Flest okkar hafa líklega velt því fyrir sér einhvern tímann hvort þau séu uppáhald foreldra sinna.
Og, ótrúlegt en satt, það hafa vísindamenn líka gert.
Spurningin um hvaða barn í systkinahópnum er oftast í uppáhaldi foreldra hefur verið viðfangsefni nokkrurra rannsókna:
Er það það elsta eða það yngsta? Skiptir kynið máli? Eða eru einhver sérkenni sem gera það að verkum að foreldrar líta aðeins mildari augum á eitt barnið í systkinahópnum?
Nú hafa vísindamenn frá Western University í Kanada og Brigham Young háskólanum í Bandaríkjunum farið yfir alls 30 rannsóknir og fundið nokkra þætti sem gætu haft áhrif á hvaða barn í systkinahópnum foreldrar eru líklegastir til að hygla.
Að mati rannsakenda getur það haft neikvæð áhrif á fjölskylduna ef foreldrar gera upp á milli barna sinna.
Mæður og feður velja eins
Rannsakendur skoðuðu gögn frá alls 19.469 einstaklingum og skoðuðu aldur barnanna, kyn, skapgerð og persónueinkenni, svo sem samviskusemi og góðvild.
Þeir báru síðan athuganirnar saman við hvernig foreldrar komu fram við börnin.
Að sögn rannsakenda getur ívilnun í garð barns komið fram á mismunandi vegu – til dæmis í samskiptum foreldra við barnið, hversu miklum peningum þeir eyða í barnið og hversu mikið þeir reyna að stjórna barninu.
Vísindamennirnir skoðuðu sérstaklega ívilnun á fimm sviðum: almennt uppeldi, jákvæð samskipti, neikvæð samskipti, hversu mikið hvert bara fékk frá foreldrum eins og t.d. peninga o.fl og svo stjórn/eftirlit.
Vísindamennirnir komust að þeirri niðurstöðu að:
- Greiningarnar sýndu að bæði mæður og feður höfðu tilhneigingu til að hygla dætrum.
- Rannsakendur mátu einnig að börn sem eru ábyrg og skipulögð fengu betri meðferð frá foreldrum sínum – kannski vegna þess að þau börn eru auðveldari í umgengni.
- Foreldrar veittu elstu systkinunum meira frelsi, en að sögn rannsakenda gæti það verið vegna þess að þau eru talin þroskaðri.
Foreldrar sem nýta sér sérstaka aðferð í barnauppeldinu eru mun líklegri til að vera í góðu sambandi við börn sín.
Öll börn eiga að fá stuðning
Mismunun gegn börnum innan systkinahóps getur haft áhrif á fjölskyldulífið og það getur haft víðtækar afleiðingar ef foreldrar haga sér ekki eins gagnvart öllum börnum.
Rannsóknin veitir ekkert svar við því hvers vegna foreldrar velja sér uppáhaldsbarn.
Samt vonast Alexander Jensen, lektor við Brigham Young háskólann og meðhöfundur rannsóknarinnar, að niðurstöðurnar geti gert foreldrum grein fyrir því hvernig þeir geta komið fram við öll börn sín á sanngjarnan og jafnan hátt.
Að sögn rannsakanda getur þessi nýja þekking skipt sköpum til að tryggja að öll börn upplifi að þau séu elskuð og fái góðan stuðning,“ segir í fréttatilkynningunni.
Rannsóknin birtist í vísindatímaritinu Psychological Bulletin.
