Lifandi Saga

Hve margir vísindamenn nasista fluttu til Bandaríkjanna?

Bæði Bandaríkjamenn og Sovétmenn fluttu mörg þúsund vísindamenn frá hinu stríðshrjáða Þýskalandi. Wernher von Braun var trúlega þekktastur og lék stórt hlutverk í upphafi bandarískra geimferða.

BIRT: 21/12/2022

Í lok seinni heimsstyrjaldar kepptust Sovétmenn og Bandaríkjamenn um skörpustu vísindamenn nasista Þýskalands. Báðir aðilar vildu umfram allt ná til sín þeim vísindamönnum sem höfðu þróað eldflaugatækni Þjóðverja og skaffað þýska hernum háþróuð vopn.

 

Bandaríkjamenn fóru afar leynt með vísindamannaveiðar sínar en þeir náðu um 1.600 vísindamönnum til Bandaríkjanna. Meðal þeirra voru margir sem síðar komu að þróun bandarískra geimferða.

 

Eitt allra stærsta nafnið var Wernher von Braun. Hann var meðlimur SS-sveitanna og hafði þróað hinar ógnvekjandi V2-eldflaugar fyrir Hitler. Upp úr 1960 varð hann einn af heilunum á bak við Apollo-verkefnið sem kom bandarískum geimförum til tunglsins.

 

Sjáðu Von Braun í miðju valdahringsins:

Í september 1962 sýndi von Braun Kennedy Bandaríkjaforseta geimferðarannsóknamiðstöðina þar sem hann hafði verið gerður að forstjóra.

Wernher von Braun var meðlimur í nasistaflokknum og SS og var einn helsti vísindamaðurinn að baki þróunar þýsku eldflauganna. Eftir stríðið varð hann einn af frumkvöðlum Bandaríkjanna á sviði eldflaugaþróunar. Hann var forstjóri undirdeildar NASA, Marshall Space Flight Center, þar sem hann þróaði Saturn V-eldflaugina sem skaut Apollo 11. til tunglsins.

Von Braun (til hægri) fékk heillaóskaskeyti frá Hitler vegna framlags síns til stríðsins.

Bandaríkjaforsetinn John F. Kennedy dáðist mjög að verkum von Braun og átti vinsamlegt samband við þennan þýska vísindamann.

Varaforsetinn, Lyndon B. Johnson, hafði mikla trú á von Braun og nýtti hann sem náinn ráðgjafa í geimkapphlaupinu eftir að Johnson varð forseti. Strax 1961, átta árum áður en menn stigu fæti á tunglið, stakk von Braun upp á því í bréfi að Bandaríkjamenn sendu menn til tunglsins.

Í september 1962 sýndi von Braun Kennedy Bandaríkjaforseta geimferðarannsóknamiðstöðina þar sem hann hafði verið gerður að forstjóra.

Wernher von Braun var meðlimur í nasistaflokknum og SS og var einn helsti vísindamaðurinn að baki þróunar þýsku eldflauganna. Eftir stríðið varð hann einn af frumkvöðlum Bandaríkjanna á sviði eldflaugaþróunar. Hann var forstjóri undirdeildar NASA, Marshall Space Flight Center, þar sem hann þróaði Saturn V-eldflaugina sem skaut Apollo 11. til tunglsins.

Von Braun (til hægri) fékk heillaóskaskeyti frá Hitler vegna framlags síns til stríðsins.

Bandaríkjaforsetinn John F. Kennedy dáðist mjög að verkum von Braun og átti vinsamlegt samband við þennan þýska vísindamann.

Varaforsetinn, Lyndon B. Johnson, hafði mikla trú á von Braun og nýtti hann sem náinn ráðgjafa í geimkapphlaupinu eftir að Johnson varð forseti. Strax 1961, átta árum áður en menn stigu fæti á tunglið, stakk von Braun upp á því í bréfi að Bandaríkjamenn sendu menn til tunglsins.

Bandaríski herinn gerði sitt besta til að hvítþvo fortíð fanganna, m.a. með því að halda því fram að „nokkrir framúrskarandi vísindamenn og tæknisérfræðingar“ hefðu að eigin frumkvæði komið til Bandaríkjanna til að starfa fyrir hófleg laun.

Í seinni heimsstyrjöld var V2-eldflaugunum beitt gegn óbreyttum borgurum, m.a. í Englandi.

V2-eldflaugar Hitlers komu fyrstu mönnunum til tunglsins

Eitt af tilkomumestu vopnum Hitlers í seinni heimsstyrjöld var V2-eldflaugin sem var fyrsta sprengjueldflaug sögunnar. Eftir stríðið létu Bandaríkjamenn sér ekki nægja að taka vísindamennina sem sköpuðu þetta vopn og flytja þá til Bandaríkjanna, heldur tókst þeim líka að komast yfir mikið af byggingarhlutum eldflaugarinnar.

 

Alls voru 300 lestarvagnar með hreyflum, flaugarhlutum, eldsneyti o.fl. sendir til Bandaríkjanna, þar sem bandarískir vísindamenn biðu ákafir eftir að geta rannsakað nýju tæknina. Það starf ruddi brautina fyrir þá tækni sem síðar kom geimhylkjum á braut og mönnum alla leið til tunglsins.

Staðreyndin var þó sú að margir þýsku vísindamannanna tengdust nasistum náið; t.d. þekkti Wernher von Braun vel til útrýmingarbúðanna og handvaldi þaðan þræla til að vinna við eldflaugaframleiðslu sína.

 

Sovétmönnum var líka vel ágengt. Þeir sendu um 2.200 þýska vísindamenn til Moskvu.

LESTU EINNIG

HÖFUNDUR: Emrah Sütcü & Bue Kindtler-Nielsen

NASA, Imageselect/Shutterstock,© Pictorial Press Ltd/Imageselect,

Náttúran

Krabbar hafa farið sömu ferðina 17 sinnum

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Maðurinn

Er veganmatur óhollur börnum?

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Náttúran

Risaeðlubeinagrind seld fyrir meira en sex milljarða króna á uppboði.

Lifandi Saga

Ísraelski vígamaðurinn: Vill lifa í friði með Palestínumönnum

Maðurinn

Er hægt að verða gráhærður á einni nóttu?

Heilsa

Hrotur geta verið vísbending um hjartasjúkdóm: Einn hópur er í sérstakri áhættu

NÝJASTA NÝTT

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Maðurinn

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Maðurinn

Þannig getum við nýtt drauma okkar

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

Jörðin

Jörðin eftir manninn

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

Fáðu aðgang að vÍSINDI.IS

Ókeypis í 2 vikur!

 

Eftir það kostar eingöngu 1.390 kr. á mánuði og enginn uppsagnarfrestur.

 

Innifalið er aðgangur að öllum greinum á vefnum ásamt rafræna útgáfu af nýjustu tölublöðunum.

  • Fullur aðgangur að visindi.is
  • Frábærar myndir og myndbönd
  • Aðgengilegt í öllum snjalltækjum
  • Fullur aðgangur að gríðarlegu magni eldri greina
  • Nýjustu tölublöðin í rafrænu formi

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Jörðin

99 stórborgir eru að sökkva

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Munnvatnið er fullt af eitri

Maðurinn

Gæludýr koma í veg fyrir offitu og ofnæmi meðal barna

Náttúran

Hvernig bárust kettir til Ameríku?

Heilsa

Er mikið um kyrrsetu hjá þér í vinnunni? Þá getur kaffi lengt líf þitt samkvæmt stórri rannsókn.

Heilsa

Lækning gegn útbreiddum meltingartruflunum finnst í flestum eldhúsum.

Vinsælast

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Myndir af einangruðum ættflokki sýna mannlegan harmleik, samkvæmt verndarsamtökum

3

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

4

Jörðin

Jörðin eftir manninn

5

Spurningar og svör

Hvað á eiginlega að gera við kjarnorkuverið í Tjernobyl?

6

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

1

Maðurinn

Bakteríur leysa vind í munni okkar

2

Maðurinn

Geta matvörur varið húðina gegn útfjólubláum geislum sólar?

3

Jörðin

Jörðin eftir manninn

4

Heilsa

Kostir þess að vera nátthrafn

5

Lifandi Saga

Hvað átti sér stað við Wounded Knee árið 1973?

6

Maðurinn

Gerið það sama og þúsundir gera á samfélagsmiðlum: Verið þakklát og lifið lengur

Heilsa

Læknar hafa grætt heilt auga í mann

Maðurinn

Nú geta vísindamenn ráðskast með drauma okkar

Tækni

140.000 veirutegundir hafa fundist í þarmaflórunni

Maðurinn

Kornabörn þekkja móðurmálið sitt

Læknisfræði

Hvers vegna fáum við ofnæmi?

Maðurinn

Lamaður maður gengur fyrir eigin hugarafli

Lifandi Saga

Dans indíána orsakaði blóðbaðið við Wounded Knee

Heilsa

Rannsókn: Tæp skeiðfylli af þessari fitutegund daglega dregur úr hættu á heilabilun

Maðurinn

Er hollt að gefa blóð?

Tækni

Vandamál sem gat orðið aðkallandi

Maðurinn

Efnaskiptin eru stöðug frá 20 til 60 ára aldurs

Maðurinn

Er siðblindingi á vinnustaðnum þínum?

Er hægt að verða sólbrúnn í skugga?

Er sólarvörn yfirhöfuð nauðsynleg ef dvalið er í skugga mestallan daginn?

Maðurinn

ÁSKRIFT AÐ VÍSINDI.IS

Prófaðu í 14 daga ókeypis!

  • Fullur aðgangur að vefnum okkar með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Lifandi vísindi/Lifandi saga í rafrænni útgáfu á vefnum,
  • Aðeins 1.690 krónur á mánuði.
  • Engin skuldbinding – Þú getur hætt hvenær sem er.

ÁSKRIFT AÐ TÍMARITINU

Þrjú tölublöð + gjöf: Skemmtilegur sjónauki
  • Þrjú næstu tölublöð Lifandi vísinda/Lifandi sögu – sent heim til þín – eins færðu lítinn og vandaðan sjónauka að gjöf.
  • Fullur aðgangur að vefnum okkar – visindi.is – með tæplega 3000 skemmtilegum og spennandi greinum um allt milli himins og jarðar á sviði vísinda og sögu.
  • Spennandi greinar og flottar myndir sem svala forvitni þinni.
  • Þú getur hætt eftir tilboðið en ef þú heldur áfram skuldbindur þú þig aðeins þrjú tölublöð í einu og þú getur sagt upp hvenær sem sem og klárar þá tímabilið sem er hafið.
  • Venjuleg áskrift – þrjú tölublöð – kostar aðeins 7.590 kr

Sjónauki og þriggja blaða áskrift – Alls 3.800 kr.

Lifandi vísindi

Lyf

Lifandi saga

Search

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.

Innskráning

Ertu áskrifandi að tímaritinu?

Áskrifendur að tímaritinu geta fengið frían aðgang að vefnum hér.