Náttúran

Geta dýr leyst upp fóstur?

Er það rétt að tíkur geti leyst upp fóstur sín ef ekki árar til að fæða hvolpa?

BIRT: 04/11/2014

Bæði menn og dýr eiga á hættu að meðgöngu ljúki fyrir eðlilegan tíma. Ýmsar ástæður geta verið fyrir þessu, svo sem fæðuskortur eða kuldi, en líka eiturefni, sjúkdómar eða jafnvel erfðagallar.

 

Þegar afkvæmi fæðast svo vanburða að þau geta ekki lifað utan legsins er talað um fósturlát, en í flestum tilvikum birtast engin sýnileg ummerki um endalok meðgöngunnar.

 

Mjög ung fóstur leysast einfaldlega upp í móðurlífinu. Þetta er mjög algengt fyrirbrigði í dýraríkinu og gerist yfirleitt mjög snemma, eða meðan væntanlegt afkvæmi er enn aðeins svonefndur fósturvísir. En þroskaðri fóstur geta þó einnig leyst upp. Þetta kemur m.a. fyrir meðal nagdýra, kanína, svína, katta og hunda.

 

Meðal hunda er algengt að fóstur nái ekki að þroskast. Rannsóknir hafa sýnt að flækingstíkur í borgum í þróunarlöndum eiga mjög oft á hættu að missa fóstur. Þessir flækingshundar lifa við afar erfið skilyrði, búa oft við matarskort og sjúkdómar eru algengir.

 

Til að auka líkurnar á vel heppnaðri þungun og að afkvæmin komist á legg, fæða mörg spendýr afkvæmi sín á heppilegum árstíma, sem sagt þegar fæðuframboð er mikið. Þetta er ein af ástæðum þess að kvendýr spendýrategunda – að undanteknum æðri prímötum – eru aðeins móttækileg fyrir frjóvgun á ákveðnum árstímum.

 

Kvendýr sumra spendýrategunda hafa líka þróað þann eiginleika að geta frestað því að þroska frjóvgað egg þar til aðstæður til þungunar batna. Þess háttar hlé í fósturþróuninni eru þekkt hjá sumum nagdýrum, björnum, selum, hjörtum og leðurblökum. Þá er frumfósturvísirinn umvafinn eins konar hlífðarkápu og festir sig ekki við móðurlífsvegginn fyrr en aðstæður til áframhaldandi þroska eru orðnar vænlegri.

 

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Hvernig gátu riddarar í brynju farið á klóið?

Maðurinn

Ofurörvuð börn læra minna

Alheimurinn

Ráðgátan um dularfullu geimhringana

Maðurinn

8 vísindalegar ástæður þess að þú lyktar

Náttúran

Snjáldurmýs ganga á eigin heila

Náttúran

Háhyrningar réðust á bát og beittu áður óséðri aðferð

Tækni

Lítil kjarnarafhlaða heldur símanum gangandi í 50 ár

Læknisfræði

Kvefast ég frekar ef ég fer út með blautt hár?

Náttúran

Súrefni: Hvað er súrefni – og er hægt að fá of mikið af því?

Náttúran

Nú gætum við fundið leynilegar tímavélar alheimsins

Maðurinn

Heilasérfræðingar: Ástin og vináttan verðlauna heilann

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is