Náttúran

Af hverju sveigir bolti?

Í ýmsum boltagreinum má sjá að boltinn breytir um stefnu í loftinu. Hvaða kraftar hafa þessi áhrif á boltann?

BIRT: 17/06/2024

Það eru þrír mikilvægir kraftar sem hafa á áhrif á skrúfubolta. Í fyrsta lagi þyngdaraflið sem dregur boltann niður, í öðru lagi loftmótstaðan sem virkar gegn stefnu boltans og í þriðja lagi “magnúskrafturinn” sem í er fólgin aðalskýringin á hegðun skrúfubolta. Þessi kraftur dregur nafn sitt af brautryðjendaverki þýska eðlisfræðingsins Gustav Magnus frá árinu 1852.

 

Bolti eða kúla tekur að snúast þegar högg, frá t.d. fæti knattspyrnumanns eða borðtennisspaða, hittir aðeins til hliðar. Komi höggið hægra megin á boltann, snýst hann rangsælis (ofan frá séð) og magnúskrafturinn veldur því nú að boltinn tekur sveig til vinstri. Þessi áhrif eru í samræmi við lögmál Bernoullis sem segir að loftstraumur sem fer hratt yfir flöt valdi minni þrýstingi en loftstraumur á hægri ferð. Hægra megin er snúningur boltans öfugur við stefnu loftstraumsins og snúningurinn hægir á loftinu. Vinstra megin er snúingsstefnan og lofstefnan hin sama og lofthraðinn verður því meiri. Þannig verður minni loftþrýstingur vinstra megin við boltann og hann dregst því til vinstri.

 

Það er reyndar alls ekki alltaf sem snúningur boltans er til hliðar en magnúskrafturinn hefur þó alltaf sömu áhrif. Þegar borðtenniskúla er t.d. slegin skáhallt að neðan skrúfast hún upp og helst lengur á lofti.

 
 

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Gallerí: Baráttan við náttúruöflin

Lifandi Saga

Miðaldir voru tími svikahrappanna: Sérfróðir í svikum og prettum 

Lifandi Saga

Hversu margir bjuggu í Ameríku þegar Kólumbus bar að garði?

Lifandi Saga

Öll von slokknaði í fangelsum 19. aldarinnar

Maðurinn

Streita veldur ofþyngd

Maðurinn

Svartir punktar afhjúpa getgátur heilans

Alheimurinn

Hvað ef jörðin væri í öðru sólkerfi?

Náttúran

Skoðið myndirnar: Úlfar hegða sér eins og allt önnur dýr

Alheimurinn

Ótrúlegt afrek: Nemendur slá nokkur heimsmet með heimagerðri eldflaug

Náttúran

Hversu stór gátu skorkvikindi orðið?

Lifandi Saga

Olíuborpallur springur: Eldhaf í Norðursjó

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.