Á síðustu mánuðum seinni heimsstyrjaldar voru nasistar í Póllandi undir miklum þrýstingi. Sovéski herinn nálgaðist óðfluga, dag frá degi og Þjóðverjar fundu sig knúna til að koma undan þeim auðævum sem þeir höfðu rænt, áður en óvinurinn kæmi og frelsaði landið.
Lausnin var fólgin í heilum lestarfarmi af gulli, skartgripum og listmunum og þessa svokölluðu „gulllest“ var svo ætlunin að senda til Þýskalands. Áður en lestin kæmist á áfangastað hvarf hún hins vegar, án nokkurra ummerkja, í suðvesturhluta Póllands.
Þannig hljóðar ein vinsælasta sagan um goðsagnarkennda gulllest nasistanna. Hvort lestin nokkurn tíma hafi verið til er þó mjög á reiki meðal sagnfræðinga því engum hefur til þessa tekist að sanna né afsanna tilvist hennar, né heldur gersemanna sem hún á að hafa innihaldið. Engu að síður hafa fjársjóðsleitendur, m.a. pólski herinn, reynt að hafa uppi á lestinni og verðmætunum í henni, allar götur frá árinu 1945.
Horfinn fjársjóður nasistanna
Fjársjóðslestin í Póllandi er ekki eini nasistafjársjóðurinn sem á að hafa horfið í ringulreið seinni heimsstyrjaldar. Sagt er að gull hafi einnig horfið í Afríku og á Norður-Atlantshafi og aldrei fundist aftur.
Rafherbergið
Rafherbergið samanstóð af dýrmætum veggklæðningum, skreyttum rafi og gulli sem Friðrik Vilhjálmur 1. Prússakeisari er sagður hafa gefið Pétri mikla keisara árið 1716. Þegar nasistar réðust inn í Sovétríkin árið 1941 voru veggklæðningarnar sendar til Königsberg. Rafherbergið hvarf sporlaust þegar bandamenn vörpuðu sprengjum sínum á borgina árið 1944.
Fjársjóður Rommels
Árið 1943 eru nasistar sagðir hafa rænt ógrynninu öllu af gulli frá gyðingum þegar Þjóðverjar hernámu Túnis. Gullið sendu þeir til Korsíku en skipið sem flutti það er sagt hafa sokkið þegar siglt var með gullið áfram til Þýskalands. Æ síðan hafa fjársjóðsleitendur reynt að staðsetja skipið með gullfarminum.
„Andlitsmynd af ungum manni“
Nasistar rændu ógrynni málverka meðan á seinni heimsstyrjöld stóð. Ein þekktasta myndin kallaðist „Andlitsmynd af ungum manni“ en hana málaði endurreisnarlistamaðurinn Rafael. Þjóðverjarnir rændu málverkinu á safni einu árið 1939 og létu flytja það í kastala í borginni Kraków. Þegar Bandaríkjaher náði kastalanum á sitt vald var málverkið hins vegar á bak og burt.
S.S. Minden
Þýska skipið S.S. Minden var á leið frá Brasilíu til Þýskalands þegar breskt skip sökkti því í sjónum úti fyrir Íslandi. Sagt er að skipið hafi verið drekkhlaðið gersemum. Síðast á árinu 2018 reyndu breskir leiðangursmenn að staðsetja skipsflakið og gullfjársjóðinn en allt kom fyrir ekki.
Fjársjóðsleitendur: Við höfum fundið gull nasista
Ein vinsælasta tilgátan er sú að nasistar hafi falið lestina í lestargöngum í grennd við landamæri Þýskalands og Póllands. Leit á svæðinu hefur þó enn ekki borið árangur. Leitin að fjársjóði nasistanna heldur þó áfram án afláts.
Síðustu fréttir af leitinni herma að pólskir fjársjóðsleitendur hafi sent frá sér tilkynningu í maí árið 2022, þess eðlis að fjársjóður nasistanna væri fundinn.
Ef marka má Pólverjana studdust þeir við dagbók eins SS-foringjanna til að nálgast fjársjóðinn og síðan eiga þeir að hafa notað jarðsjá til að bera kennsl á mörg tonn af gulli á þriggja metra dýpi undir pólsku þorpi. Leitarmennirnir bíða sem stendur eftir leyfi til að grafa upp gullið.