur gengið í gegnum sársaukafullan skilnað eða misst maka sinn, þar eð það bendir til að heilinn búi yfir innbyggðri vernd gegn endalausri ástarsorg og óhamingju.
Vísindamennirnir leggja þó áherslu á að meiri rannsóknir þurfi áður en unnt er að yfirfæra niðurstöður sem þessar beint á mannfólkið.
