Jörðin

Hversu mikinn sand flytur sandstormur?

Sandstormar eru dramatískir atburðir. Hversu mikinn sand flytur sandstormur og hversu langt getur sandurinn fokið?

BIRT: 18/11/2024

Útreikningar sýna að ef vindur er hvass og sandurinn þurr getur sandburðurinn orðið allt að 30 kg á hvern metra á klukkustund. Þetta þýðir að í miklum sandstormi geta margar milljónir tonna af sandi og ryki flutt sig úr stað.

 

Upphaf sandstorms

Sandstormur byrjar þegar vindhraði fer yfir 10 m á sekúndu.

Sá vindhraði dugar til að flytja þær agnarsmáu eindir sem eru uppistaðan í sandstormi.

 

Þessar litlu eindir eru einnig þekktar sem svifryk og eru minni en 0,1 mm í þvermál, margar meira að segja miklu minni. Stór sandkorn geta líka borist til með vindi en þau eru svo þung að þau lyftast sjaldan hærra en 30 sm upp frá jörðu og nánast hoppa eftir yfirborðinu.

 

Þótt stærri sandkorn flytji sig þannig sjaldnast nema fáeina metra hafa þau engu að síður mikil áhrif á þróun sandstormsins.

 

Í hvert sinn sem stórt sandkorn skellur niður þyrlar það upp smærri rykögnum og það eru þau sem berast hátt í loft upp og veita sandstorminum hæð sína og ógnvænlegt útlit.

 

Sandstormur getur varað árum saman

Vegna smæðar sinnar geta rykkornin haldist á lofti dögum eða vikum saman og þau allra smæstu jafnvel árum saman.

 

Þau geta því komist hátt upp í gufuhvolfið og borist allt að 6.000 km leið. Sahara-eyðimörkin ein og sér “flytur út” 60 – 200 milljónir tonna af fíngerðu sandryki á hverju ári.

 

Hluti þess berst alla leið til Evrópu eða jafnvel Suður-Ameríku.

HÖFUNDUR: Ritstjórn

© Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

3 tilgátur: Þess vegna grátum við

Alheimurinn

Af hverju er geimurinn svartur?

Náttúran

Líf við ómögulegar aðstæður undir ís

Lifandi Saga

Hvers vegna brann Hindenburg? 

Náttúran

Gætu hvítabirnir lifað af á Suðurskautslandinu?

Lifandi Saga

Hvað voru fyrsta og annað ríkið?

Lifandi Saga

El-Alamein: Montgomery sigrar Rommel í sandbylnum

Lifandi Saga

Hvers vegna geta kosningar verið svona ótrúlega jafnar?

Náttúran

Hvers vegna hafa dýr svona mismunandi augu?

Lifandi Saga

5 ástæður þess að BNA er einungis með tvo flokka 

Náttúran

Geta hvalir gleypt fólk?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is