Menning

Af hverju borða Englendingar fisk og franskar?

Breski þjóðarrétturinn „fish and chips“ á uppruna sinn í hefðum gyðinga en þróaðist með tímanum og varð flestum Bretum ómissandi á tímum fyrri heimsstyrjaldar.

BIRT: 01/07/2023

Sú enska hefð að borða hjúpaða fiskbita steikta í olíu er trúlega upprunnin meðal spænskra gyðinga sem settust að í landinu á 16. öld.

 

Þeir tóku með sér fiskréttinn pescado frite frá Analúsíu og Englendingar urðu fljótt sólgnir í þennan hjúpsteikta fisk.

 

Salan tók þó ekki verulega við sér fyrr en um miðja 19. öld þegar farið var að nota troll til fiskveiða og framboð á fiski jókst verulega.

 

Árið 1848 fór vöruflutningalest í fyrsta sinn frá hafnarborginni Grimsby á Norðursjávarströndinni en eftir það var enginn hörgull á fiskflutningum til stórborganna.

 

Gríðarmiklum fiski var nú nánast mokað upp úr Norðursjó og verkafólk fékk þar með miklu ódýrari mat en áður.

 

Létti andrúmsloftið í stríðinu

Fyrsti þekkti „Fish‘n‘Chips“-matsölustaðurinn opnaði í London 1860 og seldi djúpsteikta fiskbita ásamt frönskum kartöflum – alveg nýju lostæti frá Frakklandi.

 

Þessi matur var ódýr og framreiðslutíminn afar skammur. Oft var honum pakkað inn í gömul dagblöð.

 

Aðgangur að „fish‘n‘chips“ taldist svo mikilvægur til að halda baráttuandanum við í fyrri heimsstyrjöldinni að breska ríkisstjórnin sá til að ríkulegar birgðir væru alltaf til í landinu þrátt fyrir kafbátaárásir Þjóðverja.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: BUE KINDTER-NIELSEN

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Náttúran

Hér eru aðeins leyfð kvendýr og afkvæmi þeirra: Kvennasambýli hafsins

Náttúran

Hvernig myndast haglél?

Maðurinn

Hvað er stífkrampi?

Alheimurinn

Af hverju eru plánetur og sólir alltaf kúlulaga?

Lifandi Saga

„Pólskir riddarar réðust á þýska skriðdreka“

Náttúran

Finna skordýr sársauka?

Maðurinn

Heilaþvottur á að losa þig við versta óttann

Maðurinn

Sannleikurinn um heilabilun

Maðurinn

3 tilgátur: Þess vegna grátum við

Alheimurinn

Af hverju er geimurinn svartur?

Náttúran

Líf við ómögulegar aðstæður undir ís

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is