Lifandi Saga

Hvernig varð amerískur fótbolti til?

Vöðvastæltir karlmenn sem möluðu hver annan á grasflöt. Amerískur fótbolti hóf göngu sína sem grimmdarleg og villimannsleg íþróttagrein sem síðan hefur róast og þróast yfir í það að verða ein vinsælasta íþróttagrein heims.

BIRT: 25/12/2024

Fyrsti kappleikurinn í amerískum fótbolta (ruðningi) fór fram 6. nóvember 1869 milli liða frá háskólunum Rutgers og Princeton. Ruðningur í þá daga var hins vegar gjörólíkur því sem við þekkjum í dag.

 

Þegar liðsmennirnir hlupu um á grasflötinni árið 1869 minnti ruðningur öðru fremur á vafasama blöndu af útiknattleiknum rúgbý og evrópskum fótbolta. Hvort lið hafði yfir að ráða 25 leikmönnum sem allir þustu á eftir kringlóttum bolta sem bæði mátti sparka og lemja í.

 

Næstu árin á eftir tóku margir háskólar upp ruðning, þó hver með sínum reglum og heimaliðið fékk iðulega að ráða því hvaða leikreglur giltu en meðal þess sem þeir réðu var hvort leikmennirnir mættu hlaupa um með boltann í höndunum.

Amerískur fótbolti eða ruðningur eins og við köllum íþróttagreinina líka, var einkar grimmilega leikin íþróttagrein í árdaga og leiddi af sér mörg meiðsl og enn fremur dauðsföll en árið 1905 eru 19 leikmenn sagðir hafa fallið í valinn.

Nýjar reglur 

Stigið var mikilvægt skref í átt að nútíma ruðningi árið 1880, þegar Walter Camp við Yale háskóla sem sagður er vera faðir ruðningsins í dag, kom því til leiðar að ýmsum leikreglum var breytt.

 

Samkvæmt nýju reglunum máttu til dæmis einungis vera ellefu leikmenn á vellinum í senn og Camp kynnti jafnframt til sögunnar þá aðferð að hefja skyldi sóknarlotur með því að kasta boltanum aftur milli fóta sér. Stuttu síðar var nýtt stigakerfi enn fremur innleitt og þar með var ruðningur orðinn að allt annarri íþróttagrein en bæði rúgbý og fótbolti.

 

Aðaldeild ameríska fótboltans (NFL) var sett á laggirnar árið 1922 og það leiddi til þess að nú var amerískur fótbolti ekki lengur einvörðungu leikinn í háskólunum heldur einnig meðal atvinnumannaliða hingað og þangað í Bandaríkjunum. Á sjöunda áratug 20. aldar var ruðningur orðinn vinsælasta íþróttagreinin í Bandaríkjunum og vinsældirnar jukust til muna þegar árlegu úrslitakeppninni „Super Bowl“ var komið á laggirnar árið 1967.

 

Í dag er „Super Bowl“ eða „úrslitaleikssunnudagur“ einn helsti íþróttaviðburður heims.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü

© Library of Congress

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Hanukkah: Kraftaverkahátíð gyðinga

Náttúran

Hvað eru eldur og logar?

Náttúran

Hvernig stendur á því að bæði heitt vatn og kaldur ís fljóta á vatni?

Alheimurinn

Hvað eru norðurljós?

Heilsa

Tilraun: Langvarandi fasta getur haft neikvæð áhrif

Náttúran

Hvað eru heimsálfurnar margar?

Maðurinn

Draumráðningar – Hvað þýða draumar þínir?

Náttúran

Vetrardvali tryggir lífsskilyrði dýra

Maðurinn

Góðir erfðavísar gera andlitið skakkt: Fögnum ósamhverfu!

Tækni

Ný rafhlöðutækni fyrir rafbíla dregur verulega úr hleðslutíma

Maðurinn

Fólk fætt í sveit er betur áttað.

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.790 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is