Lifandi Saga

MYNDIR: Kreppan skellur á BNA 

Gleðskapurinn undir lok þriðja áratugarins endar með hruni á verðbréfamarkaðinum í Wall Street og kreppan skellur með fullum þunga á Bandaríkjunum. Atvinnuleysi verður gríðarlegt. Ótal manns glata húsi sínu og heimilum – og gangster opnar súpueldhús.

BIRT: 23/05/2023

Robin Hood gangsteranna

Atvinnulausir Bandaríkjamenn bíða eftirvæntingarfullir eftir því að fá aðgang að súpueldhúsi Al Capone. Þegar að kreppan mikla skall á BNA (1929 – 1939) urðu peningabuddur alþýðunnar jafn tómar og magar þeirra. Súpueldhús Capones bauð daglega upp á þrjá skammta af heitum manns til um 2200 íbúa í Chicago.

Chicago, BNA
Nóvember 1930

Götuhorn fær nýja íbúa

Ungt par starir örvæntingarfullt út í loftið. Hjónakornin voru nýlega neydd til að flytja úr heimili sínu og verða að sætta sig við að búa um stund á götuhorni. Í áraraðir hefur kreppan herjað á samfélagið og gert milljónum Bandaríkjamanna lífið óbærilegt.

Los Angeles, BNA
September 1937

Sofðu þegar þú verður gamall!

Á þriðja áratugnum spruttu fram keppnir í maraþondansi í BNA. Reglurnar voru einfaldar: Til þess að vinna áttu þátttakendur að dansa stanslaust allan sólarhringinn í allt að tvo mánuði. Matur var snæddur á dansgólfinu og dansfélagarnir gátu skipst á að sofa í faðmi félagans. Í kreppunni (1929 – 33) jókst áhugi á dansi mikið vegna verðlaunanna.

Washington, BNA

1924

Á toppi heimsins

Með stóískri ró herðir byggingarverkamaður enn einn boltan – í næstum 400 metra hæð. Meira en 3000 verkamenn unnu að byggingu Empire State Building. Skýjakljúfurinn skýst upp til himins með eldingarhraða árið 1930 og verður á mettíma hæsta bygging heims. Byggingin verður þjóðlegt minnismerki um vöxt og bjartsýni í miðri verstu kreppu aldarinnar.

Manhattan, BNA
1930

Bandaríkjamenn í röð eftir mat

Fátækt fólk bíður þess að fá afhentan mat frá opinberu súpueldhúsi. Árið 1937 trúa Bandaríkjamenn að versta efnahagskreppa aldarinnar – The Great Depression – sé yfirstaðin. En enn eitt áfallið skellur á. Á einungis einu ári fellur iðnaðarframleiðsla um 40% og sjö milljónir manna verða atvinnulausar.

BNA 1937

Robin Hood gangsteranna

Atvinnulausir Bandaríkjamenn bíða eftirvæntingarfullir eftir því að fá aðgang að súpueldhúsi Al Capone. Þegar að kreppan mikla skall á BNA (1929 – 1939) urðu peningabuddur alþýðunnar jafn tómar og magar þeirra. Súpueldhús Capones bauð daglega upp á þrjá skammta af heitum manns til um 2200 íbúa í Chicago.

Chicago, BNA
Nóvember 1930

Götuhorn fær nýja íbúa

Ungt par starir örvæntingarfullt út í loftið. Hjónakornin voru nýlega neydd til að flytja úr heimili sínu og verða að sætta sig við að búa um stund á götuhorni. Í áraraðir hefur kreppan herjað á samfélagið og gert milljónum Bandaríkjamanna lífið óbærilegt.

Los Angeles, BNA
September 1937

Sofðu þegar þú verður gamall!

Á þriðja áratugnum spruttu fram keppnir í maraþondansi í BNA. Reglurnar voru einfaldar: Til þess að vinna áttu þátttakendur að dansa stanslaust allan sólarhringinn í allt að tvo mánuði. Matur var snæddur á dansgólfinu og dansfélagarnir gátu skipst á að sofa í faðmi félagans. Í kreppunni (1929 – 33) jókst áhugi á dansi mikið vegna verðlaunanna.

Washington, BNA

1924

Á toppi heimsins

Með stóískri ró herðir byggingarverkamaður enn einn boltan – í næstum 400 metra hæð. Meira en 3000 verkamenn unnu að byggingu Empire State Building. Skýjakljúfurinn skýst upp til himins með eldingarhraða árið 1930 og verður á mettíma hæsta bygging heims. Byggingin verður þjóðlegt minnismerki um vöxt og bjartsýni í miðri verstu kreppu aldarinnar.

Manhattan, BNA
1930

Bandaríkjamenn í röð eftir mat

Fátækt fólk bíður þess að fá afhentan mat frá opinberu súpueldhúsi. Árið 1937 trúa Bandaríkjamenn að versta efnahagskreppa aldarinnar – The Great Depression – sé yfirstaðin. En enn eitt áfallið skellur á. Á einungis einu ári fellur iðnaðarframleiðsla um 40% og sjö milljónir manna verða atvinnulausar.

BNA

1937

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emilie Skjold

American Stock Archive/Getty Images,Bettmann/Getty Images,SCANPIX/AKG,Getty Images

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Eðlisfræðingar afnema hlutlægan raunveruleika 

Lifandi Saga

Af hverju vill Indland heita Bharat?

Lifandi Saga

Hve mikið af gulli fannst í gullæðinu?

Alheimurinn

Með þvergöngu Venusar var hægt að mæla sólkerfið

Lifandi Saga

Uppreisn Castros velti einræðisherranum úr sessi

Lifandi Saga

Ástæðan fyrir falli Tróju

Alheimurinn

Dálítill fróðleikur um eitt helsta afrek mannsandans 

Náttúran

Hér eru aðeins leyfð kvendýr og afkvæmi þeirra: Kvennasambýli hafsins

Náttúran

Hvernig myndast haglél?

Maðurinn

Hvað er stífkrampi?

Alheimurinn

Af hverju eru plánetur og sólir alltaf kúlulaga?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is