Fjölþjóðlegur hópur vísindamanna reynist nú hafa sérdeilis græna fingur.

Flest fólk beitir einföldum aðferðum í matjurtagarðinum, notar kannski áburð og er duglegt að reyta arfann en vísindamennirnir hafa gengið mun lengra og hreinlega breytt genum sojaplöntunnar þannig að hún nýti meira af sólarljósinu til ljóstillífunar.

Stephen Long sem veitir hópnum forystu, væntir þess að geta nýtt tæknina sem nú þegar hefur líka reynst virka á tóbaksplöntuna, á enn fleiri plöntur.

Nýtir sólarljósið betur

Það sem vísindamennirnir breyttu var viðbragðshæfni plöntunnar og þannig juku þeir nýtingu hennar á sólarljósinu.

Þegar plöntur fá of mikið af sólskini virkjast varnarviðbrögð sem valda því að hluti sólarorkunnar endurspeglast í formi hitaorku í stað þess að orkan nýtist til að vinna koltvísýring úr loftinu og framleiða súrefni.

Þessi varnarviðbrögð eru plöntum lífsnauðsynleg en á hinn bóginn getur það tekið óþarflega langan tíma að afvirkja viðbrögðin þegar þeirra er ekki lengur þörf og það leiðir til minni afkasta og minni uppskeru á ökrunum.

Vísindamönnunum tókst að breyta þeim erfðavísum sem stýra varnarviðbrögðunum þannig að uppskeran jókst um 20%.

Mesta afrekið á ferlinum

Stephen Long er prófessor bæði við Illinoisháskóla í Bandaríkjunum og Lancasterháskóla í Englandi og lýsir árangrinum sem mesta afreki á starfsferli sínum.

Hann hefur stundað rannsóknir á ljóstillífun síðan á áttunda áratugnum og stýrir hinu svonefnda RIPE-verkefni, „Realizing Increased Photosynthetic Efficiency“ en genabreyting sojaplöntunnar var einmitt á þess vegum.

„Fólk hefur haft efasemdir gagnvart því að bæta ljóstillífun en nú höfum við sýnt fram á að það er gerlegt. Það mun gagnast fæðuframleiðslu um allan heim,“ segir hann í viðtali við BBC.

Á vegum RIPE-verkefnisins hefur áður tekist að fá tóbaksplöntur til að nýta meira af sólarljósinu með því að breyta genastýringu varnarviðbragða. Sú tilraun var gerð á rannsóknarstofu en sojatilraunin var gerð við fullkomnar veruleikaaðstæður – á akri.