Hvað er mRNA?

mRNA er á allra vörum eftir að bóluefnin gegn Covid-19 komu fram en hvað er mRNA?

BIRT: 26/08/2023

LESTÍMI:

2 mínútur

MessengerRNA eða mRNA gegnir þýðingarmiklu hlutverki sem boðberi frumnanna og án mRNA væru lífverur ekki til.

 

Störfum frumu er stjórnað inni í frumukjarnanum þar sem erfðaefnið, DNA, er til húsa. Ýmist er kveikt eða slökkt á einstökum genum, allt eftir því hvort þörf er fyrir virkni þeirra.

 

Virk gen senda boð út í frumuna og segja til um hvaða prótín skuli framleiða. Prótínin má kalla verkamenn frumunnar og þau annast það sem gera skal.

 

mRNA er boðberi frumunnar

DNA fer aldrei út úr frumukjarnanum. mRNA má hins vegar kalla sendisveina sem bera fyrirskipanir frá genunum.

 

Utan kjarnans bera mRNA-sameindirnar skipanirnar til ríbósómanna sem framleiða prótínin.

mRNA er boðberi frumunnar

Genin nota mRNA til að flytja uppskriftir að prótínum út í frumuna.

1. Gen skrifa mRNA

Þegar gen er virkjað aðskiljast DNA-strengirnir. Bygging þeirra er lesin og afrituð í mRNA-sameind.

2. mRNA fer úr kjarnanum

mRNA er sent út úr frumukjarnanum og berst til ríbósóms í umfryminu. Ríbósómið les uppskrift mRNA-sameindarinnar og tekur að framleiða prótínið.

3. Prótínframleiðslan

Um leið og ríbósómið les uppskriftina byggir það prótínið úr nákvæmlega réttum amínósýrum og í þeirri röð sem uppskriftin segir til um.

Ríbósómin nota mRNA sem eins konar handbók til að sjá hvernig byggja skuli prótínin. Þegar prótínið hefur verið framleitt hefur mRNA lokið hlutverki sínu og brotnar niður. Einstakir hlutar mRNA-sameindarinnar eru endurnýttir í nýtt mRNA.

 

mRNA kóðar fyrir Kóróna prótein

Kórónabóluefnin nota mRNA til að flytja ríbósómum vöðvafrumnanna fyrirskipanir um að byggja svonefnd broddprótín, sömu gerðar og þau sem veiran SARS-CoV-2 sem veldur Covid, notar til að komast inn í líkamsfrumur.

 

Broddprótín sem frumurnar framleiða eftir bólusetningu, styrkja ónæmiskerfið, enda er litið á broddprótínin sem framandi og frumur ónæmiskerfisins taka að framleiða mótefni.

Þegar þessi mótefni eru til staðar getur ónæmiskerfið brugðist hraðar við Covid-sýkingunni og barið hana niður áður en veirurnar ná að fjölga sér að ráði.

BIRT: 26/08/2023

HÖFUNDUR: JONAS GROSEN MELDAL

HÖFUNDARÉTTUR MYNDA: Shutterstock

vinsælustu greinarnar

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is