Maðurinn

Hversu mikinn kulda er hægt að lifa af?

Kuldi getur haft banvænar afleiðingar. Við mínus 40 gráður deyrðu á u.þ.b. þremur mínútum án fata. Og við 60 mínusgráður deyja frumurnar strax.

BIRT: 31/12/2022

Í 40 mínusgráðum getur maður hlaupið í u.þ.b. þrjár mínútur áður en það hefur alvarleg áhrif. En  ber húð  í ógnarkulda undir -60 gráðum frýs samstundis og frumurnar deyja. Ef allur líkaminn er ber deyr einstaklingur í þessum kulda nánast á stundinni.

 

Jafnvel með réttum klæðnaði er erfitt að verja svæðin í kring um augu og nef sem getur orsakað alvarlegt kal.

 

Kuldi í öndunarvegi er hættulegur

 

Hætta er á að skaða öndunarveginn og lungun við innöndum á ísköldu lofti. Inúítar og aðrir sem búa í mjög köldu loftslagi lenda oft í meiðslum á lungum.

 

Vísindamenn sem vinna á Suðurskautslandinu anda oft í gegn um nokkurs konar öndunarpípu sem er innan á úlpunni, þ.a. loftið nær að hitna aðeins af líkamshitanum áður en það fer í öndunarveginn.

Kaldasti staður Jarðar er Vostok á Suðurskautinu. Þar fer kuldinn allt niður í -60 gráður og er lífshættulegt að vera úti við ef líkaminn er ekki vel dúðaður.

Vindur kælir enn meira

Þrátt fyrir að mælirinn sýni aðeins örfáar mínusgráður getur vindkælingin verið meiri.

 

Vindkælingartafla segir til um hvernig vindur kælir í raun meira en það sem stendur á hitamælinum. Líkaminn hitar upp loftið nálægt sér og skapar nokkur konar einangrandi lag, en vindurinn blæs burtu þessu heita lofti og húðin verður kaldari.

 

Í stormi myndi -20 gráður verða eins hættulegar eins og -40 gráður í logni. Til að lifa af mikinn kulda er einnig nauðsynlegt að halda sér þurrum, því líkaminn kólnar mun hraðar ef fötin eru blaut eða þá að maður hefur svitnað undir fötunum.

Líkaminn gefst upp í miklum kulda

Þú finnur vel fyrir því ef líkamshiti fer undir 35 gráður og verður aðeins verra ef hitinn fellur enn meira.

 

Líkamshiti 32-35 gráður: Minniháttar kæling

 

Vöðvar: Skjálfa til að mynda hita

 

Hjarta: Hjartsláttur og blóðþrýstingur hækka

 

Lungu: Hraðari innöndun

 

Blóð: Blóðsykur hækkar þvíglúkósi brennur hægt

 

Húð: Verður föl, því æðar dragast saman

 

Líkamshiti 28-32 gráður: Kæling í meðallagi

 

Vöðvar: Mikill skjálfti

 

Hendur og fætur: Hreyfingar eru hægar og ómarkvissar

 

Heili: Verður ringlaður og viðbrögð hæg

 

Varir, eyru, fingur, tær: Verða blá, því blóðstreymi er lítið

 

Líkamshiti 20-28 gráður: Alvarleg kæling

 

Vöðvar: Skjálfa ekki lengur

 

Hendur og fætur: Ganga og hreyfingar nánast ómögulegar

 

Hjarta: Hjartsláttur og blóðrýstingur falla

 

Lungu: Hæg öndun

 

Heili: Minnistap, þokukenndur

 

Munnur: Erfiðleikar við að tala

 

Húð: Verður blá og þrútin

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

ESA

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Náttúran

Hvaða rándýr étur flest fólk?

Heilsa

Er flotsaur til marks um góða heilsu?

Náttúran

Hvernig veit fræ að það eigi að spíra? 

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Fimm heppnustu manneskjur sögunnar

Maðurinn

Hve mikið gagnamagn rúmast í heilanum?

Náttúran

Sníkill gæðir okkur fegurð

Læknisfræði

Ný tækni lokkar krabbafrumur úr felum

Jörðin

Hvenær var hnettinum skipt í tímabelti?

Lifandi Saga

Mömmustrákur tryggði bandarískum konum kosningaréttinn

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Lifandi Saga

Fimm heppnustu manneskjur sögunnar

Maðurinn

Hve mikið gagnamagn rúmast í heilanum?

Náttúran

Sníkill gæðir okkur fegurð

Læknisfræði

Ný tækni lokkar krabbafrumur úr felum

Jörðin

Hvenær var hnettinum skipt í tímabelti?

Lifandi Saga

Mömmustrákur tryggði bandarískum konum kosningaréttinn

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Lifandi Saga

Robert the Bruce var hinn sanni Braveheart Skotanna

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Maðurinn

Samfélagsmiðlar ógna samkenndinni

Heilsa

Breytingarnar á líkamsþyngd geta leitt í ljós hættu á heilabilun

Náttúran

8 uppfinningar sem þú getur þakkað Einstein fyrir

Náttúran

Að klóna risaeðlur: Er hægt að vekja risaeðlur til lífsins?

Maðurinn

Sársauki – Hvað er sársauki?

Vinsælast

1

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

2

Náttúran

Sníkill gæðir okkur fegurð

3

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

4

Læknisfræði

Ný tækni lokkar krabbafrumur úr felum

5

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

6

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

1

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

2

Náttúran

Sníkill gæðir okkur fegurð

3

Læknisfræði

Ný tækni lokkar krabbafrumur úr felum

4

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

5

Lifandi Saga

Greitt fyrir Pepsi-Cola með sovéskum kafbátum

6

Jörðin

Hvenær var hnettinum skipt í tímabelti?

Maðurinn

Þess vegna tekur ástarsorg svona mikið á okkur

Maðurinn

Heilann þyrstir í fitu

Maðurinn

Er það skaðlegt að plokka nefhárin?

Lifandi Saga

Hve lengi höfum við fengið sumarfrí?

Maðurinn

Þessi tvö efni geta átt þátt í að lækka líffræðilegan aldur okkar

Lifandi Saga

Hin dularfulla María Magdalena var nákomin frelsaranum

Menning og saga

Múmía hræddi líftóruna úr vörðum

Náttúran

Topp 5: Hvaða könguló er stærst?

Náttúran

Tuttugu arma sædýr fannst við suðurskautið

Maðurinn

Styrktu alla þrjá þætti greindarinnar

Jörðin

Evrópsk ofureldstöð virðist undirbúa gos

Maðurinn

10 óvanalegar tegundir af fælni

Fimm heppnustu manneskjur sögunnar

Sumir virðast vera fæddir undir lukkustjörnu en hjá öðrum virðist heppnin vera nánast yfirnáttúrulegt fyrirbæri. Hvorki eldingar, flugslys, öfundsjúkir keppinautar eða kjarnorkusprengjur gátu bugað þessa heppnu einstaklinga.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is