Alheimurinn

Þekktu Súmerar sólkerfið?

Er það rétt að fornaldarþjóðin Súmerar hafi þekkt reikistjörnurnar?

BIRT: 04/11/2014

Súmerar, sem fyrstir þjóða sköpuðu borgamenningu fyrir um 5.000 árum, þekktu aðeins þær 5 reikistjörnur sem sjást með berum augum; Merkúr, Venus, Mars, Júpíter og Satúrnus. Tvær ystu pláneturnar, Úranus og Neptúnus uppgötvuðust ekki fyrr en sjónaukar komu til sögunnar. Súmerar gerðu sér heldur ekki grein fyrir því að sólin væri miðpunktur sólkerfisins og reikistjörnurnar snerust um hana. Grikkinn Aristarchos frá Samos setti þá kenningu fram fyrstur manna um 200 f.Kr. – og í Evrópu áttuðu menn sig ekki á þessu fyrr en á 16. öld.

Stjörnufræði Súmera var fyrst og fremst trúfræðileg. Guðirnir voru persónugerðir í Sól, Mána og reikistjörnum. Himinhnöttunum voru tileinkaðir guðlegir eiginleikar og það taldist mikilvægt að geta séð fyrir viðbrögð þeirra og haft áhrif á þau. Súmerar skiptu árinu í 12 mánuði og sköpuðu einnig upphafið að dýrahringnum, þó að vísu ekki með öllum þeim stjörnumerkjum sem honum tilheyra nú. Þetta varð upphafið að stjörnuspekinni, sem sé þeirri trú að að staða reikistjarnanna miðað við dýrahringinn hafi áhrif hér á jörðinni.

Babýlóníumenn byggðu á heimsmynd og trú Súmera og þróuðu áfram. Í sköpunarsögu þeirra, Enuma Elish, má lesa um guðinn Marduk og hvernig hann skapaði stjörnumerkin, skipti árstíðum, ákvarðaði tunglvikur o.s.frv. Um 700 f.Kr. tóku Babýlóníumenn að fylgjast með himinhnöttum og segja fyrir um hreyfingar þeirra sem náttúrufyrirbrigða, fremur en guðavera. Þetta var fyrsta skrefið í átt til þeirrar náttúruvísindalegu hugsunar sem Forn-Grikkir byggðu heimsmynd sína á.

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Eru stór lungu kostur?

Maðurinn

Er botnlanginn í raun óþarfur?

Náttúran

5 fyrirbæri sem þróunin gleymdi

Lifandi Saga

„Hvað ætlarðu að vera þegar þú verður stór?“

Maðurinn

Af hverju deyja konur oftar í bílslysum en karlar?

Lifandi Saga

Hryðjuverkamenn: Tilgangurinn helgar ætíð meðalið

Heilsa

Lífsnauðsynlegt næringarefni sem lítið er vitað um

Lifandi Saga

Hver var starfi geisjunnar?

Lifandi Saga

Hvenær var skaðsemi reykinga upgötvað?

Náttúran

Eru hýenur skyldar köttum?

Maðurinn

Hvernig er hægt að reykja alla ævi án þess að fá krabba?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.