Náttúran

Forneðlur lágu á eggjunum

Einstæður steingervingur hefur endanlega sannfært vísindamenn um að vissar eðlutegundir hafi ekki látið nægja að verpa eggjunum og skilið svo við þau, heldur hafi legið á hreiðrinu svipað og fuglar gera nú.

BIRT: 20/11/2024

Fjölþjóðlegur hópur vísindamanna hefur nú fundið svar við einni umdeildustu spurningu um lífshætti forneðlanna. Það hefur verið mjög óvíst hvort eðlurnar hafi sinnt eggjum sínum eða einfaldlega látið þau afskiptalaus eftir varp.

 

Nú hefur endanlega sannast að a.m.k. sumar tegundir lágu á eggjum svipað og fuglar gera nú. Þessi sönnun er fólgin í steingervingum sem fundust í Kína. Þar hefur eðla látið lífið þar sem hún lá á eggjum sínum, 24 talsins og í þeim voru nokkuð þroskuð fóstur.

 

Af því leiðir að eðlan getur ekki hafa drepist þegar hún var að verpa eggjunum, heldur hefur hún verið að unga þeim út.

Bein 70 milljón ára gamallar oviraptoreðlu liggja ofan á 24 eggjum með þroskuðum fóstrum. Vísindamenn telja að eðlan hafi verið að unga eggjunum út.

Uppgötvunina gerðu vísindamenn hjá Pennsylvaníuháskóla í BNA og Kínversku vísindaakademíunni.

 

Fóstur veittu frekari sönnunargögn

Steingervingurinn fannst í Jiangxihéraði í Kína og er um 70 milljóna ára gamall. Eðlan hefur verið um tveggja metra löng og tegundin í hópi svonefndra oviraptora sem gengu á tveimur fótum.

Vel varðveitt bein inni í eggjum oviraptoreðlu gerðu rannsakendum kleift að ákvarða hitastigið sem fóstrið hefur þróast við.

Til að sanna kenningu sína um útungunina gerðu vísindamennirnir greiningar á súrefnisinnihaldi í fósturbeinum í eggjunum. Til eru allmörg súrefnisísótóp og hlutfall þeirra getur sýnt við hvaða hitastig bein hafi myndast.

37 °C er sá hiti sem fóstrin í eggjunum þroskuðust við. Það sýna greiningar á súrefnisísótópum í beinum.

Samkvæmt niðurstöðunum mynduðust beinin við 36-38 °C. Til samanburðar er líkamshiti nútímafugla á bilinu 38-42 °C.

 

Dæmdur eggjaþjófur

Steingervingar oviraptoreðlna hafa áður fundist í grennd við egg en vísindamenn hafa ekki verið vissir um hvort eðlurnar lágu á eggjunum eða voru bara að vakta þau, líkt og t.d. krókódílar gera.

 

Eftir fyrstu uppgötvunina af þessu tagi töldu vísindamennirnir að eðlan hefði ætlað sér að ræna eggjunum og gáfu þessum eðlum heitið oviraptor sem þýðir einmitt eggjaþjófur.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Jens Matthiesen

© Shundong Bi/Indiana University of Pennsylvania,© Zhao Chuang

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

3 tilgátur: Þess vegna grátum við

Alheimurinn

Af hverju er geimurinn svartur?

Náttúran

Líf við ómögulegar aðstæður undir ís

Lifandi Saga

Hvers vegna brann Hindenburg? 

Náttúran

Gætu hvítabirnir lifað af á Suðurskautslandinu?

Lifandi Saga

Hvað voru fyrsta og annað ríkið?

Lifandi Saga

El-Alamein: Montgomery sigrar Rommel í sandbylnum

Lifandi Saga

Hvers vegna geta kosningar verið svona ótrúlega jafnar?

Náttúran

Hvers vegna hafa dýr svona mismunandi augu?

Lifandi Saga

5 ástæður þess að BNA er einungis með tvo flokka 

Náttúran

Geta hvalir gleypt fólk?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is