Hvenær?
14.-28. október 1962
Hvar?
Á Kúbu, í BNA og Sovétríkjunum
Hvernig?
Þann 14. október myndar bandarísk njósnaflugvél sovéskar, meðaldrægar kjarnorkuvopnaflaugar á Kúbu.
Þegar John F. Kennedy Bandaríkjaforseti sér myndirnar kallar hann saman herráð í Hvíta húsinu. Margir ráðgjafa hans vilja ráðast á herstöðina en Kennedy setur löndunarbann á Kúbu og sendir flotann til að framfylgja því.
Leiðtogi Sovétríkjanna, Nikita Krústsjoff, lýsir því yfir að flaugarnar eigi að nýtast til að verjast mögulegri bandarískri innrás á Kúbu.
,,Okkur dugar að leggja Bandaríkin í rúst einu sinni.“
Viðbrögð Krústsjoffs við þeim ummælum Kennedys að Bandaríkin hefðu bolmagn til að leggja Sovétríkin í rúst – tvisvar sinnum.
Jafnframt verður ljóst að sovésk flutningaskip eru á leið til Kúbu með viðbótarbúnað fyrir eldflaugarnar sem þegar hafa verið settar upp á Kúbu.
Heimurinn stendur á öndinni og fjölmargir óttast að kjarnorkustyrjöld milli stórveldanna sé í uppsiglingu.
En sovésku skipin nema staðar utan við bannlínu Bandaríkjamanna. Eldflaugarnar á Kúbu eru engu að síður fullkomlega starfhæfar. Krústsjoff fellst svo á að flytja þær burt gegn loforði Bandaríkjamanna um að ráðast ekki á Kúbu.
Bandarísk njósnavél var skotin niður yfir Kúbu 27. október en Kennedy samþykkti samkomulagið engu að síður.
Rúmum þremur árum fyrir Kúbudeiluna fór Nikita Krústsjoff í opinbera heimsókn til Bandaríkjanna.
Hvers vegna?
Fidel Kastró og skæruliðar hans steyptu einræðisherranum Batista af stóli í ársbyrjun 1959.
Hann naut stuðnings Bandaríkjanna. Kastró þjóðnýtti mörg bandarísk fyrirtæki á Kúbu og upprætti fjárhættuspil og vændishús sem bandaríska mafían rak að stórum hluta.
Stórum jarðeignum var skipt milli bænda og sósíalísku þjóðskipulagi komið á.
Margir andstæðingar Kastrós flúðu til BNA og leituðu ákaft eftir stuðningi til að steypa Kastró. Í lok valdatíðar Eisenhowers var gerð innrásaráætlun sem John F. Kennedy fékk í arf og samþykkti.
Með stuðningi frá BNA var gerð innrás í Svínaflóa á Kúbu 1961 en hún misheppnaðist algerlega og í kjölfarið leitaði Kastró eftir stuðningi Sovétríkjanna til að verja Kúbu.
Morðið á JFK skók ekki bara bandarísku þjóðina heldur allan heiminn.
Hvað gerðist svo?
Það sem í rauninni leysti Kúbudeiluna var leynisamkomulag þar sem Kennedy féllst á að Bandaríkjamenn fjarlægðu kjarnorkuflaugar sínar frá Tyrklandi gegn því að Sovétmenn flyttu sínar flaugar frá Kúbu.
1963
Beintengdri símalínu var komið upp milli Hvíta hússins og Kremlar til að koma í veg fyrir að misskilningur gæti í framtíðinni leitt til alvarlegra átaka. Tengingin varð þekkt sem „The hot line“ eða „heita línan“.
1963
Þann 22. nóvember var John F. Kennedy myrtur í Dallas í Texas. Hinn grunaði, Lee Harvey Oswald, var svo sjálfur skotinn áður en til réttarhalda kom. Ein af mörgum samsæriskenningum um Kennedy-morðið gengur út á að kúbanskir útlagar hafi skipulagt það.
1964
Nikita Krústsjoff steypt af stóli í Moskvu og Brésneff kemst til valda.
2016
Fidel Kastró deyr en hafði þá fyrir fáum árum falið Raúl Kastró, bróður sínum, völdin.
