Menning

Hvernig getur fótbolti breytt um stefnu í loftinu?

Sum flottustu mörkin í fótbolta eru skoruð beint úr aukaspyrnum, þegar boltinn er skrúfaður fram hjá varnarveggnum eða yfir hann. En hvernig kemur snúningur á boltanum honum til að breyta um stefnu í loftinu?

BIRT: 14/12/2022

Knattspyrnumenn eyða löngum stundum í að æfa sig í að skrúfa boltann fram hjá eða yfir varnarvegg. Það er eina leiðin til að koma boltanum í markið þegar varnarveggurinn lokar beinni línu boltans í mark.

 

Ástæðan er fólgin í þeim sérstöku áhrifum sem snúningur boltans hefur á stefnu hans.

 

Snúningur breytir loftmótstöðunni

Til að nýta snúningsáhrifin þarf að skjóta boltanum þannig af stað að hann snúist um sjálfan sig. Það er gert með því að fóturinn skelli örlítið skáhallt á honum, t.d. aðeins hægra megin við miðjuna.

 

Þegar boltinn er kominn á ferð verður hann fyrir loftmótstöðu en mótstaðan hefur ekki sömu áhrif á báðum hliðum. Þegar hægri hlið boltans hreyfist í sömu stefnu og boltinn sjálfur verður loftmótstaðan meiri þeim megin. Vinstra megin er mótstaðan minni vegna þess að yfirborðið færir sig öfugt við stefnuna.

Loftstraumar fá boltann til að sveigja

Snúningsbolti breytir um stefnu vegna þess að loftmótstaðan er misjöfn.

1. Spark skapar snúning

Leikmaðurinn sparkar örlítið hægra megin í boltann þannig að hann snýst. Boltinn hreyfist ekki aðeins áfram heldur snýst líka um sjálfan sig.

2. Loftmótstaðan verður misjöfn

Vegna snúningsins verður loftmótstaðan minni vinstra megin. Loftið dregst aðeins inn á við fyrir aftan boltann.

3. Boltinn breytir um stefnu

Sveigja loftsins inn á við til vinstri skapar mótkraft – þau snúningsáhrif sem valda því að boltinn breytir um stefnu.

Afleiðingin verður sú að loftið vinstra megin dregst inn aftan við boltann. Þann myndast lægri loftþrýstingur vinstra megin við boltann en hægra megin. Loftþrýstingsmunurinn jafnast með því að boltinn dregst til vinstri og snúningsáhrifin eru einmitt fólgin í þessu.

 

Sú list að senda snúningsbolta er stunduð í mörgum íþróttagreinum, allt frá körfubolta til golfs. Í tennis og borðtennis skapa leikmenn snúning nánast í hverju höggi. Í þessum greinum sést skýrt hvernig boltinn eða kúlan skrúfast niður á yfirsnúningi en fer lengra á undirsnúningi.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Ritstjórn

Getty Images

Náttúran

Bakteríur örva ilminn af sumarregni

Lifandi Saga

Austur-Þýskaland var aðeins lýðræði að nafninu til

Náttúran

Hvernig getur kviknað í af sjálfu sér?

Lifandi Saga

Hreintrúarfólk daðraði gegnum langt rör

Heilsa

Stór rannsókn sýnir fram á einfalda leið til að bæta þarmaheilsuna

Alheimurinn

Hvað gerist ef það slokknar á sólinni?

Menning

Heimsþekktir síamstvíburar

Maðurinn

Er hægt að vera með ofnæmi fyrir kulda?

Lifandi Saga

Hvenær komu fyrstu gauksklukkurnar fram?

Náttúran

Af hverju verða hlutir rafmagnaðir?

Náttúran

Topp 5 – Hvaða sprengiefni er eldfimast?

Maðurinn

Hugtökin vinstri og hægri stríða gegn eðli okkar

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með rúmlega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.790 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.