Menning og saga

Kvenlegt útlit faraós vegna sjúkdóms

Sjúkdómsgreiningar á grundvelli mynda og múmía

BIRT: 04/11/2014

Fornleifafræði

Lengi hafa vísindamenn undrast afar sérkennilegt andlitsfall og líkamsbyggingu egypska faraósins Akenatons (eða Ikn-Atons), en nú telur bandaríski húðsjúkdómalæknirinn Irwin Braverman sig hafa fundið skýringuna.

 

Hann telur Akenaton, sem ríkti 1379 – 1362 f.Kr., hafa þjáðst bæði af offramleiðslu ensímsins aromatase og beinasjúkdómnum kraniosynostose, sem olli því að höfuðbeinin greru saman of snemma.

 

Kraniosynotose getur einmitt valdið löngu höfði á grönnum hálsi, eins og sjá má á myndum af Akenaton. Of mikil framleiðsla karlmannslíka veldur kvenlegum líkamsdráttum, þar eð þetta ensím, sem er að finna í húð, heila, fituvef og beinum, breytir testósteróni í estradiol sem er virkt estrógen.

 

Á myndum er Akenaton sýndur með bústnar rasskinnar og brjóst og þetta telur Irwin Braverman tákn þess að faraóinn hafi þjáðst af hormónasjúkdómi.

 

Hann telur það styðja kenninguna að allar sex dætur Akenatons hafi þroskað brjóst mjög ungar, jafnvel aðeins þriggja ára.

 

Braverman bendir að auki á að múmíur af sumum afkomendum Akenatons, m.a. syni hans, Tútankamon, sýni greinileg merki um beinasjúdkóminn og telur það merki þess að sjúkdómurinn gangi að erfðum.

 

Múmía Akenatons sjálfs hefur aldrei fundist en DNA-greiningar á afkomendum hans kynnu að leiða endanlega í ljós hvort faraóinn hafi þjáðst af báðum þessa genagöllum.

 
 

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Hér eru aðeins leyfð kvendýr og afkvæmi þeirra: Kvennasambýli hafsins

Náttúran

Hvernig myndast haglél?

Maðurinn

Hvað er stífkrampi?

Alheimurinn

Af hverju eru plánetur og sólir alltaf kúlulaga?

Lifandi Saga

„Pólskir riddarar réðust á þýska skriðdreka“

Náttúran

Finna skordýr sársauka?

Maðurinn

Heilaþvottur á að losa þig við versta óttann

Maðurinn

Sannleikurinn um heilabilun

Maðurinn

3 tilgátur: Þess vegna grátum við

Alheimurinn

Af hverju er geimurinn svartur?

Náttúran

Líf við ómögulegar aðstæður undir ís

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is