Tækni

Hvers vegna byggði fólk bylgjótta múra?

Í 400 ár hafa Englendingar byggt bylgjulagaða múra utan um garða sína. En Englendingar voru alls ekki fyrstir til að fá þessa snjöllu hugmynd – hún er ættuð frá suðlægari breiddargráðum.

BIRT: 16/02/2023

Á mörgum stöðum í austurhluta Englands geta ferðamenn séð bylgjulagaða múra sem hlykkjast í gegnum landslagið. Þessir sérkennilegu múrveggir hafa fengið þessa lögun vegna þess að þá verða þeir mun stöðugri heldur en beinir múrveggir með jafn mörgum hleðslusteinum. Eins þola þeir langtum betur hliðarþrýsting þegar stormar geisa, meðan beinir múrar myndu hrynja niður.

 

Slíkir múrar eru gjarnan byggðir í kringum aldingarða, því þeir veita viðkvæmum afurðum – eins og t.d. vínviði og fíkjutrám – betra skjól.

 

Af sömu ástæðum liggja þeir jafnan frá austri til vesturs. Þannig snýr ein hlið þeirra móti sól og getur dregið í sig mikið af hita sólargeislanna. Þegar sól er sest gefa veggirnir frá sér hita sem gagnast aldingróðri.

Forn Egyptar vissu að bylgjaðir veggir þurfa færri steina til að vera stöðugir en beinir veggir.

Egyptar byggðu einnig bylgjulagða múra

Talið er að hollenskir verkfræðingar hafi flutt þetta byggingarlag með sér á 17. öld, þegar þeir voru ráðnir til að ræsa fram flæðilönd í austanverðu Englandi.

 

En hugmyndin um slíka bylgjótta múra er hvorki ensk né hollensk. Nýlegar fornleifarannsóknir sýna að Forn-Egyptar byggðu slíka múra fyrir einhverjum 3.500 árum.

 

Í apríl 2021 tilkynntu egypskir fornleifafræðingar að þeir væru búnir að grafa upp risastórar rústir bæjar nærri borginni Luxor sem er talinn vera frá því um 1350 f.Kr. Margir af þeim múrum sem hlykkjast í gegnum rústirnar minna furðu mikið á múrveggina sem voru byggðir í Englandi um 3.000 árum síðar.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü

© Khaled Desouki/AFP/Ritzau Scanpix

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Maðurinn

Heilinn veslast upp af einsemd

Lifandi Saga

Af hverju er svona erfitt að taka Krím?

Heilsa

Yfir helmingur jarðarbúa fær allt of lítið af lífsnauðsynlegum næringarefnum

Maðurinn

Nýleg rannsókn: Vika án nettengingar er holl fyrir sálina

Heilsa

Morgunmatur skiptir höfuðmáli fyrir geðheilsu barna og unglinga.

Alheimurinn

Milljarðamæringur fer í fyrstu geimgöngu sögunnar á vegum einkaaðila.

Náttúran

Af hverju er haustlauf í svo misjöfnum litum?

Lifandi Saga

Gleymdur frumkvöðull vökvaði eyðimörkina

Maðurinn

Hvers vegna gnísta sumir tönnum – og er það skaðlegt?

Lifandi Saga

Skilnaðir voru daglegt brauð í Róm og Babýlon

Maðurinn

Þannig búa sólageislar þig undir skammdegið

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is