Menning

Nei! Jörðin er ekki flöt

Jörðin er flöt eins og pönnukaka, menn hafa aldrei lent á tunglinu og tvíburaturnarnir í New York voru bara sprengdir í loft upp. Samsæriskenningarnar eru margar og hugmyndaríkar en vísindin eiga svör við röksemdarfærslum samsæriskenningasinna.

BIRT: 08/08/2023

Strax á 4. öld f.Kr. lýsti heimspekingurinn Aristóteles því yfir að jörðin væri hnöttótt. Hann hafði séð hvernig stjörnuhiminninn breytist eftir fjarlægðinni frá miðbaug.

 

En 2.300 árum síðar er enn til fólk sem álítur að jörðin sé flöt skífa og myndir af hnattlaga jörð séu falsaðar.

 

Kenningar um flata jörð hafa skotið upp kollinum af og til en núlifandi flatjarðarsinnar byggja einkum á bókinni „Earth Not a Globe“ frá árinu 1865.

 

Þar nýtir höfundurinn, Samuel Rowbotham, ímyndunaraflið og setur fram kenningu sem stríðir gegn þeirri aldagömlu þekkingu að jörðin sé hnöttur.

 

Flöt jörð umlukið ís

Flatjarðarsinnar álíta m.a. að Suðurskautslandið sé ekki umlukið sjó, heldur sé það í rauninni 50 hár ísveggur sem liggi á útjaðri jarðskífunnar.

Sól og tungl fara í hringi

Sólin og tunglið fara eftir föstum brautum í lárétta hringi yfir jörðinni og skipta milli þriggja brauta eftir árstíðum, þannig að sólin er hátt á himni á sumrin en lágt á veturna.

Suðurskautslandið er hár ísmúr

Suðurskautslandið er 50 metra hár ísveggur sem liggur umhverfis jörðina. Enginn hefur farið yfir ísvegginn því þar er loftslagið allt of harkalegt – og auk þess myndu yfirvöld stöðva forvitna áður en þeir kæmust alla leið.

Þyngdaraflið er hreyfing upp á við

Þyngdaraflið er ekki til. Allir hlutir þrýstast niður að jörðinni vegna þess að jarðarskífan lyftist upp á við á sívaxandi hraða af völdum myrkrar orku eða vegna óþekktrar alheimshröðunar.

Sól og tungl fara í hringi

Sólin og tunglið fara eftir föstum brautum í lárétta hringi yfir jörðinni og skipta milli þriggja brauta eftir árstíðum, þannig að sólin er hátt á himni á sumrin en lágt á veturna.

Suðurskautslandið er hár ísmúr

Suðurskautslandið er 50 metra hár ísveggur sem liggur umhverfis jörðina. Enginn hefur farið yfir ísvegginn því þar er loftslagið allt of harkalegt – og auk þess myndu yfirvöld stöðva forvitna áður en þeir kæmust alla leið.

Þyngdaraflið er hreyfing upp á við

Þyngdaraflið er ekki til. Allir hlutir þrýstast niður að jörðinni vegna þess að jarðarskífan lyftist upp á við á sívaxandi hraða af völdum myrkrar orku eða vegna óþekktrar alheimshröðunar.

Þyngdaraflið er hugarburður

Þyngdaraflið er heldur ekki til. Þess í stað er sívaxandi hraði jarðarinnar upp á við sem heldur okkur við hana. Þrýstingur frá þessari hröðun myndar fljótandi lag undir jörðinni og heldur jarðlögum föstum.

 

Áhangendur Samuels Rowbothans stofnuðu samtökin „The International Flat Earth Society árið 1956.

 

Nýjasti sproti flatjarðarsinna varð til 2004 með stofnun þekktasta netspjalls þeirra, Flat Earht Society. Þar er unnið að því að afhjúpa falsfréttir ráðamanna þess efnis að jörðin sé hnattlaga.

Staðreyndir sýna að jörðin er hnöttur

Flatjarðarsinnar viðurkenna ekki myndir, teknar í geimnum, sem sýna hnattlögun jarðar. En jafnvel án þeirra er aragrúi sannana fyrir því að plánetan okkar er því sem næst kúlulaga.

Myrkvi veldur hringskugga

Tunglmyrkvi verður þegar jörðin er milli sólar og tungls og varpar skugga á tunglið – og væri óhugsandi á flatri jörð. Skuggi jarðar á tunglinu er líka greinilega ávalur. Eina formið sem alltaf myndar ávalan skugga, án tillits til sjónarhorns, er kúla.

Suðurskautslandið er land

Margvíslegar staðreyndir sýna að Suðurskautslandið er meginland. Menn hafa margoft siglt allan hringinn kringum þetta land og fjölmargar myndar hafa verið teknar úr flugvélum. Fjölmargir leiðangrar staðfesta líka að þarna er ekki veggur.

Jörðin útilokar stjörnur

Ekki sjást sömu stjörnur alls staðar á jörðinni. Það verður aðeins skýrt með því að jörðin sé hnöttur og kúlulögunin útiloki ljós frá hluta himinsins. Væri jörðin flöt skífa, sæjust sömu stjörnur alls staðar, alveg sama hvaðan himinninn væri skoðaður.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: ESBEN SCHOUBOE

Shutterstock,© henning dalhoff/NOAA/Alan Dyer/Visuals Unlimited/Science Photo Library/shutterstock,

Lifandi Saga

Hreingerning í Þýskalandi:  Rætur nasisma átti að rífa upp með rótum

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

Náttúran

Óvænt uppgötvun á 130 ára gömlum tasmaníuúlfi

Náttúran

Óvænt uppgötvun á 130 ára gömlum tasmaníuúlfi

Náttúran

Sníkill gæðir okkur fegurð

Læknisfræði

Ný tækni lokkar krabbafrumur úr felum

Jörðin

Hvenær var hnettinum skipt í tímabelti?

NÝJASTA NÝTT

Lifandi Saga

Brostu! Þetta er falin myndavél

Náttúran

Skynja dýr yfirvofandi náttúruhamfarir?

Heilsa

Of lítið af þessari fæðutegund á meðgöngu getur aukið hættuna á að barnið fái ADHD

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

Maðurinn

Er hægt að þreytast af fersku lofti?

Lifandi Saga

Hvers vegna lítur dagatal svona út?

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

Lifandi Saga

Búdda skapaði paradís – fyrir karla

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

Lifandi Saga

Brostu! Þetta er falin myndavél

Náttúran

Skynja dýr yfirvofandi náttúruhamfarir?

Heilsa

Of lítið af þessari fæðutegund á meðgöngu getur aukið hættuna á að barnið fái ADHD

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

Maðurinn

Er hægt að þreytast af fersku lofti?

Lifandi Saga

Hvers vegna lítur dagatal svona út?

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

Lifandi Saga

Búdda skapaði paradís – fyrir karla

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Lifandi Saga

Hermaður sá heiminn á hvolfi eftir heilaskaða

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Alheimurinn

Eitilhörð samkeppni um að leysa ráðgátur sólkerfisins

Læknisfræði

Soðnir kettir læknuðu nánast allt á miðöldum

Tækni

Eru eineggja tvíburar erfðafræðilega eins?

Alheimurinn

Mistök geta verið banvæn fyrir geimfara 

Náttúran

Kisulóra er villiköttur

Vinsælast

1

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

2

Náttúran

Óvænt uppgötvun á 130 ára gömlum tasmaníuúlfi

3

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

4

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

5

Maðurinn

Höfuðkúpan getur afhjúpað sjúkdóm

6

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

1

Náttúran

Moskítóflugur: Hvað elska þær og hvað hata þær?

2

Heilsa

Vísindamenn uppgötva óvænta orsök útbreiðslu krabbameins

3

Lifandi Saga

Hver var æpandi múmían?

4

Maðurinn

Höfuðkúpan getur afhjúpað sjúkdóm

5

Náttúran

Geta plöntur fundið fyrir sársauka?

6

Tækni

Óvinsæl flugsæti eru öruggust

Heilsa

10 matvæli með meira C-vítamín en appelsínur

Maðurinn

Þráhyggja tekur heilann í gíslingu

Saga

Af hverju ráða Bandaríkin yfir Guantanamo?

Maðurinn

Af hverju sjá sumir drauga en aðrir ekki?

Maðurinn

Af hverju get ég ekki kitlað sjálfan mig?

Menning

11 dýrustu málverk heims

Maðurinn

Hversu lengi getum við lifað án matar?

Lifandi Saga

,,Kjarnorkusprengjurnar voru ástæða uppgjafar Japana“

Maðurinn

Hvað verður um líkamann eftir jarðarförina?

Maðurinn

Geta siðblindir lifað eðlilegu lífi?

Tækni

Vetnisflugvél fer sína fyrstu mönnuðu ferð

Jörðin

Hvaða eldgos drap flest fólk?

Brostu! Þetta er falin myndavél

Faldir hljóðnemar og útsmognir sjónvarpshrekkir gerðu Allen Funt frægan um gervöll Bandaríkin á sjöunda áratugnum. En þegar hann lenti í raunverulegu flugráni reyndist það vera hálfgerð martröð að vera þekktur prakkari.

Lifandi Saga

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Viltu lesa greinina?

Fáðu aðgang að visindi.is

Ókeypis í 2 vikur!

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Núverandi áskrifendur að tímaritinu fá að sjálfsögðu ókeypis aðgang að vefnum og þurfa bara að virkja aðgang sinn hér.

Ef þú ert þegar áskrifandi að visindi.is