Tröllvaxnar sólir í ungum alheimi
Nú eru stærstu sólstjörnur í geimnum allt að 100 sinnum stærri en sólin. En þegar alheimurinn var ungur urðu stjörnurnar miklu stærri og lifðu mjög stutt.
Nýr sjónauki á að afhjúpa hulinn alheim
Mestur hluti alheims samanstendur af dularfullu efni sem við getum ekki séð en nú á geimsjónaukinn Evklíð að mynda hið ósýnilega. Þessar rannsóknir geta vonandi staðfest skilning okkar á myrka alheiminum – eða neytt okkur til að byrja upp á nýtt.
Sjónauki notaður í leit að hinni dularfullu orku
5.000 smátæki beina athyglinni að 30 milljón stjörnuþokum til að rannsaka áhrif hinnar myrku orku alheimsins.
Alheimur er bara einn af mörgum
Um áratugi hafa fræðimenn velt fyrir sér kenningum sem segja alheim okkar ekki vera þann eina í heiminum. En nú hafa stjarnfræðingar fundið fyrstu mögulegu sönnun þess að alheimur sé umlukinn óþekktum heimum í svonefndum fjölheimi: Kaldur staður í geimnum gæti verið gígur eftir árekstur við annan alheim.
Stærsta fyrirbæri í alheimi
Risavaxið samsafn af stjörnuþokum sem hefur verið nefnt „BOSS Great Wall“ fannst í 4,5 til 6,5 milljarða ljósára fjarlægð frá jörðu.
Hið langa dauðastríð alheims
Jörðin endar daga sína þegar sólin þenst út og tætir hana í sundur með geislavirku rafgasi. Dauðadans plánetanna er bara eitt skref á leiðinni að endalokum alheims. Hvort allt muni enda með miklum hvelli eða dálitlu andvarpi er óljóst en samkvæmt útreikningum gerist það eftir 1,7 x 10 *106 ár – eða 17 með 105 núllum á eftir.
Umdeild útþensla alheims
Hve hratt þenst alheimur út? Við þessari einföldu spurningu hafa vísindamenn ekki eitt rétt svar – þeir hafa tvö. Nákvæmar mælingar veita hvorum tveggja sína niðurstöðu en eina rökrétta skýringin er sú, að alheimur búi enn yfir óuppgötvuðum kröftum.
Hvað er handan við alheim?
Sá alheimur sem við getum greint hefur takmarkaða stærð. En hvað er hinum megin við sjónhvörfin og hefur það með einhverjum hætti afleiðingar fyrir okkur hér á jörðinni?
Hvernig varð alheimur til?
Alheimur fæddist með Miklahvelli fyrir milljörðum ára, og þar á undan var hvorki til tími né rúm. Þetta er sú frásögn sem flestir þekkja. En þetta er hreint ekki eina kenningin um tilurð alheims innan heimsfræðinnar. Allt frá því að stjörnufræðingurinn Edwin Hubble uppgötvaði árið 1929 að alheimur þenjist út hafa heimsfræðingar leitast við að reikna sig aftur að upphafinu. Og á síðustu árum hafa sífellt fleiri eðlisfræðingar farið að líta á sögu alheims með nýjum hætti. Þeir reikna m.a. með hugmyndum um fleiri alheima og tíma án upphafs, því þeir geta ekki sætt sig við sköpunarsögu sem er ófær um að greina hvað kom þessu öllu af stað.
Beinagrind alheimsins kortlögð
Stjörnufræði Hinar fjölmörgu stjörnuþokur í geimnum mynda þrívítt netverk utan um risavaxnar tómarúmsbólur. Samkvæmt geimeðliskenningunni er ástæða þessarar dreifingar sú að stjörnuþokurnar eru innbyggðar í eins konar grindverk úr myrku, ósýnilegu “huliðsefni” en massi þess er talinn næstum nífaldur á við allar sýnilegar stjörnur. Nú hefur alþjóðlegur hópur stjörnufræðinga í fyrsta sinn kortlagt þessa grind […]
