Laugardaginn þann 7. október 2023 vöknuðu Ísraelar við miklar sprengingar þegar nokkur þúsund eldflaugar frá Gaza-svæðinu skullu á suðurhluta Ísraels.
Á sama tíma réðust byssumenn inn í nokkra ísraelska bæi og drápu og rændu hundruðum hermanna og óbreyttra borgara í stórri árás sem hafði ekki sést í áraraðir.
Á bak við þessa blóðugu árás stóðu Hamas samtökin, palestínsk hreyfing sem hefur verið á lista ESB og Bandaríkjanna sem hryðjuverkasamtök.
Hamas samtökin voru formlega stofnuð árið 1987 af meðlimum hins djúpt trúaða Múslimska bræðralags.
Á þeim tíma voru hreyfingar sem ekki tengdust trúarbrögðum og þjóðernissinnaðar hreyfingar eins og PLO og Fatah ráðandi í andspyrnu Palestínumanna gegn Ísrael og samkvæmt sumum ísraelskum og bandarískum heimildum litu Ísraelar á Hamas sem tæki til að sundra Palestínumönnum.
Ísraelar litu því fram hjá þeim viljandi á áttunda og níunda áratugnum – og studdu jafnvel íslamistasveitir í Palestínu um tíma.
„Hamas, mér til mikillar eftirsjár, er sköpunarverk Ísraels,“ sagði Avner Cohen, fyrrverandi ísraelskur embættismaður sem hafði starfað á Gaza í tvo áratugi, við Wall Street Journal árið 2009.
Myndskeið: Ísrael aðstoðaði við að skapa Hamas
Palestínumenn tóku Hamas fagnandi hendi
Hamas hreyfingin varð fljótt vinsæl meðal Palestínumanna sem töldu að hreyfingin – með mikla áherslu á félagsþjónustu – væri betri í að sinna daglegum þörfum þeirra en aðrar trúminni hreyfingar.
En Hamas trúði á vopnuð átök gegn Ísrael og beittu sérstaklega sjálfsmorðssprengjufólki til að eyðileggja bæði borgaraleg og hernaðarleg skotmörk. Árið 2004 hélt Ísrael að takmarki sínu væri náð þegar þeir réðu leiðtoga hreyfingarinnar Ahmed Yassin af dögum í þyrluárás sem drap einnig tvo lífverði hans og níu óbreytta borgara.
Yassin sem var þegar í hjólastól og næstum blindur þegar árásin var gerð og var fordæmd um allan heim, gerði hann að miklum píslarvætti fyrir Palestínumenn.
Þetta varð eingöngu til þess að vinsældir Hamas jukust og árið 2006 unnu þeir sinn fyrsta sigur í palestínsku þingkosningunum og til skamms tíma deildu Hamas ríkisstjórn með Fatah.
Hvenær og hvers vegna urðu Palestínumenn og Ísraelar jafn svarnir óvinir og raun ber vitni? Fylgist með framgangi mála allt aftur að rótum deilnanna og fram til átakanna í dag.
Spennan á milli þessara aðila leiddi hins vegar til vopnaðra átaka og í kjölfarið tóku Hamas-samtökin Gaza-svæðið á sitt vald.
Síðan þá hefur Hamas stjórnað Gaza-svæðinu með harðri hendi og hefur reglulega staðið á bak við árásir á skotmörk í Ísrael.
