Náttúran

Vísindamenn vara við: Trjádauði getur haft skelfilegar afleiðingar

Um þriðjungur trjátegunda Jarðar eru nú í útrýmingarhættu. Vísindamenn vara við gríðarlegum erfiðleikum ef ekkert verður að gert.

BIRT: 16/09/2022

Um 30 prósent af heildarflatarmáli lands hér á Jörðu eru þakin skógi, en grænum laufum fækkar verulega.

 

Í skýrslu frá árinu 2021 komust vísindamenn að þeirri niðurstöðu að um 17.500 trjátegunda Jarðar séu í útrýmingarhættu. Þetta samsvarar um það bil þriðjungi allra tegunda í heiminum og tvöfalt meira en fjöldi spendýra, froskdýra og skriðdýra sem eru í útrýmingarhættu.

 

Og nú vara skýrsluhöfundar mannkynið við.

 

Í nýrri rannsókn lýsa þeir því hvernig eyðingin geti gert út að við heilu vistkerfin og haft alvarlegar afleiðingar fyrir milljarða manna um allan heim.

 

Hvert tré er er heill heimur

Meira en 45 vísindamenn frá 20 mismunandi löndum styðja nýju rannsóknina sem m.a. lýsir því hvernig fækkun trjátegunda getur komið af stað dómínó-áhrifum.

Meira en 100 tegundir hafa horfið

Á hverju ári eru um 15,3 milljarðar trjáa eyðilögð m.a. með skógareyðingu og í landbúnaði.

 

  • Meira en 100 mismunandi trjátegundir hafa þegar dáið út

 

  • Skógar geyma um það bil 50 prósent kolefnisforða plánetunnar.

 

  • Skógar heimsins hafa skroppið saman um 40 prósent á undanförnum 300 árum.

Hvert og eitt tré hefur að geyma ógrynni annara plantna, dýra og sveppa og er grundvöllur lífs þessara lífvera. Vísindamennirnir áætla að að minnsta kosti helmingur landdýra á jörðinni noti tré sem búsvæði.

 

Því minni fjölbreytni í trjám mun þannig  þýða minni fjölbreytileika dýra, baktería og skordýra.

 

Milljarðar manna verða fyrir áhrifum

En útrýming trjáa getur líka skipt sköpum langt út fyrir skógarmörkin, segja rannsakendurnir.

 

Á hverju ári leggja skógar heimsins um 1,3 billjónir Bandaríkjadala til hagkerfis heimsins, þar af eru viðskipti með ávexti, hnetur og lyf um 88 milljarðar Bandaríkjadala.

LESTU EINNIG

Eins eru 880 milljónir manna í þróunarlöndunum háðir eldiviði sem eldsneyti.  Um 1,6 milljarðar manna búa nálægt skógum og eru háðir trjám fyrir mat og tekjum.

 

Það er því mat vísindamannanna að það þarf að  bregðast hratt við til að hægja á þróuninni. Þetta útskýrir Malin Rivers, sem er forsvarsmaður þessarar nýju rannsóknar.

 

Hún og samstarfsfólk hennar leggja meðal annars til að tré verði sett í meiri forgang í umhverfis- og loftslagsstefnumálum, verndarsvæði trjáa verði stækkuð og aukið átak verði gert til að stemma stigu við ólöglegu skógarhöggi.

 

,,Það þarf að bregðast hratt og örugglega við til að koma í veg fyrir að fleiri trjátegundir deyi út og endurheimta skemmd vistkerfi sem þær eru hluti af,“ segir hún.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Nanna Vium

Shutterstock

Maðurinn

3 ókostir við greind

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Jörðin

Ný NASA-flugvél á að minnka losun í flugi

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Jörðin

Maðurinn hefur breytt möndulhalla jarðar

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Lifandi Saga

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

Lifandi Saga

Samkynhneigður sjónvarpsleikari skáldaði upp sögur um eiginkonur

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

Alheimurinn

Þrisvar sinnum stærra en Everestfjall: Goshalastjarna gæti brátt sést á himni í fyrsta sinn í 70 ár

Tækni

Dulkóðaður gjaldmiðill: 7 atriði sem þú ættir að vita um rafmynt 

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

Lifandi Saga

Fjórir kvillar sem bóluefni hafa knésett

Menning og saga

Frumstæð manntegund jarðsetti hina látnu

Maðurinn

Vísindamenn endurnýja hárvöxt á músum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Náttúran

Hversu lengi getur könguló lifað af í ryksugupokanum?

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Líkami þinn lifir eftir dauðann

Maðurinn

Hvers vegna þola sumir ekki kóríander?

Heilsa

Bakteríur í blóði auka þyngdina

Maðurinn

Svefnleysi skaðar þarmana

Lifandi Saga

Hvert flúðu spænskir Gyðingar?

Vinsælast

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Þessir einstaklingar eru í minni hættu á að greinast með heilabilun

3

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

4

Maðurinn

3 ókostir við greind

5

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

6

Náttúran

Topp 5: Af hvaða dýrum er mestur fjöldi?

1

Menning

Af hverju fengu inúítar ekki skyrbjúg?

2

Maðurinn

Hvernig myndast krabbamein?

3

Maðurinn

3 ókostir við greind

4

Maðurinn

Er skaðlegt að halda aftur af hnerra?

5

Lifandi Saga

Nanjing harmleikurinn verri en hin versta martröð

6

Náttúran

Eitruðustu efni veraldar

Lifandi Saga

Þess vegna trúa milljónir á mýtuna: Barnaníðingar djöfulsins 

Vísindamenn

Stærðfræðisnillingur fann upp tölvuna

Heilsa

Þess vegna ættir þú alltaf að setja klósettlokið niður áður en þú sturtar

Maðurinn

Vanþroskað tvíburafóstur fjarlægt úr heila ársgamallar stúlku

Lifandi Saga

Hver fékk fyrsta rauða spjaldið?

Lifandi Saga

Hvert var banamein Elvis Presleys?

Maðurinn

Angistargenið er nú fundið

Náttúran

Glæpir borga sig

Náttúran

Af hverju límist lím ekki við innra byrði túbunnar?

Maðurinn

Vísindamenn hafa komist að rót mannvonskunnar: Fræðist um verstu hliðar ykkar

Lifandi Saga

Refsiföngum í síðari heimsstyrjöldinni fórnað 

Maðurinn

Af hverju eiga karlmenn auðveldara með að fá fullnægingu en konur?

Flugmóðurskip úr sagi og ís átti að brjóta kafbáta Þjóðverjanna á bak aftur

Skortur á stáli ýtti undir sköpunarkraft bandamanna í baráttunni við hina illræmdu kafbáta nasistanna. Ein ótrúlegasta tilraunin átti sér stað á stöðuvatni einu í Kanada.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.