Vísindamenn vara við: Trjádauði getur haft skelfilegar afleiðingar

Um þriðjungur trjátegunda Jarðar eru nú í útrýmingarhættu. Vísindamenn vara við gríðarlegum erfiðleikum ef ekkert verður að gert.

BIRT: 16/09/2022

LESTÍMI:

2 mínútur

Um 30 prósent af heildarflatarmáli lands hér á Jörðu eru þakin skógi, en grænum laufum fækkar verulega.

 

Í skýrslu frá árinu 2021 komust vísindamenn að þeirri niðurstöðu að um 17.500 trjátegunda Jarðar séu í útrýmingarhættu. Þetta samsvarar um það bil þriðjungi allra tegunda í heiminum og tvöfalt meira en fjöldi spendýra, froskdýra og skriðdýra sem eru í útrýmingarhættu.

 

Og nú vara skýrsluhöfundar mannkynið við.

 

Í nýrri rannsókn lýsa þeir því hvernig eyðingin geti gert út að við heilu vistkerfin og haft alvarlegar afleiðingar fyrir milljarða manna um allan heim.

 

Hvert tré er er heill heimur

Meira en 45 vísindamenn frá 20 mismunandi löndum styðja nýju rannsóknina sem m.a. lýsir því hvernig fækkun trjátegunda getur komið af stað dómínó-áhrifum.

Meira en 100 tegundir hafa horfið

Á hverju ári eru um 15,3 milljarðar trjáa eyðilögð m.a. með skógareyðingu og í landbúnaði.

 

  • Meira en 100 mismunandi trjátegundir hafa þegar dáið út

 

  • Skógar geyma um það bil 50 prósent kolefnisforða plánetunnar.

 

  • Skógar heimsins hafa skroppið saman um 40 prósent á undanförnum 300 árum.

Hvert og eitt tré hefur að geyma ógrynni annara plantna, dýra og sveppa og er grundvöllur lífs þessara lífvera. Vísindamennirnir áætla að að minnsta kosti helmingur landdýra á jörðinni noti tré sem búsvæði.

 

Því minni fjölbreytni í trjám mun þannig  þýða minni fjölbreytileika dýra, baktería og skordýra.

 

Milljarðar manna verða fyrir áhrifum

En útrýming trjáa getur líka skipt sköpum langt út fyrir skógarmörkin, segja rannsakendurnir.

 

Á hverju ári leggja skógar heimsins um 1,3 billjónir Bandaríkjadala til hagkerfis heimsins, þar af eru viðskipti með ávexti, hnetur og lyf um 88 milljarðar Bandaríkjadala.

Eins eru 880 milljónir manna í þróunarlöndunum háðir eldiviði sem eldsneyti.  Um 1,6 milljarðar manna búa nálægt skógum og eru háðir trjám fyrir mat og tekjum.

 

Það er því mat vísindamannanna að það þarf að  bregðast hratt við til að hægja á þróuninni. Þetta útskýrir Malin Rivers, sem er forsvarsmaður þessarar nýju rannsóknar.

 

Hún og samstarfsfólk hennar leggja meðal annars til að tré verði sett í meiri forgang í umhverfis- og loftslagsstefnumálum, verndarsvæði trjáa verði stækkuð og aukið átak verði gert til að stemma stigu við ólöglegu skógarhöggi.

 

,,Það þarf að bregðast hratt og örugglega við til að koma í veg fyrir að fleiri trjátegundir deyi út og endurheimta skemmd vistkerfi sem þær eru hluti af,“ segir hún.

BIRT: 16/09/2022

HÖFUNDUR: Nanna Vium

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu með áskrifandi að blaðinu?

Áskrifendur geta fengið áskrift af vefnum hér

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is