Náttúran

Bór: Fælna frumefnið

Bór, frumefni númer 5 í lotukerfinu er „fælið“ frumefni, sem þó er nauðsynlegt öllum jurtum.

BIRT: 16/11/2021

LESTÍMI: 2 MÍNÚTUR

 

Nafn: Bór – eftir arabíska orðinu boraq (bórans, algengt náttúrulegt bórefnasamband)
Sætistala: 5 Efnatákn: B 

 

Bór er dökkt púður. Reyndar er það nokkur ráðgáta því að bór ætti yfirhöfuð ekki að vera til því það finnast engar leiðir, þar sem það getur myndast inni í stjörnu. 

 

Það finnst ekki einangrað í náttúrunni heldur „felur sig“ í ótal tengingum við önnur efni.

 

Bór er nauðsynlegt efni fyrir allar jurtir þar sem það tekur þátt í að byggja upp frumuveggina – því er það einnig notað mikið til áburðar. Auk þess gagnast bórefnasambönd við margvísleg ferli í iðnaði. 

 

Lesið meira um lotukerfið 

 

Bór: Hart eins og demantur – mjúkt eins og silki 

Bórnítrít er næstum jafn hart og skínandi eins og demantur. Í grófri gerð þess er það notað sem slípiefni í iðnaði. Í afar fínkornaðri gerð er það notað sem viðbótarefni í púður sem verður sérlega gljáandi og silkimjúkt. 

 

Annað bórefnasamband, tríetýlbór, er auðkveikjanlegt efni sem hefur m.a. verið notað til að ræsa eldflaugamótora í Satúrn 4 – eldflaug NASA. 

 

Myndband: Bór á sviðinu 

 

 

Birt: 16.11.2021

 

 

LARS THOMAS

 

 

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

3 tilgátur: Þess vegna grátum við

Alheimurinn

Af hverju er geimurinn svartur?

Náttúran

Líf við ómögulegar aðstæður undir ís

Lifandi Saga

Hvers vegna brann Hindenburg? 

Náttúran

Gætu hvítabirnir lifað af á Suðurskautslandinu?

Lifandi Saga

Hvað voru fyrsta og annað ríkið?

Lifandi Saga

El-Alamein: Montgomery sigrar Rommel í sandbylnum

Lifandi Saga

Hvers vegna geta kosningar verið svona ótrúlega jafnar?

Náttúran

Hvers vegna hafa dýr svona mismunandi augu?

Lifandi Saga

5 ástæður þess að BNA er einungis með tvo flokka 

Náttúran

Geta hvalir gleypt fólk?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is