Lifandi Saga

Hve mikið af gulli fannst í gullæðinu?

Lukkuriddarar streymdu til Kaliforníu í leit að gulli en draumar fárra rættust.

BIRT: 22/10/2022

Þann 24. janúar hratt smiðurinn James Marshall óafvitandi gullæðinu af stað þegar hann fann nokkrar gullflögur í á einni nærri Coloma.

 

Á næsta ári barst orðrómurinn um alla N-Ameríku og síðan til annarra heimshluta og brátt streymdu mörg þúsund lukkuriddarar til vesturstrandar BNA.

 

„Frásagnir um ofgnótt af gulli eru svo ótrúlegar að ekkert væri að marka þær ef ekki væri fyrir hástemmdar skýrslur opinberra embættismanna“, skrifaði James K. Polk forseti í desember 1848.

 

Á nokkrum árum jókst íbúafjöldi Kaliforníu úr því að vera fáein þúsund í meira en 300.000 manns – sem alla dreymdi um auðgast fyrir lífstíð með því að finna mikið magn af gulli.

 

Og vissulega bar gullleitin góðan ávöxt fyrir suma. Á tímabilinu frá 1848 til 1855 þegar gullæðið geisaði fundust um 350 tonn af gulli. 

Allir vildu ná sér í gull

Lukkuriddarar streymdu til Kaliforníu í leit að gulli en draumar fárra rættust.

Sigti átti að fanga gull

Rocker – sem er eins konar vagga – var einnig notuð til að grandskoða jarðveginn í leit að gulli. Í botni kassans var sigti sem fangaði gull og smásteina þegar jarðvegi og vatni var hellt í vögguna.

Kalífornía stækkar

Lítil þorp spruttu upp og breyttu Kaliforníu úr gagnslausum hundsrassi í umsvifamikið ríki. Samtímis gullæðinu voru haldnar kosningar og stjórnarskrá samþykkt sem fól í sér að Kalifornía varð 31. ríki BNA árið 1850.

Frumbyggjar þvingaðir til vinnu

Frumbyggjar voru hraktir af löndum sínum í stórum stíl. Sumir þeirra voru handsamaðir og látnir þræla við leit að gulli.

Flöt panna mikilvægasta verkfærið

Skolpanna var notuð ásamt vatni til að „þvo“ gullið frá jarðveginum. Gullgrafarar settu jarðveg í pönnuna og snéru pönnunni í hringi og losuðu þannig frá sand og leir. Eftir sátu smásteinar og lítil gullkorn.

Allir vildu ná sér í gull

Lukkuriddarar streymdu til Kaliforníu í leit að gulli en draumar fárra rættust.

Sigti átti að fanga gull

Rocker – sem er eins konar vagga – var einnig notuð til að grandskoða jarðveginn í leit að gulli. Í botni kassans var sigti sem fangaði gull og smásteina þegar jarðvegi og vatni var hellt í vögguna.

Kalífornía stækkar

Lítil þorp spruttu upp og breyttu Kaliforníu úr gagnslausum hundsrassi í umsvifamikið ríki. Samtímis gullæðinu voru haldnar kosningar og stjórnarskrá samþykkt sem fól í sér að Kalifornía varð 31. ríki BNA árið 1850.

Frumbyggjar þvingaðir í vinnu

Frumbyggjar voru hraktir af löndum sínum í stórum stíl. Sumir þeirra voru handsamaðir og látnir þræla við leit að gulli.

Flöt panna mikilvægasta verkfærið

Skolpanna var notuð ásamt vatni til að „þvo“ gullið frá jarðveginum. Gullgrafarar settu jarðveg í pönnuna og snéru pönnunni í hringi og losuðu þannig frá sand og leir. Eftir sátu smásteinar og lítil gullkorn.

Þrátt fyrir þetta mikla magn urðu tiltölulega fáir gullgrafarar moldríkir. Í byrjun var hægt að grafa gull beint úr jarðveginum en þegar á leið varð það sífellt sjaldséðara.

 

Námueigendur tóku síðan við gullleitinni, meðan margir gullgrafarar þurftu að snúa tómhentir heim.

 

„Margir, mjög margir sem koma hingað hafa ekkert upp úr krafsinu og þúsundir munu bera beinin hér. Aðrir þurfa að betla til að komast heim“, skrifaði gullgrafarinn Sheldon Shufelt í bréfi til fjölskyldunnar árið 1850.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü & Bue Kindtler-Nielsen

Imageselect

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Alheimurinn

Hvað er andefni?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Lifandi Saga

Hve lengi höfum við fengið sumarfrí?

Jörðin

Vísindamenn greina vaxtarverki: Fæðuhringur eldfjallsins

Vinsælast

1

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

2

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

3

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

4

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

5

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

6

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

1

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

2

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

3

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

4

Maðurinn

Með skönnun má spá fyrir um þunglyndi

5

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

6

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Náttúran

Hjarta steypireyðar slær bara tvisvar á mínútu

Menning

Hvers vegna varð kvikmyndin „Casablanca“ svona vinsæl?

Maðurinn

Einvígið: Er rafmagnstannbursti betri en venjulegur?

Maðurinn

Getur dáleiðslan komið í stað fyrir lyf? 

Jörðin

Evrópsk ofureldstöð virðist undirbúa gos

Maðurinn

10 óvanalegar tegundir af fælni

Náttúran

Loftslagsfyrirbrigði gæti aukið bráðnun í norðri

Maðurinn

Mjúki maðurinn gengur í arf

Maðurinn

Nátthrafnar deyja fyrr en morgunhanar. En ástæðan kemur á óvart.

Alheimurinn

NASA: 50 metra stór loftsteinn getur skollið á jörðina árið 2046

Heilsa

Kynin bregðast ekki eins við yfirvofandi áfalli

Maðurinn

Í fyrsta sinn: Vísindamenn leiða í ljós hvað gerist í heilanum þegar við deyjum

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Í spænsku borgarastyrjöldinni lifði hermaður nokkur það af, líkt og fyrir kraftaverk, að fá byssukúlu gegnum heilann. Eftir þetta gat hermaðurinn lesið dagblöðin á hvolfi. Atburðurinn veitti vísindamönnum nýja innsýn í starfsemi heilans.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is