Menning og saga

Sjö jarðbikshraun finnast á hafsbotni

Sjaldséðar gosmenjar á 200 metra dýpi undan strönd Kaliforníu

BIRT: 04/11/2014

Aðeins 16 km út frá strönd Kaliforníu eru sjö stórar gosstöðvar neðansjávar.

 

Hér eru ekki á ferð neinar venjulegar eldstöðvar, sem spúa hrauni í gosum, heldur svonefndar „jarðbikseldstöðvar“ sem senda frá sér eins konar malbik í stað hrauns, þegar þær gjósa.

 

Stærsta gosstöðin er á 220 metra dýpi, á hæð við sex hæða hús og á við tvo fótboltavelli að flatarmáli. Þessar gosstöðvar uppgötvuðust árið 2007 og síðan hafa vísindamenn rannsakað þær nákvæmlega. Nú er vitað að þær eru milli 31.000 og 44.000 ára gamlar, en á þeim tíma streymdi olía hér upp og storknaði þegar hún komst í snertingu við kaldan sjó á hafsbotninum.

 

Á stöku stað lekur enn olía og gas upp um sprungur, en það eru liðin mörg þúsund ár síðan þarna var síðast alvörugos og engin hætta á ferðum, segja vísindamennirnir. Þeir koma m.a. frá Kaliforníuháskóla og hafa margoft skoðað fyrirbrigðið með kafbátum og tekið sýni.

 

Við þessar 7 gosstöðvar eru alls um 100.000 tonn af jarðbiki, sem vissulega er storknað, en þó nokkuð gljúpt. Moli úr þessu efni verður fljótt að dufti, sé hann settur í mortél og malaður með stautnum.

 

Jarðbikshraun fundust fyrst árið 2003 en síðan hafa slík fyrirbrigði verið uppgötvuð víða um heim. Aðeins örfáar slíkar gosstöðvar eru enn virkar.

 
 

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Tækni

Hversu mikið menga flugeldar?

Alheimurinn

Tíu atriði sem þú vissir ekki um sólina

Glæpir

Góðgerðarsamtök stýrðu undirheimum Berlínar 

Alheimurinn

Vetrarbrautin – Stjörnuþokan okkar

Alheimurinn

Hvers vegna er mestan landmassa að finna á norðurhveli jarðar?

Tækni

Hvernig kemst eldflaug áfram í tómarúmi?

Lifandi Saga

Hvaðan eru nýársheiti upprunnin?

Jörðin

Ofurgos eru tíðari en talið hefur verið

Lifandi Saga

Eyjan Kýpur klofin árið 1974: Allt óbreytt í hálfa öld

Maðurinn

Af hverju er svona vond lykt af saur?

Lifandi Saga

Af hverju skjótum við upp flugeldum um áramót?

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.