MÓTMÆLI
Frumbyggi hafnaði Óskarsverðlaunum fyrir hönd Marlon Brando
Marlon Brando hlaut Óskarsverðlaunin árið 1973 sem besti leikarinn fyrir hlutverk sitt sem Vito Corleone í Guðföðurnum. Brando mætti hins vegar ekki til að taka við verðlaununum og sendi konu með síðar fléttur, skreytta frumbyggjabúningi og með langa mótmælaræðu í farteskinu.
Konan sem kallaði sig Sacheen Littlefeather, hafnaði verðlaununum fyrir hönd Brandos og gagnrýndi m.a. hvernig frumbyggjum Norður-Ameríku var yfirleitt lýst sem blóðþyrstum villimönnum í Hollywoodbíómyndum.
Skipuleggjendur Óskarsverðlaunanna höfðu gert henni ljóst að hún fengi ekki að halda þessa löngu mótmælaræðu og hótuðu að slökkva á hljóðnemanum ef hún færi ekki eftir reglum þeirra.
Áhorfendur trufluðu Littlefeather með bauli á meðan hún talaði og hún var greinilega taugaspennt en að lokum var klappað fyrir henni.
Ágúst 2022: Littlefeather fær afsökunarbeiðni frá Óskarsakademíunni
49 árum eftir að Sacheen Littlefeather flutti hina frægu ræðu á Óskarsverðlaunahátíðinni árið 1973 fékk hún opinbera afsökunarbeiðni frá Óskarsakademíunni.
Eftir ræðuna varð hún fyrir áreitni og mismunun og var útilokuð frá atvinnulífinu. Forseti akademíunnar, David Rubin, kallaði þessa meðferð bæði óréttláta og óverðskuldaða í afsökunarbeiðninni.
„Alltof lengi hefur hugrekkið sem þú sýndir, ekki fengið þá viðurkenningu sem þú áttir skilið. Fyrir þetta biðjum við þig afsökunar og vottum þér okkar einlægustu aðdáun,“ sagði akademían í yfirlýsingu sinni.
Sacheen Littlefeather tók afsökunarbeiðninni með bæði gleði og húmor.
„Varðandi afsökunarbeiðni akademíunnar til mín – við innfæddir erum mjög þolinmóðir. Það hafa bara liðið 50 ár! Við verðum alltaf að halda í húmorinn – þannig lifum við af,“ sagði Littlefeather.
Sjáðu ræðu Littlefeather:
LÖÐRUNGUR
Óskarsverðlaunahátíðarinnar 2022 verður minnst fyrir eitt atvik um ókomin ár:
Grínistinn Chris Rock ávarpaði leikkonuna Jada Pinkett Smith og sagði að hann hlakkaði til að sjá G.I. Jane 2 – vísun í krúnurakað hár hennar.
Þá skellti eiginmaður hennar, Will Smith, sér upp á sviðið, gekk beint að Rock og löðrungaði hann allfast. Svo settist hann aftur við borð sitt og hrópaði til Chris Rock:
„Keep my wife’s name out of your fucking mouth!“
Sjáðu Will Smith slá Chris Rock:
Jada Pinkett Smith er ekki bara stuttklippt af fagurfræðilegum ástæðum. Hún þjáist af sjálfsofnæmissjúkdómnum alopecia sem veldur blettaskalla og hefur ekki verið feimin að deila baráttu sinni við sjúkdóminn á samfélagsmiðlum um nokkurt skeið.
Eftir atvikið var slökkt á útsendingunni. Þegar útsendingin hófst á ný, sagði skelfdur Chris Rock:
„Will Smith sló mig allhressilega.“
Síðar um kvöldið fór Will Smith aftur upp á svið – þá til að taka við Óskarsverðlaununum fyrir besta leik í aðalhlutverki fyrir myndina King Richard. Hann var hylltur með standandi lófataki.
NAKIN INNKOMA Í BEINNI
Nakinn maður hljóp upp á svið
Kynnir kvöldsins, David Niven, var rétt að fara að kynna Elísabetu Taylor þegar nakinn maður þaut yfir sviðið. Þetta var Robert Opel sem hljóp inn við hávær öskur gesta.
Ýmislegt bendir til að atvikið hafi verið sviðsett af skipuleggjendum hátíðarinnar í þeim tilgangi að vekja athygli og laða að fleiri áhorfendur. Robert Opel fékk sjálfur aldrei tækifæri til að segja sína hlið á málinu – hann var skotinn til bana árið 1979.
Sjáðu atvikið á Óskarsverðlaunahátíðinni 1974:
SKEMMDARVERK
Auðmaður stal Óskarsverðlaunum frá Orson Welles
Það getur reynst dýrkeypt að ögra valdamiklu fólki, eins og kvikmyndagerðarmaðurinn Orson Welles fékk að reyna.
Í Citizen Kane dró Welles upp nærmynd af fjár- og blaðamógúlnum Randolph Hearst. Alla vega fannst Hearst það. Af þeim sökum beitti auðkýfingurinn gríðarlegum áhrifum sínum til að skemma fyrir myndinni.
Fyrst reyndi Hearst að koma í veg fyrir dreifingu Citizen Kane – án árangurs. Þá bannaði hann dagblöðum sínum að fjalla um hana og virkjaði víðtækt tengslanet sitt í Hollywood til að fá Óskarsakademíuna til að hunsa hana í atkvæðagreiðslu um verðlaunin.
Herferðin bar árangur og Citizen Kane fékk aðeins ein minniháttar Óskarsverðlaun árið 1942. Hearst var sérstaklega móðgaður yfir því að myndin lýsti leynilegri ástkonu hans sem hæfileikalausri söngkonu.
Óþekkt kvikmynd hrifsaði til sín styttuna
Fáir muna eftir kvikmyndinni How Green Was My Valley en hún hlaut Óskarsverðlaunin fyrir bestu mynd og bestu leikstjórn árið 1942 – í stað Citizen Kane.
How Green Was My Valley þénaði 6 milljónir dala á sínum tíma en Citizen Kane hefur nú skilað yfir 1,6 milljörðum!
REFSKÁK
Apocalypse Now tapaði fyrir skilnaðarmynd
Það dugar ekki alltaf til vinnings að vera með flotta dramatíska stórmynd með miklum hasar.
Flestir eru sammála að Kramer vs. Kramer, með Dustin Hoffman í hlutverki föðurs sem á í skilnaði, væri frábær mynd árið 1979. En að hún hafi verið betri en hin stórkostlega Víetnammynd Apocalypse Now eftir Francis Ford Coppola áttu flestir gagnrýnendur erfitt með að skilja.
Kramer vs. Kramer vann Óskarsverðlaunin fyrir bestu mynd og bestu leikstjórn árið 1980 og Apocalypse Now var hunsuð og fékk aðeins nokkur minni Óskarsverðlaun. Enn og aftur höfðu pólitík og innanbúðarreglur Hollywood ráðið úrslitum.
Því miður fyrir leikstjórann Coppola hafði Víetnam-myndin The Deer Hunter þegar unnið árið áður og mörgum meðlimum Óskarsakademíunnar fannst það ekki við hæfi að Víetnam-mynd ynni tvö ár í röð.
Stórmyndir eiga erfitt uppdráttar
Leikarar mynda stærsta hópinn í Óskarsakademíunni og er ein skýringin á því hvers vegna stórar hasarmyndir fá sjaldnast Óskarsverðlaun sem besta myndin. Leikarar leggja áherslu á góðan leik og kjósa frekar þannig tegundir kvikmynda.
Dustin Hoffman og Meryl Streep unnu bæði Óskarinn fyrir bestan leik í Kramer vs. Kramer og það ruddi brautina fyrir því að kvikmyndin var valin besta myndin – á kostnað Apocalypse Now.
KJÓLARNIR
Gegnsæ föt Barböru Streisand
Þetta leit ekki út fyrir að vera kjóll, heldur frekar einhvers konar náttföt, hönnuð af Arnold Scaasi. Og frekar klæðalítil. Barbara Streisand komst á forsíður allra blaða með þessum djarfa klæðnaði sínum á Óskarsverðlaunahátíðinni 1969 – sérstaklega vegna þess að hönnunin reyndist njóta sín best í þægilegri kvöldlýsingu en í hinu skæra sviðsljósi varð hún algjörlega gegnsæ.
„Ég tók ekki eftir þessu þegar ég var að máta kjólinn,“ sagði hún síðar í viðtölum. Streisand fór á svið til að taka við Óskarsverðlaunum fyrir hlutverk sitt í myndinni Funny Girl og allir fylgdust með þegar hún snéri baki í áhorfendur á leiðinni af sviðinu því bakhlið flíkurinnar var enn meira afhjúpandi. Þetta var upphafið að árlegri keppni um djarfa Óskarskjóla.
Sjáðu þakkarræðu Barböru Streisand:
ENGINN ÓSKAR
Spielberg var hunsaður aftur og aftur
Leikstjórinn Steven Spielberg virtist á áttunda áratugnum vera sá sem myndi aldrei vinna Óskarsverðlaun. Þrátt fyrir gríðarlegar vinsældir kvikmynda hans eins og E.T., Indiana Jones and the Raiders of the Lost Ark, Jaws og Close Encounters of the Third Kind var hann aftur og aftur hunsaður af akademíunni.
Árið 1986 setti hann frekar dapurt met en kvikmyndin The Color Purple hlaut 11 Óskarstilnefningar en vann svo engin verðlaun.
Það var ekki fyrr en árið 1993 þegar Spielberg-myndin Schindler’s List (Listi Schindlers) hlaut loks Óskarinn fyrir bestu mynd.
LESTU MEIRA
Brown & Pinkston: Oscar Dearest: Six Decades of Scandal, Politics and Greed Behind Hollywood’s Academy Awards, 1927-1986, Harpercollins, 1988.
