Heilsa

Einelti skapar óhugnanleg ummerki í heila

Japanskir vísindamenn hafa uppgötvað breytingar í boðefni hjá börnum og ungmennum sem orðið hafa fyrir einelti.

BIRT: 09/09/2024

Hæðni, útilokun og ógnandi hegðun.

 

Einelti á sér margar birtingamyndir og er því hugtak sem erfitt er að skilgreina nákvæmlega.

 

Sérfræðingar tala þó um einelti sem endurtekna hegðun sem miðar að því að valda einhverjum sársauka og gera lítið úr viðkomandi.

 

Börn sem verða fyrir einelti eiga fremur á hættu að þróa með sér sálrænan vanda á borð við kvíða, þunglyndi eða sjálfskaðandi atferli allt fram á fullorðinsár.

 

Og nú hafa vísindamenn hjá Tokyoháskóla uppgötvað aðra afleiðingu af langvarandi og samfelldri stríðni.

 

Í heila 10-19 ára barna og ungmenna sáu vísindamennirnir ákveðinn mun á þeim sem orðið höfðu fyrir einelti og hinum sem ekki höfðu lent í því.

 

Breytingar á sérstöku svæði

Fórnarlömb eineltis höfðu minna magn af boðefninu glútamati sem yfirleitt er eitt algengasta boðefni heilans.

 

Nánar tiltekið reyndist magn boðefnisins minna í því svæði heilans sem nefnist ACC (anterior cingulate cortex) en heilastöðvar á svæðinu hafa afgerandi þýðingu varðandi úrvinnslu tilfinninga og ákvarðanatöku.

 

Frumstig alvarlegra sjúkdóma

Uppgötvunin þykir ekki síst athyglisverð fyrir þá sök að rannsóknir hafa áður sýnt að hjá fólki sem sýnir fyrstu einkenni geðveilu eða t.d. skítsófreníu á því frumstigi sem telst læknanlegt, hefur einmitt lítið magn boðefnisins á ACC-svæðinu.

 

Til viðbótar greindu vísindamennirnir samhengi milli eineltis á fyrstu táningsárum og forstigseinkenna geðveilu. Þetta eru einkenni sem nálgast geðtruflanir en eru ekki nægilega eindregin til að uppfylla skilyrði fyrir geðsjúkdómsgreiningu.

 

Meðal einkenna nefna vísindamennirnir t.d. ofsóknarkennd, ímyndanir eða breytingar á atferli og hugsun.

Þakkið fyrir vini ykkar því án þeirra eykst hættan á ótímabæru andláti. Þakkið jafnframt fyrir nef ykkar því það er sennilega nefið sem hefur hjálpað ykkur að þefa uppi bestu vinina.

Þessar rannsóknir kynnu að gagnast við að koma í veg fyrir einhverjar afleiðingar eineltis en til þess segja vísindamennirnir nauðsynlegt að bæta aðferðir við að greina forstig geðveilu af ýmsu tagi til að unnt verði að finna nógu snemma þá einstaklinga sem kynnu að eiga á hættu að þróa geðsjúkdóma síðar á ævinni.

 

Rannsóknin birtist í vísindatímaritinu Molecular Psychiatry.

Nanna Vium

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Læknisfræði

Ofvirkni í heilastöð veldur stami

Maðurinn

Rannsókn: Þetta er ástæðan fyrir því að börn læra hraðar en fullorðnir

Maðurinn

Heilinn kortlagður: Smásæ vefsýni sýna stórbrotin smáatriði

Náttúran

Af hverju er kalt í mikilli hæð?

Maðurinn

Hversu oft segjum við ósatt?

Lifandi Saga

Kjarnorkuógnin: Sovéskur kafbátur í skerjagarðinum

Alheimurinn

Lítið eitt um þyngdarkraftinn

Menning

Hverjir höfðu fasta búsetu í Machu Picchu?

Lifandi Saga

Hitler var á efnum alla seinni heimsstyrjöld

Jörðin

Af hverju virðist Grænland álíka stórt og Ástralía?

Lifandi Saga

Hversu góðir vinir eru Kína og Rússland? 

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.