Náttúran

Hve stór urðu skordýr?

Fyrir milljónum ára voru uppi gríðarstór skordýr og önnur skriðkvikindi. Hve stór gátu þau orðið?

BIRT: 22/11/2023

1. Þúsundfætla á stærð við bíl

Arthropleura

  • 2,7 metrar.

 

Stærsta skorkvikindi allra tíma var á ferli fyrir 326 milljónum ára. Þúsundfætlan var af ættinni Arthropleura og var 2,7 metra löng, 55 cm á breidd og vó um 50 kg. Steingervingar sem fundist hafa í Norður-Englandi og Tyrklandi sýna að dýrið var samsett úr 76 liðum.

 

2. Sporðdreki í mannsstærð

Jackelopterus rhenaniae

  • 2,5 metrar

 

Sæsporðdrekinn Jackelopterus rhenaniae var um 2,5 langur og klærnar einar voru um 45 cm. Þetta rándýr lifði einkum í ferskvatni fyrir 444-416 milljón árum og hefur skilið eftir sig steingervinga í Norður-Ameríku og Þýskalandi.

 

3. Ævafornt risaliðdýr

Aegirocassis benmoulai

  • 2 metrar

 

Fyrir 480 milljón árum komu fyrstu skíðisdýrin fram. Eins og hvalir nútímans síuðu þau smádýr úr vatninu. Liðdýrið Aegirocassis benmoulai var um 2 metra langt og meðal radiodont-dýra. Steingervingurinn fannst í Marokkó.

 

4. Kambríum-risinn

Omnidens amplus

  • 1,5 metrar

 

Á kambríum-tímabilinu fyrir 520 milljón árum varð skyndileg og mikil fjölgun tegunda. Stærsta dýrið var Omnidens amplus sem var um 1,5 metrar og greip bráðina með gaddakjálkum. Steingervingurinn fannst í Kína.

 

5. Fljúgandi risi

Meganeura permiana

  • 71 cm

 

Stóra drekaflugan var uppi fyrir 300-375 milljónum ára. Vænghafið var 71 cm og lengdin 43 cm. Þyngdin hefur verið 450 grömm og þetta því stærsta fluga allra tíma. Vænghaf stærstu drekaflugna er nú 11 cm og þyngdin 30 grömm.

HÖFUNDUR: JONAS GROSEN MELDAL

© Shutterstock,© JAIME CHIRINOS/SCIENCE PHOTO LIBRARY,© JOSE ANTONIO PEÑAS/SCIENCE PHOTO LIBRARY,© Christian M.,© W. Kraus

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Rannsóknir afhjúpa: Svona getur hass breytt heila fósturs

Tækni

Hvernig virka púðurskot?

Maðurinn

Leiði er ofurkraftur okkar

Heilsa

Af hverju má ekki drekka saltvatn?

Náttúran

Bláglyttan er heilalaus snillingur

Lifandi Saga

Prumpukóngurinn felldi dömur í yfirlið

Menning og saga

Hvað telst vera mesta svindl fornleifafræðinnar?

Lifandi Saga

Saga Jemen: Frá myrru og mokka til Borgarastríðs og húta

Náttúran

Hættuleg baktería tengd við sérstakan hundamat

Lifandi Saga

Dauði Maó olli harðri valdabaráttu

Lifandi Saga

Kynnisferð um: Morðmál miðalda 

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is