Bandaríski læknirinn James Marion Sims (1813-83) er jafnan nefndur sem faðir kvensjúkdómafræðinnar.
Hann sérhæfði sig einkum í þeim kvillum sem tengjast æxlunarfærum kvenna – sem var nær óþekkt á þessum tíma – og hannaði jafnframt mörg verkfæri sem og meðferðir í þessu endamiði. Þetta dró verulega úr þjáningum fjölmargra kvenna á 19. öldinni.
Einnig var hann fyrstur til að koma á laggirnar sjúkrahúsi fyrir konur í New York árið 1855.
Þrátt fyrir að Sims sé viðurkenndur sem fyrsti kvensjúkdómalæknirinn í skilningi nútímans, þá vissu læknar til forna að konur gátu fengið sérstaka sjúkdóma.
En það voru nánast engir sem sinntu þessum þjáningum þeirra allt fram á 19. öld, þegar Sims skipaði konur í fyrirrúmi.
Þetta framtak færði Sims bæði auðlegð og heiðurssess í sögu læknavísinda – en síðan hefur fallið á þennan glæsilega feril Sims.
Þrælaeigendur útveguðu konunum
Sims öðlaðist nefnilega þekkingu sína með því að gera sársaukafullar skurðaðgerðir á þeldökkum þrælakonum – án samþykkis þeirra eða deyfingar.
Það voru einkum plantekrueigendur sem komu með kvenþræla sína í von um að þær gætu hið minnsta verið matvinnungar. Sims taldi blökkumenn vera óæðri kynþátt og hikaði ekki við að prófa nýjar aðferðir á konunum. Hann lét þær ennfremur vinna fyrir sig meðan hann gerði tilraunir sínar á þeim.
Málverk frá 1952, sem sýnir Sims með sjúkling sínum.
Þegar hann hóf að praktísera í New York eftir að borgarastríðinu lauk var ekki lengur að finni flæði blökkukvenna frá þrælaeigendum sem hann gat framkvæmt sínar tilraunir á.
Þá ákvað Sims að einbeita sér að öðrum jaðarhópi kvenna, írskum innflytjendum. Hann leit einnig niður á þær, enda fengu þær að kenna á sömu aðferðum og þeldökku kvenþrælarnir.
Geislavirkum geislum var beint í augu sjúklinga með augnsýkingu og getuleysi var meðhöndlað með „róandi riðstraums“ beltum. Áhugasamir læknar hafa stundum verið aðeins of ákafir í að tileinka sér nýjar og óprófaðar uppfinningar.
Sims mætti margvíslegri gagnrýni á sínum tíma en það var fyrst árið 1976 þegar sagnfræðingurinn G.J. Barker-Benfield gaf út bók sína þar sem hann fordæmdi „furðulegan áhuga og ævintýralegar skurðaðgerðir á kynfærum kvenna“ sem álit manna á Sims breyttist.
Endurmat á afrekum Sims hefur orðið til þess að víðsvegar í borgum BNA er núna búið að fjarlægja styttur af honum – m.a. í Central Park í New York.
Blökkumenn voru tilraunadýr hvítra manna
James Marion Sims var ekki einn um að framkvæma læknistilraunir á blökkumönnum. Sagan geymir fjölmörg dæmi um hroðalegar tilraunir lækna, fræðimanna og póitíkusa.
Sýktir með sárasótt og neitað um meðferð
Tími: 1932-72
Staður: Alabama
Heilbrigðisyfirvöld BNA hófu árið 1932 tilraunir á um 400 blökkumönnum til þess að rannsaka hvernig sárasótt þróaðist án nokkurrar meðferðar. Mennirnir töldu sig vera í raunverulegri læknismeðferð. Tilraun þessi stóð í 40 ár og fjölmargir mannanna dóu úr sárasótt sem vafalítið hefði mátt lækna.
Hættulegur sveppur prófaður á blökkumönnum
Tími: 1951
Staður: Virginia
Bandaríski herinn stóð fyrir því að óþekktur fjöldi blökkumanna var smitaður með sveppinum Aspergillus fumigatus sem getur orsakað sýkingar í lungum, öndunarfærum og kinnholum. Markmiðið var að rannsaka hvort nýta mætti sveppinn í efnahernaði.
Bæir bombaðir með mýflugum
Tími: 1956-58
Staður: Georgia og Florida
Á sjötta áratugnum sleppti bandaríski herinn milljónum af mýflugum yfir margar byggðir blökkumanna til að rannsaka hvort nýta mætti mýflugur í efnahernaði. Opinberlega voru mýflugurnar sagðar lausar við sýkla en margir fengu hitasótt og einhverjir dóu. Sumir telja að flugurnar hafi borið gulusótt.
