Maðurinn

Af hverju erum við myrkfælin?

Mörg börn eru myrkfælin og fullorðnir geta líka fundið til óþæginda. Af hverju stafar þessi ótti?

BIRT: 26/10/2024

Í menningarheimi nútímans getur myrkfælni virst hjákátleg og fyllilega óþörf. Ótti við myrkrið á þó rætur í þróunarsögunni og hefur átt þátt í að tryggja öryggi mannkynsins.

 

Ástæðunnar er að leita í því hvernig við beitum skilningarvitunum. Frummenn voru af dýrategund sem var á ferli á daginn og það hefur þróað sjónina þannig að hún virkar best í dagsbirtu alveg upp í 10.000 lux.

 

Þegar dimmir aðlagast augun og verða 300 sinnum ljósnæmari en þrátt fyrir það er nætursjón okkar ekki upp á marga fiska.

Myrkrið virkjar á óttastöð heilans

Hvar: Eins og alvarlegri ógnir skapar myrkrið ótta. Óttatilfinning myndast í möndlunni, lítilli heilastöð sem virkjar óttaviðbrögð.

 

Hvernig: Nýrnahetturnar losa adrenalín og noradrenalín. Þetta örvar hjartslátt, svitamyndun og hækkar blóðsykur.

 

Af hverju: Sjónskynið er það sem við notum mest. Þegar myrkrið byrgir okkur sýn verðum við veikari fyrir.

Við 1 lux náum við enn að greina umhverfi en mörg dýr sjá mun betur í myrkri.

 

Venjulegur húsköttur sér við 0,125 lux eða áttunda hluta þess ljóss sem við þurfum. Nætursjón uglunnar er svo aftur tífalt betri en kattarins og saurbjöllum duga 0,0001 lux.

 

Formæður okkar og forfeður hafa þurft að varast rándýr, eiturslöngur og skordýr. Myrkfælnir einstaklingar hafa átt betri möguleika til að lifa af en þeir sem fóru óhræddir út í myrkrið. Myrkfælnin er sem sagt þróunarsögulegur arfur sem við berum enn í okkur.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: NIELS HALFDAN HANSEN

Shutterstock

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Jól

Hver er uppruni jólanna?

Alheimurinn

Fjórar óskiljanlegar FFH-kenningar

Alheimurinn

Úr hverju er alheimur?

Heilsa

Sérstakar svefnvenjur geta aukið hættuna á hjartasjúkdómum um 26 prósent

Náttúran

Bessadýr: Harðgerðustu lífverur Jarðar

Maðurinn

Þess vegna er óreiða góð fyrir sköpunargáfu þína

Lifandi Saga

Gallerí: Baráttan við náttúruöflin

Lifandi Saga

Miðaldir voru tími svikahrappanna: Sérfróðir í svikum og prettum 

Lifandi Saga

Hversu margir bjuggu í Ameríku þegar Kólumbus bar að garði?

Lifandi Saga

Öll von slokknaði í fangelsum 19. aldarinnar

Maðurinn

Streita veldur ofþyngd

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.