Samkvæmt nýjustu tölum eru nú um 7.500 tonn af geimrusli á braut um jörðu.
Þetta eru nærri 30.000 hlutir stærri en 10 sm, nálægt 750.000 smáhlutir á bilinu 1-10 sm og heilar 166 milljónir smærri korna.
Megnið af þessum fjölda kemur úr gömlum gervihnöttum og leifum eldflaugaþrepa.
Ruslið þeytist um geiminn á allt að 28 þúsund km hraða og vegna hraðans geta jafnvel smáhlutir valdið mikilli hættu.
Gervihnettir þurfa að víkja undan rusli
Evrópska geimferðastofnunin ESA fær t.d. að meðaltali eina aðvörun á viku um geimrusl í stefnu á einhvern gervihnött stofnunarinnar á lágri braut.
Gervihnettirnir þurfa þá að víkja undan og það kostar eldsneyti. Alþjóðageimstöðin ISS þarf líka að víkja til hliðar þegar um er að ræða stærri brot en 1 sm í þvermál.
Meira en 166 milljónir ruslbrota hringsóla kringum jörðina.
Þeirri reglu að 25 árum eftir starfslok skuli gervinhöttum beint inn í gufuhvolfið til að brenna upp er í rauninni sjaldnast fylgt.
Á hinn bóginn er æ fleiri nýjum gervihnöttum skotið á loft. Fyrirtækið SpaceX eitt og sér hyggst t.d. skjóta upp 12.000 gervihnöttum.
Rusl skapar meira rusl
Fjölgun ruslbrota getur orðið að veldisvexti að sögn stjarneðlisfræðingsins Donalds Kessler, sem lýsti þessu vandamáli strax árið 1978.
Hver árekstur milli tveggja ruslbrota sundrar þeim í mörg smærri brot. Þetta eykur enn hættu á árekstrum sem fjölga ruslbrotum enn meira og hefur þannig keðjuverkandi áhrif.
Vísindamenn velta nú fyrir sér mögulegum lausnum. Nefnd hefur verið geimgirðing, „Space Fence“ sem ætti að nota radar á jörðu niðri til að finna geimrusl.
Og frá 2020 er komin um borð í ISS-stöðinni leysifallbyssa til að granda ruslbrotum í eitt skipti fyrir öll.
Leysir eyðir ruslbrotum
Sjónauki greinir brot
Sjónaukinn EUSO, upphaflega þróaður til að greina útfjólublátt ljós frá geimgeislun, er með 2,6 metra breiða linsu sem greinir ljós sem endurkastast frá rusli.
Leysibyssunni miðað
Út frá endurkastinu reiknar sjónaukinn út fjarlægðina og stefna ljóssins sýnir hve margar gráður þarf að snúa leysibyssunni til að hitta í mark.
Plasmi ýtir rusli í átt að jörðinni
Leysiskotið hitar aðra hlið ruslbrotsins svo mikið að hún leysist upp í plasma. Plasminn þenst út og þrýstir brotinu í átt að gufuhvolfinu.
