Náttúran

Er fjórða víddin til?

Hvernig sjá vísindamenn fyrir sér að fjórða víddin geti verið til?

BIRT: 16/03/2023

Við búum kannski í alheimi með fleiri víddir en þær þrjár sem við skynjum – lengd breidd og hæð. Allavega vinna eðlisfræðingar með kenningar sem byggjast á fleiri rýmisvíddum en þessum þremur ásamt tímavíddinni.

 

Vísindamenn reyna að sameina stóru eðlisfræðikenningarnar tvær, afstæðiskenninguna og skammtafræðina, í eina allsherjar kenningu sem nái yfir allt saman. Það kynni að vera mögulegt ef allt í kringum okkur er gert úr litlum, titrandi strengjum. Strengjakenningin virkar þó best ef rýmisvíddirnar eru alls tíu.

 

Fjórða víddin gætið verið örsmá – eða ósýnileg

Séu til fleiri víddir en þrjár hlýtur að vera einhver ástæða fyrir því að við skynjum hana ekki. Kannski eru hinar víddirnar svo örsmáar og samanvafðar að við tökum ekki eftir þeim.

 

En hitt er líka fræðilega mögulegt að einungis sumar þessara vídda séu örsmáar og í alheiminum séu í raun og veru fjórar rýmisvíddir.

 

Samkvæmt kenningunni búum við í þrívíðri veröld, svonefndri bran-veröld sem er hluti af stærri, fjórvíðum alheimi.

 

Við skynjum ekki fjórðu rýmisvíddina vegna þess að allar þekktar eindir og náttúruöfl eru tengd þessum þrívíða heimi – nema einungis þyngdaraflið sem er eini náttúrukrafturinn sem hefur verkun til allra átta. Fjórða víddin er okkur sem sagt ósýnileg.

Orðskýring

Bran er tekið úr orðinu „membran“ sem merkir himna og er sérstakt hugtak innan strengjakenningarinnar.

 

Bran getur verið mismunandi allt eftir því hve margar víddir fyrirbrigðið hefur. Í tvívíðum heimi hefur bran yfirborð en sé fjöldi vídda núll, er bran punktur.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Jörðin

Fimm verstu mengunarslys sögunnar

Náttúran

Pálmaolía – hvað er pálmaolía? Og hvernig er hún unnin?

Heilsa

Er nauðsynlegt að bursta tennur?

Alheimurinn

Þess vegna getum við aldrei séð endamörk alheimsins: Geimurinn vex í burt frá okkur

Náttúran

Hve hár er hæsti foss Jarðar?

Alheimurinn

Byggilegustu pláneturnar: 24 plánetur taka jörðinni fram

Alheimurinn

Af hverju eru engar stjörnur grænar?

Læknisfræði

Nýtt lyf við getuleysi: Eitruð könguló getur bjargað kynlífi þínu 

Alheimurinn

Ofurleiðaraefni að finna í loftsteinum

Lifandi Saga

Krossferðaherinn sigraður með timburvögnum

Lifandi Saga

Kína verður aldrei aftur auðmýkt

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is