Árið 2019 varð sjaldgæfur atburður í heimi stjörnufræðinnar.
Gegnum alls 36 samstillta útvarpssjónauka í Ástralíu sást langt úti í geimnum nokkuð sem aldrei hafði sést fyrr:
Gríðarstórir útvarpsbylgjuhringar sem í útliti minntu helst á drauga. Svo stórir voru þeir að í miðju þeirra gátu verið heilar stjörnuþokur.
Hvað er nú þetta? Þessi spurning bergmálaði fram og aftur meðal stjörnufræðinga heimsins og sumir gengu svo langt að merkja myndir sínar „WTF?“
Hópur vísindamanna sem stýrt er frá Kaliforníuháskóla í San Diego býður nú mögulegt svar.
Greiningar þeirra sýna að þessir risavöxnu draugahringar gætu hafa skapast fyrir tilverknað glóheitra gasvinda sem blása út frá miðjum stjörnuþokum.
Bandarísku vísindamennirnir segja þó ekki um alveg venjulegar stjörnuþokur að ræða.
Gríðarleg stjörnuframleiðsla
Þeir telja að uppruna þessara furðulegu hringa kunni að mega rekja til stjörnuþokna sem gengið hafi í gegnum gríðarmikla og öra stjörnumyndun, þar sem stórar stjörnur fæðast og springa tiltölulega snemma fyrir eigin þunga og af gríðarmiklum krafti.
„Þessar stjörnuþokur eru afar athyglisverðar,“ segir Alison Coil sem stýrt hefur rannsókninni, í fréttatilkynningu.
„Þær myndast þegar tvær stjörnuþokur rekast saman. Samruninn þrýstir öllu gasi inn á lítið svæði og það veldur gríðarlega tíðri nýmyndun stjarna. Risastjörnur brenna hratt upp og þegar þær springa þeyta þær frá sér öflugum gasvindum,“ útskýrir hún.
Alison Coil og félagar hennar höfðu verið að rannsaka stjörnuþokur þar sem sprengistjörnur springa af miklu afli og fóru í því samhengi að velta fyrir sér hvort tengsl gætu verið milli slíkra sprenginga og draugahringanna.
Þau tóku að skoða nánar þetta fyrirbrigði sem nú kallast ORC (Odd Radio Circles), einkum hringinn OCR 4 sem sést frá norðurhveli.
Fram að því hafði hinn dularfulli hringur aðeins sést í útvarpssjónaukum.
Því fengu stjörnufræðingarnir sér til aðstoðar tvo stjörnusjónauka á Hawaii, sem sýndu gríðarlegt magn af heitu, þjöppuðu gasi sem virtist koma frá miklum fjölda sex milljarða ára gamalla stjarna.
Hringarnir, þessi nefndur ORC 1, teygja sig yfir mörg hundruð þúsunda ljósára svæði í geimnum.
Tölvuhermar sýndu vísindamönnunum að gríðarleg stjörnumyndun gæti hafa skapað hinar undarlegu geimbólur sem hafa vakið furðu stjörnufræðinga frá því þær fundust.
Nú vonast vísindamenn frá háskólanum í San Dieggo í Kaliforníu að uppgötvun þeirra geti hjálpað okkur að skilja alheiminn og þróun hans betur.
Rannsóknin birtist í vísindatímaritinu Nature.
