Í hlutum af Vestur- og Mið-Evrópu eru haldin germönsk jól og sömu sögu er að segja af Norðurlöndunum. Hefðin á ugglaust rætur að rekja til hátíðar sem haldin var í heiðni og sem aðlagaðist smám saman kristinni trú á árunum milli 11. og 14. aldar.

Kenningar sagnfræðinga um jólin stafa m.a. frá rannsóknum á Heimskringlu Snorra Sturlusonar.

Snorra Sturluson þarf ekki að kynna fyrir Íslendingum en hann var að sjálfsögðu skáld og höfðingi mikill, auk þess sem hann átti sæti á alþingi Íslendinga. Verk sín ritaði hann á árunum kringum 1230, þ.e. eftir að kristin trú hafði hlotið útbreiðslu á Norðurlöndum og var farin að setja svip sinn á jólin.

Ef marka má Snorra Sturluson voru jólin upprunalega ein allsherjar samskotahátíð sem gjarnan var haldin hjá einum höfðingjanna, með öli og fórnum til guðanna.

Jólin voru í þá daga aðeins ein margra svipaðra hátíða og þau voru iðulega á nokkurn veginn sama tíma og vetrarsólstöður bar upp á en með því er átt við stysta dag ársins, yfirleitt 21. eða 22 desember.

Orðið á rætur að rekja til gamals mánaðar

Orðið „jól“ á sér allt aðra merkingu en orðið „Christmas“, því það á rætur að rekja til gamla norræna orðsins „jól“ sem að öllum líkindum á uppruna sinn í gamla mánaðarheitinu „jiuleis“ sem var þekkt frá 5. öld og táknaði annað hvort nóvember eða desember.

Örfáum öldum síðar fór orðið einnig að gera vart við sig í fornensku í myndinni „Yule“. Á víkingaöld hafði orðið „jól“ ýmsar merkingar og er m.a. einnig talið hafa táknað hátíðahöld almennt. Málvísindafólk bendir á að orðið „jól“ sé í raun og veru fleirtöluorð.