Því meira sem við vitum um alheiminn, því minni virðist Jörðin verða.
Flestir vita að jörðin okkar er hluti af sólkerfinu og að sólkerfið okkar er hluti af þyrilþokunni Vetrarbrautinni.
Vetrarbrautin er síðan hluti af vetrarbrautarþyrpingu sem kallast Grenndarhópurinni sem aftur er hluti af stærri þyrpingu sem kallast Meyjarþyrpingin – og að lokum er hún hluti af enn stærri formgerð sem kallast Laniakea-ofurþyrpingin.
Ofurformgerðir eru stærstu fyrirbæri sem við þekkjum í alheiminum, og nú hafa stjörnufræðingar fundið þá stærstu til þessa.
Rannsóknarteymi undir forystu Max Planck-stofnunarinnar í Þýskalandi hefur fundið risavaxna ofurformgerð sem þeir hafa nefnt Quipu.
Nafnið kemur úr fornu inkakerfi þar sem notuð voru fléttuð reipi til að skrá og miðla upplýsingum. Nýja ofurformgerðin minnir á þetta gamla skráningarkerfi.
Ofurformgerðir samanstanda af vetrarbrautum og vetrarbrautaþyrpingum. Sumar ofurformgerðir kallast veggir, sem eru flatar vetrarbrautamyndanir, en aðrar eru gríðarstórar þyrpingar vetrarbrauta sem kallast ofurþyrpingar.
Þá eru einnig til svokallaðir vetrarbrautaþræðir, sem eru langar og risavaxnar þráðlaga myndanir sem tengja saman vetrarbrautir og vetrarbrautaþyrpingar.
Hiti frá vetrarbrautum og gasi í alheiminum heldur þessum ofurformgerðum saman.
Þessi hiti gefur frá sér röntgengeisla, sem vísindamenn Max Planck-stofnunarinnar hafa numið með mælitækinu Cosmic Large-Scale Structure in X-rays (CLASSIX) Cluster Survey.
Yfirþyrmandi massatölur
Út frá greiningu sinni gátu vísindamennirnir kortlagt Quipu og fjórar aðrar minni ofurformgerðir.
Quipu (merkt með rauðum punktum) er stærsta formgerð sem nokkru sinni hefur fundist í alheiminum. Hinar fjórar ofurformgerðirnar eru Shapley (blá), Serpens-Corona Borealis (græn), Hercules (fjólublá) og Sculptor-Pegasus (ljósbrún).
Í Quipu eru 200 kvaðrilljónir sólmassar – eða 200 með 24 núllum á eftir – og er talin vera meira en 400 megaparsek að lengd, sem samsvarar um 1,3 milljörðum ljósára.
Quipu og fjögur minni systkini hennar eru talin innihalda 45% af öllum vetrarbrautarþyrpingum alheimsins, 30% af vetrarbrautunum og 25% af öllu efni.
Vísindamenn telja að dýpri innsýn í Quipu geti hjálpað okkur að skilja hvernig vetrarbrautir þróast.
Hin nýja uppgötvun eru svokallaðir vetrarbrautarþræðir, sem samanstanda af löngum þráðum sem tengja vetrarbrautir og vetrarbrautaþyrpingar. Á myndinni má sjá teikningu sem sýnir hvernig slíkir vetrarbrautarþræðir gætu litið út.
Uppgötvunin gæti bætt heimslíkön okkar og mælingar, sem aftur gætu hjálpað okkur að reikna út útþenslu og hraða alheimsins, auk þess að veita traustari þekkingu á Miklahvelli.
Rannsóknir á Quipu og hinum fjórum ofurformgerðunum sýndu einnig að þær munu ekki vara að eilífu, heldur munu þær á endanum brotna upp í smærri einingar og falla saman.
Niðurstöður rannsóknarinnar verða birtar í tímaritinu Astronomy and Astrophysics. Fyrri útgáfu má finna hér.
