Menning

Nei! Jörðin er ekki flöt

Jörðin er flöt eins og pönnukaka, menn hafa aldrei lent á tunglinu og tvíburaturnarnir í New York voru bara sprengdir í loft upp. Samsæriskenningarnar eru margar og hugmyndaríkar en vísindin eiga svör við röksemdarfærslum samsæriskenningasinna.

BIRT: 08/08/2023

Strax á 4. öld f.Kr. lýsti heimspekingurinn Aristóteles því yfir að jörðin væri hnöttótt. Hann hafði séð hvernig stjörnuhiminninn breytist eftir fjarlægðinni frá miðbaug.

 

En 2.300 árum síðar er enn til fólk sem álítur að jörðin sé flöt skífa og myndir af hnattlaga jörð séu falsaðar.

 

Kenningar um flata jörð hafa skotið upp kollinum af og til en núlifandi flatjarðarsinnar byggja einkum á bókinni „Earth Not a Globe“ frá árinu 1865.

 

Þar nýtir höfundurinn, Samuel Rowbotham, ímyndunaraflið og setur fram kenningu sem stríðir gegn þeirri aldagömlu þekkingu að jörðin sé hnöttur.

 

Flöt jörð umlukið ís

Flatjarðarsinnar álíta m.a. að Suðurskautslandið sé ekki umlukið sjó, heldur sé það í rauninni 50 hár ísveggur sem liggi á útjaðri jarðskífunnar.

Sól og tungl fara í hringi

Sólin og tunglið fara eftir föstum brautum í lárétta hringi yfir jörðinni og skipta milli þriggja brauta eftir árstíðum, þannig að sólin er hátt á himni á sumrin en lágt á veturna.

Suðurskautslandið er hár ísmúr

Suðurskautslandið er 50 metra hár ísveggur sem liggur umhverfis jörðina. Enginn hefur farið yfir ísvegginn því þar er loftslagið allt of harkalegt – og auk þess myndu yfirvöld stöðva forvitna áður en þeir kæmust alla leið.

Þyngdaraflið er hreyfing upp á við

Þyngdaraflið er ekki til. Allir hlutir þrýstast niður að jörðinni vegna þess að jarðarskífan lyftist upp á við á sívaxandi hraða af völdum myrkrar orku eða vegna óþekktrar alheimshröðunar.

Sól og tungl fara í hringi

Sólin og tunglið fara eftir föstum brautum í lárétta hringi yfir jörðinni og skipta milli þriggja brauta eftir árstíðum, þannig að sólin er hátt á himni á sumrin en lágt á veturna.

Suðurskautslandið er hár ísmúr

Suðurskautslandið er 50 metra hár ísveggur sem liggur umhverfis jörðina. Enginn hefur farið yfir ísvegginn því þar er loftslagið allt of harkalegt – og auk þess myndu yfirvöld stöðva forvitna áður en þeir kæmust alla leið.

Þyngdaraflið er hreyfing upp á við

Þyngdaraflið er ekki til. Allir hlutir þrýstast niður að jörðinni vegna þess að jarðarskífan lyftist upp á við á sívaxandi hraða af völdum myrkrar orku eða vegna óþekktrar alheimshröðunar.

Þyngdaraflið er hugarburður

Þyngdaraflið er heldur ekki til. Þess í stað er sívaxandi hraði jarðarinnar upp á við sem heldur okkur við hana. Þrýstingur frá þessari hröðun myndar fljótandi lag undir jörðinni og heldur jarðlögum föstum.

 

Áhangendur Samuels Rowbothans stofnuðu samtökin „The International Flat Earth Society árið 1956.

 

Nýjasti sproti flatjarðarsinna varð til 2004 með stofnun þekktasta netspjalls þeirra, Flat Earht Society. Þar er unnið að því að afhjúpa falsfréttir ráðamanna þess efnis að jörðin sé hnattlaga.

Staðreyndir sýna að jörðin er hnöttur

Flatjarðarsinnar viðurkenna ekki myndir, teknar í geimnum, sem sýna hnattlögun jarðar. En jafnvel án þeirra er aragrúi sannana fyrir því að plánetan okkar er því sem næst kúlulaga.

Myrkvi veldur hringskugga

Tunglmyrkvi verður þegar jörðin er milli sólar og tungls og varpar skugga á tunglið – og væri óhugsandi á flatri jörð. Skuggi jarðar á tunglinu er líka greinilega ávalur. Eina formið sem alltaf myndar ávalan skugga, án tillits til sjónarhorns, er kúla.

Suðurskautslandið er land

Margvíslegar staðreyndir sýna að Suðurskautslandið er meginland. Menn hafa margoft siglt allan hringinn kringum þetta land og fjölmargar myndar hafa verið teknar úr flugvélum. Fjölmargir leiðangrar staðfesta líka að þarna er ekki veggur.

Jörðin útilokar stjörnur

Ekki sjást sömu stjörnur alls staðar á jörðinni. Það verður aðeins skýrt með því að jörðin sé hnöttur og kúlulögunin útiloki ljós frá hluta himinsins. Væri jörðin flöt skífa, sæjust sömu stjörnur alls staðar, alveg sama hvaðan himinninn væri skoðaður.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: ESBEN SCHOUBOE

Shutterstock,© henning dalhoff/NOAA/Alan Dyer/Visuals Unlimited/Science Photo Library/shutterstock,

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.