Segja má að þegar Salman Rushdie var stunginn þann 12. ágúst 2022 í New York hafi það verið hámarkið á þeirri ógn í lífi hans sem hafði varað í 33 ár eða allt frá því að klerkastjórn Írans lýsti yfir fatwa gegn honum árið 1989.

Þetta fatwa skoraði á guðhrædda múslima um heim allan að „taka hann sem skjótast af lífi“ vegna bókar hans „Söngvar Satans“ sem klerkarnir töldu vera argasta guðlast gegn „heilögum gildum Íslams“.

Þrátt fyrir að yfirlýsing klerkastjórnarinnar hafi falið í sér dauðadóm, þarf fatwa ekki að vera banvæn tilskipun. Fatwa er í raun einungis lögformlegur úrskurður sérfræðinga í íslömskum lögum (sharia) – svonefndir mufti – þar sem viðkomandi svarar mikilvægum spurningum og lýsir yfir áliti sínu.

Fatwa-yfirlýsingar geta verið ósamrýmanlegar.

Fatwa getur varðað trúarleg eða pólítísk efni en getur einnig verið hversdagsleg leiðsögn – t.d. hvort múslimi megi hlusta á rapp eða rokk.

Svarið er þó ekki bindandi samkvæmt lögum. Spyrjandinn getur þannig sjálfur metið hvort hann hyggist fylgja viðkomandi fatwa sem oftar en ekki ræðst af trúarhita hans. Muftar koma frá margvíslegum skólum og fatwa-yfirlýsingar þeirra geta auðveldlega verið ósamrýmanlegar.

Talibanar í Afganistan stýra samfélaginu með sinni túlkun og fatwa-tilskipunum. Brot gegn þeim getur varðað dauða.

Fatwa: Múslimar verða að borða svínakjöt

Í Kóraninum fær Muhammed opinberun frá Allah um hvernig beri að svara margvíslegum trúarlegum spurningum og ótal trúarbragðafræðingar telja fatwa vera jafngamalt Íslam.

Eitt frægasta dæmið um fatwa varðar endurheimt kristinna á Spáni árið 1504 en þá neyddu sigurvegararnir múslima til að turnast til kristni. Sú fatwa kvað á um að múslimar á Spáni máttu aðhafast ýmislegt sem gengur þó þvert gegn trú þeirra – t.d. að drekka vín og borða svín – ef það gæti komið í veg fyrir dauða þeirra.