Maðurinn

Hvað eru elektrólýtar?

Skortur á elektrólýtum getur haft afleiðingar fyrir íþróttaframmistöðu og heilsu. En hvað eru þeir og hvers vegna eru þeir mikilvægir?

BIRT: 16/01/2025

Elekrólýtar (steinefnasölt) eru efni sem verða rafhlaðnar agnir, kallaðar jónir, þegar þau eru leyst upp í vökva.

 

Mannslíkaminn samanstendur af um 60 prósentum vatns og allur líkamsvökvi, inniheldur elektrólýta. Þeir nauðsynlegustu eru kalsíum, kalíum, natríum, klóríð og magnesíum.

 

Elektrólýtar þjóna mörgum mikilvægum hlutverkum – allt frá vökvastjórnun og ensímvirkni til taugaboða og vöðvastarfsemi.

 

Natríum og kalíum eru aðallega ábyrg fyrir því að stjórna vökvajafnvægi líkamans. Með því að nota osmósu – ferli þar sem vatn færist frá svæði með lágan styrk raflausna yfir á svæði með hærri styrk – tryggja elektrólýtar að frumur og blóð hafi rétt magn af vökva.

 

Natríum og kalíum eru einnig nauðsynleg fyrir taugakerfið. Þar mynda elektrólýtarnir  rafstraum sem gerir taugafrumum kleift að senda merki.

 

Til dæmis eru taugaboð send til vöðva þar sem annað steinefni – kalsíum – losnar vegna boðanna og örvar vöðvasamdrátt.

 

Sviti tæmir elektrólýtabirgðir

Fyrir íþróttamenn er mikilvægt að neyta salta í gegnum mat og drykk, þar sem líkaminn tapar elektrólýtum þegar þú svitnar.

 

Skortur á elektrólýtum getur haft miklar afleiðingar fyrir íþróttaframmistöðu og heilsu, þar sem það getur meðal annars leitt til ofþornunar, krampa, hjartavandamála og taugasjúkdóma.

HÖFUNDUR: Jonas Grosen Meldal

© Joaquin Corbalan P/Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Alheimurinn

Stjörnufræðingar leita langt eftir svörum: Er líf í alheiminum?

Heilsa

Hvers vegna verður okkur kalt þegar hitinn hækkar?

Náttúran

Bakteríur grafa eftir gulli

Lifandi Saga

Barbarossa: Illskeyttur sjóræningi soldánsins fór ránshendi á Miðjarðarhafi

Maðurinn

Gleymdu erfðum og umhverfi: Persónuleikinn stafar af tilviljunum

Maðurinn

Af hverju hressumst við af koffeini?

Maðurinn

Ný tækni les hugsanir

Lifandi Saga

Bernska útilegunnar

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is