Vetrarböð leysa úr læðingi endorfín
Þegar þeir sem stunda köld böð að vetri stingast ofan í jökulkaldan sjóinn myndast ógrynni svonefndra endorfína en svo nefnast náttúruleg morfínefni líkamans.
Endorfín hafa verkjastillandi áhrif sem að öllu jöfnu endast í tvær til fjórar klukkustundir. Þetta gerir það að verkum að vetrarböð geta haft góð áhrif á kvilla sem valda verkjum.
Þar að auki hafa endorfín áhrif á lundina sem táknar að vetrarböð geta einfaldlega bætt skapið og haft vænleg áhrif á væg þunglyndiseinkenni.
Rannsókn hefur einnig sýnt að snöggur kuldi getur flýtt fyrir efnaskiptum með því að virkja hvíta fituvef líkamans og umbreyta honum í fitubrennandi, brúnan fituvef.
Danskir vísindamenn frá Kaupmannahafnarháskóla hafa nýlega komist að því að snöggkólnun veldur því að mýs seyta sérstöku próteini, YBX1, sem gegnir lykilhlutverki í breytingu á fituvef úr hvítu í brúnt.
Uppgötvunin gæti hjálpað vísindamönnum að þróa nýjar aðferðir til að hjálpa of þungu fólki að léttast.
Vetrarböð kallast það þegar fólk dýfir sér ofan í kaldan sjó.
Vetrarböð lækka blóðþrýstinginn
Margir þeirra sem stunda vetrarböð staðhæfa að „blóðið streymi hraðar í æðunum“ eftir sundferð í köldum sjó. Rannsókn á vegum finnska læknisins Kyllikki Kauppinen leiddi í ljós að þetta á við rök að styðjast.
Þegar húðin kemst í snertingu við kaldan sjó dragast æðarnar saman í því skyni að halda hita á líffærum á borð við hjartað. Blóðþrýstingurinn eykst og púlsinn verður örari til að forðast ofkælingu.
Þegar vetrarbaðkappar koma upp úr köldum sjónum víkka æðarnar á nýjan leik og senda varma um allan líkamann.
Þó svo að blóðþrýstingur og púls hækki í köldum sjó geta reglubundin vetrarböð í raun valdið lækkun á hvoru tveggja. Þetta á sér stað sökum þess að líkaminn aðlagast miklum sveiflum í hitastigi hægt og rólega og hann hættir að verða fyrir eins miklu losti.
Vetrarböð - Átta ráðleggingar fyrir þá sem vilja stunda vetrarböð
Vetrarböð eru gagnleg margra hluta vegna en ískaldur sjór getur einnig verið varasamur.
Hér er að finna nokkur hollráð í tengslum við vetrarböð:
1. Byggið upp kuldaþol strax um haustið
Þeir sem ekki hafa vanist vetrarböðum verða fyrir líkamlegu losti þegar þeir fá fyrst á sig ískaldan sjó. Kuldalostið getur leitt af sér oföndun og hættan á drukknun eykst til muna. Rannsóknir hafa sýnt að hægt er að venja líkamann við kuldann og fyrir vikið getur reynst vel að hefja vetrarböð áður en sjórinn verður ískaldur.
2. Stundið aldrei vetrarböð einsömul
Vetrarböð geta valdið miklu álagi á líkamann og fyrir bragðið skyldi enginn leggja stund á þau aleinn. Vænlegast er að synda í hópi þannig að unnt sé að bjarga þeim úr sjónum sem hugsanlega verða slappir.
3. Kannið umhverfið
Farið aldrei í sjóinn án þess að kanna fyrst veður og vind því slæmt veður í köldum sjó getur reynst lífshættulegt. Gætið þess að björgunarbúnaður sé innan handar ef þið eða aðrir skyldu fá þörf fyrir slíkt.
4. Farið hægt í sjóinn
Farið varfærnislega ofan í sjóinn til þess að líkaminn venjist miklum hitastigsmuninum hægt og rólega. Sé stokkið beint í sjóinn verður gríðarlegur hitastigsmunur sem orsakað getur allt of háan blóðþrýsting og hjartsláttartruflanir.
5. Dragið andann hægt og rólega
Gætið vel að andardrættinum þegar vetrarböð eru stunduð. Í tilraun einni leið yfir tvo óreynda vetrarsundmenn eftir einungis eina mínútu. Ástæðan var oföndun, þar sem andardrátturinn verður örari en sem nemur sjö lítrum lofts á mínútu.
6. Haldið ykkur nærri landi
Syndið ekki í átt frá landi því skyndilega getur reynst nauðsynlegt að komast úr sjónum. Þá er einnig mikilvægt að gæta vel að undiröldu sem getur dregið fólk út á opið haf.
7. Dveljið ekki of lengi í sjónum
Gætið þess að vera ekki of lengi í sjónum. Hálf mínúta dugir til að njóta kostanna sem vetrarböð hafa í för með sér. Sé verið í margar mínútur í sjónum er hætt við vöðvalömun.
8. Gætið höfuðsins
Öndunin skiptir sköpum þegar vetrarböð eru stunduð. Fyrir vikið skyldi ekki stinga höfðinu á kaf lengur en örfáar sekúndur.
