Hvernig er móteitur gert?

Slöngubit getur verið banvænt ef móteitur er ekki gefið strax. En hvaðan fá læknarnir móteitrið og úr hverju er það?

BIRT: 17/09/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

Alls um 600 tegundir eiturslangna eiga árlega sök á 80-140 þúsund dauðsföllum. Þær tölur gætu verið miklu lægri ef allir hefðu skjótvirkan aðgang að móteitri.

 

Eitur slangna getur virkað á margvíslegan hátt. Það getur ráðist á taugakerfið og valdið lömun eða krampa en það getur líka t.d. sprengt súrefnisberandi blóðkorn í blóðrásinni. En ef hægt er að gefa móteitur strax getur það bjargað lífi. 

 

Móteitur er framleitt með því að sprauta slöngueitri í dýr, t.d. hest. Ónæmiskerfi hestsins bregst við og myndar mótefni gegn eitrinu.

Hestar með eitrun skapa mótefni

Mótefni úr hestablóði geta bjargað lífi þínu ef þú verður fyrir slöngubiti. Hestarnir mynda mótefni eftir að eitri er sprautað í þá.

1. Slöngubú framleiða eitur

Eitur er mjólkað úr slöngum á slöngubúum og svo notað til að mynda móteitur. Eitrið næst með því að þrýsta tönnum slöngunnar gegnum plastfilmu á glasi.

2. Hestur myndar mótefni

Litlum eiturskömmtum er sprautað í hest. Ónæmiskerfið skynjar framandi efni og tekur að mynda mótefni gegn eitrinu.

3. Móteitrið skapað

Mótefnin er nú unnt að vinna úr blóði hestsins. Blóðsýnið er sett í þeytivindu þar sem mótefnin safnast efst í glasið. Síðan má auðveldlega draga þau upp í sprautu.

Mótefni eru prótein sem hjálpa líkamanum til að vinna bug á framandi efnum og þau eru uppistaðan í móteitri.

 

Hesturinn lifði banvænan skammt af

Hestinum er fyrst gefinn örlítill skammtur en síðan fær hann stærri og stærri skammta vikum saman, þar til hann hefur myndað mikið magn mótefna í blóði – svo mikið magn að hann myndi lifa af slöngubit sem annars hefðu dugað til að ráða niðurlögum hans.

 

Að lokum er hestinum svo tekið blóð og mótefnin einangruð úr því. Þegar móteitrinu er sprautað í mann hjálpar það ónæmiskerfinu að berjast gegn eitrinu.

BIRT: 17/09/2022

HÖFUNDUR: Ritstjórnin

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: © Shutterstock. © Claus Lunau. © Dorling Kindersley/Getty Images

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is